رفتار شناسی دولت انگلستان در قبال انقلاب اسلامی ایران؛(1359-1357)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار روابط بین الملل دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع

2 کارشناس ارشد روابط بین الملل دانشگاه امام صادق(ع)

چکیده

انگلستان یکی از دولت‌های ذی‌نفوذ و با سابقه در تاریخ معاصر ایران به شمار می‌رود که در قرون 19 و 20 میلادی در دوران قاجاریه و پهلوی همواره کوشیده است تا بر جریان تحولات داخلی ایران در جهت حفظ و توسعه منافع ملی خود تأثیرگذار باشد. انقلاب اسلامی مردم ایران در سال 1357 و شکل‌گیری جمهوری اسلامی از مهم‌ترین تحولات قرن بیستم بود که منافع ملی دولت انگلستان را تحت‌الشعاع قرار داده و نحوه فعالیت این کنشگر نظام بین­الملل را در منطقه خاورمیانه به چالش کشید. نوشتار حاضر درصدد بررسی و تحلیل رفتار دولت انگلیس در جریان تحولات انقلاب اسلامی در سال‌های 1359-1357 است. هدف مقاله، نشان دادن سیاست‌ها، مواضع و رفتار این دولت اروپایی در قبال انقلاب اسلامی به عنوان یک حرکت «مردم‌سالارانه دینی» در ایران است. در این مقاله تلاش می‌شود تا به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که: «دولت انگلیس در قبال نهضت اسلامی مردم ایران بر مبنای چه منافع، اهداف و سیاست‌هایی رفتار نمود؟» با توجه به این مساله، پرسش فرعی دیگری مطرح می‌شود. «دولت انگلیس برای تأمین این منافع چه اقدامات و مواضعی را پیش گرفت؟» برای پاسخ به این پرسش‌ها، سیاست‌ها و اقدامات انگلیس مبتنی بر سیاست‌های اعلامی و اعمالی این کشور در مواجهه با انقلاب اسلامی به تفکیک تبیین و سپس تحلیل شده است.

کلیدواژه‌ها