تبیین جایگاه رهبری امام خمینی(ره) در چهارچوب مفهومی‌ حیّ بن یقظان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه بوعلی سینا همدان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی

چکیده

آرمان گرایی در هنر ، ادبیات ، فلسفه و ... به شکل های متفاوتی در متون ادبی تجلی کرده است. در اندیشه های فلسفی و عرفانی،کسانی چون ابن سینا ، ابن طفیل و سهرودی این کمال جویی را در قالب داستان های فلسفی، تمثیلی و رمزی به نام حیّ بن یقظان به تصویرکشانده اند. این داستان ها شرح عروج آدمی به یاری حی بن یقظان به جاودانه های حیات تألّه است. این مقاله ضمن بررسی و تحلیل حقیقت حی بن یقظان به تعیین عینی آن می پردازد و بیان می دارد که تبلور حقیقی آن در وجود انبیای عظام و در رأس آنها پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار (علیهم السلام) بوده است و ثابت می کند که بعد از آنها و در زمان غیبت کسی که توانست در میان علما و فقهای شیعه به معنی حقیقی حیات بیداری را بر دوش بگیرد و تحقق عینی حی بن یقظان باشد ؛ امام خمینی(ره) بود.که علاوه بر تعالی و رشد انسانها؛ حکومتی را که در طول تاریخ، انبیا ی کرام و ائمه ی عظام و به تأسی از آنها علماء شیعه در پی تحقق آن بودند بنیان نهد.و حکایت های تمثیلی و خیالی حی بن یقظان را که در ذهن بسیاری از مردم به تمثیلات افسانه ای و افسانه های تمثیلی تبدیل شده بود ؛ به حقیقتی عینی تبدیل نماید.

کلیدواژه‌ها


-   قرآن کریم.
-   مفتایح­الجنان.
-   اندلسی، ابن­طفیل محمدابن­عبدالملک (1351)، زنده‌ی بیدار: حیّ­بن­یقظان، ترجمه: بدیع­الزمان فروزانفر، تهران: ترجمه و نشر کتاب.
-   بوعلی­سینا، شیخ­الرئیس (1366)، حیّ­بن­یقظان، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
-   بوعلی­سینا، شیخ­الرئیس (1360)، رسائل ابن­سینا، تهران: کتابخانه مرکزی.
-   جعفریان، رسول (1390)، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی-سیاسی ایران (از روی کار آمدن محمدرضا شاه تا پیروزی انقلاب اسلامی) سال‌های 1320-1357، تهران: نشر علم.
-   جوادی­آملی، عبدالله (1388)، اسلام و محیط زیست، قم: انتشارات إسراء.
-   جوادی­آملی، عبدالله (1387)، حیات حقیقی انسان در قرآن ج15، قم: انتشارات إسراء.
-   رجبی، محمدحسن (1371)، زندگینامه سیاسی امام خمینی(ره)، تهران: کتابخانه ملی.
-   روحانی، حمید (1388)، نهضت امام خمینی  ج1، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره).
-   روضاتیان، مریم (پاییز و زمستان 1388)، رمزگشایی قصه سلامان و ابسال حنین­بن­اسحاق بر اساس کهن الگو‌های یونگ، فنون ادبی (علمی-پژوهشی) دانشگاه اصفهان: دوره1: شماره1.
-   رهنمودهای اقتصادی در بیانات امام خمینی(ره) (1364) ج2، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
-   زرین­کوب، عبدالحسین (1351)، یادداشت­ها و اندیشه‌ها. در دایرة­المعارف بزرگ اسلامی، ‌ج4، تهران: انتشارات فرهنگ معاصر.
-   سهروردی، شهاب­الدین (1381)،  آواز راز، ترجمه: رضا اسدپور، تهران: مؤسسه فرهنگی اهل قلم.
-   سیر مبارزات امام خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک (1386)، ج7، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
-   صدرحاج سیدجوادی، احمد؛ فارسی، کامران؛ خرمشاهی، بهاءالدین و اشکوری، حسن (1376)، دایرة­المعارف تشیع، تهران: نشر شهید سعید محبی.
-   صدری­افشار، غلامحسین؛ حکمی، نسترن و حکمی، نسرین (1383)، فرهنگ فارسی اعلام، تهران: انتشارات فرهنگ معاصر.
-   طباطبایی، محمدحسین (1374)، تفسیر المیزان، ترجمه: محمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
-   عباس­تبار، رحمت؛ علویان، مرتضی و ملکی، علی (1386). امام خمینی (زندگی، اندیشه، وصایا)، قم: نشر اندیشه.
-   غلامعلی­ رجائی (1388)، برداشت­هایی از سیره امام خمینی(ره) ج3: تهران: چاپ و نشر عروج .
-   قلی پور، جعفر (1382)، مواضع امام خمینی(ره) در برابر نظام سیاسی پهلوی و نهاد‌های آن، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
-   مصائب، غلامحسین (1380)، دایرة­المعارف فارسی ج1، تهران: انتشارات امیرکبیر.
-   مفید، ابوعبدالله محمدبن­محمدبن­النعمان (1410)، المقنعة، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
-   موسوی خمینی، روح­الله (1364)، رسالة نوین (تحریرالوسیله) ج1، ترجمه: عبدالکریم بی آزار شیرازی، تهران: مؤسسه انجام کتاب.
-   موسوی­خمینی، روح­الله (1387)، صحیفه امام خمینی(ره)، تهران:  تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
-   موسوی­خمینی، روح­الله (1361)، صحیفه نور ج1، تهران:  وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-   موسوی­خمینی، روح­الله (1364)، صحیفه نور ج17، تهران:  وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-   موسوی­خمینی، روح­الله (1365)، صحیفه نور ج18، تهران:  وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-   موسوی­خمینی، روح­الله (1378)، ولایت فقیه، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
-   نفیسی، سعید (1383)، سرچشمه‌های تصوف در ایران، تهران: انتشارات اساطیر.
-   نیازمند، رضا (1383)، شیعه در تاریخ ایران، تهران: حکایت قلم نوین.