ORIGINAL_ARTICLE
تهدیدات هویتی از نگاه امام و مقام معظم رهبری
در دورانی که متفکران و فیلسوفان اجتماعی خبر از آغاز دوران جدیدی بنام «عصر اطلاعات» و گسترش مناسبات عقلانی مبتنی بر مادیگرایی را در جهان توسعهیافته نوید میداد به ناگاه به دنبال یک سلسله تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، انقلابی شکوهمند در ایران به وقوع پیوست که جهانیان را به دلیل اتکاء به قدرت نرم افزارانه به شگفتی واداشت. وقوع انقلاب اسلامی به دلیل اتکاء به قدرت نرم افزارانه آن به شگفتی واداشت؛ از این رو، در این پژوهش به دنبال آنیم تا روشن سازیم که چه تهدیدات هویتی ساختار حقیقی جمهوری اسلامی ایران را با خطر نفوذ و رخنة هر گونه فرهنگ بیگانه و یا سلطة آنها مواجه میسازد؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت، مبانی قدرت نرم در جمهوری اسلامی ایران، بر مؤلفههایی مانند اسلامگرایی شیعی، ملیگرایی ایرانی، عدم تعهدگرایی و انقلابیگرایی استوار است که شکلدهنده ساختار قدرت در جمهوری اسلامی ایران میباشند و موفقیتهای زیادی را در داخل و خارج به دنبال داشتهاند؛ اما در برخی موارد، به دلیل عدم ابتناء سیاستگذاریهای کلان بر آن مولفهها، و نگاه تک بعدی و غیر سیستماتیک بدین مولفهها که حول دال مرکزی اسلامگرایی شیعی تعریف میگردند به عامل ضد خویش و تهدیدزا تبدیل میشوند. ما در این پژوهش بر اساس چارچوب نظری مبتنی بر نظریه تهدید در حوزه امنیت، و با روش توصیفی-تحلیلی مبتنی بر دیدگاه و نظرات حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری بعنوان رهبران جمهوری اسلامی به احصاء اینگونه تهدیدات بالقوه و بالفعل مبتنی بر منابع نرمافزارانه میپردازیم.
https://rjir.basu.ac.ir/article_2026_f701a9cef48aa573482aa69d24b3cf67.pdf
2017-08-23
1
19
10.22084/rjir.2017.12598.2020
انقلاب اسلامی ایران
قدرت نرم
اسلامگرایی شیعی
امام خمینی
مقام معظم رهبری
ابوذر
گوهری مقدم
nimrooz@yandex.com
1
هیئت علمی دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق علیه السلام
AUTHOR
سید علی
لطیفی
alavi.1444@gmail.com
2
دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
LEAD_AUTHOR
- افتخاری، اصغر (1391)، تهدید نرم: رویکردی اسلامی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم و تحقیقات فناوری.
1
- افتخاری، اصغر (1379)، انتظام ملی، تهران: سازمان عقیدتی سیاسی نیروی انتظامی.
2
- افتخاری، اصغر (1385)، کالبد شکافی تهدید، تهران: مرکز مطالعات دفاعی و امنیت ملی.
3
- امامی، اعظم (1391)، تحلیلی بر دیدگاههای انقلاب نرم، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
4
- بوت، جان. ای (تابستان و پائیز 1373)، نظریههای مذهب و قیام: تجربه آمریکای مرکزی، ترجمه حمیرا مشیرزاده، سیاست خارجی، سال هشتم، شماره 2.
5
- پایگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتاللهالعظمی سیدعلی خامنهای (مدظلهالعالی).
6
www.khamenei.ir
7
- تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد (1410 ق)، غرر الحکم و درر الکلم، محقق و مصحح سید مهدی رجائی، قم: دارالکتاب الإسلامی، چاپ دوم.
8
- جمالزاده، ناصر (1392)، قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران، تهران: دانشگاه امام صادق (علیه اسلام)، چاپ اول.
9
- جمعی از نویسندگان (1385)، انقلابی متمایز جستارهایی در انقلاب اسلامی ایران، قم: موسسه بوستان کتاب.
10
- خامنهای، سید علی (آیت الله) (1388)، از تهاجم فرهنگی تا جنگ فرهنگی، به اهتمام مجتبی احمدی و....، تهران: سازمان بسیج مستضعفین، معاونت فرهنگی اجتماعی.
11
- خامنهای، سید علی (آیت الله) (1389-الف)، دیپلماسی فرهنگی و جنگ نرم، تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی.
12
- خامنهای، سید علی (آیت الله) (1389-ب)، امام از منظر امام، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع رسانی، دفتر مطالعات و برنامه ریزی رسانهها.
13
- خامنهای، سید علی (1390)، روایت (کلام رهبر فرزانه انقلاب در موضوع آزاد اندیشی)، تهران: دانشگاه امام صادق، بسیج دانشجویی دانشگاه.
14
- دهقانی فیروزآبادی، دکتر سید جلال و وهاب پور، پیمان (1392)، امنیت هستی شناختی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ اول.
15
- ربیعی، علی (1383)، مطالعات امنیت ملی، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
16
- شجاعیان، محمد(1382)، انقلاب اسلامی و رهیافت فرهنگی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
17
- عنایت، حمید(1377)، انقلاب اسلامی: مذهب در قالب ایدئولوژی، ترجمه امیر اسعداللهی، ماهنامه اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شماره 137-138.
18
- فوزی، یحیی (1379)، امام خمینی و هویت ملی در ایران، فصلنامه مطالعات ملی، شماره 4، تابستان 1379، صص 63-85.
19
- لاریجانی، محمد جواد (1369)، مقولاتی در استراتژی ملی، چاپ اول، تابستان، مرکز ترجمه و نشر کتاب.
20
- موسویخمینی، سید روح الله (امام)(1385)، صحیفه امام، جلد 1-21، تهران: موسسه نشر و تنظیم آثار امام خمینی (ره).
21
- هالستی، کی.جی (1373)، مبانی تحلیل سیاست بینالملل، ترجمه بهرام مستقیمی و مسعود طارم سری، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی.
22
- هرسیج، حسین و تویسرکانی مجتبی (1389)، تأثیر مؤلفههای هویتساز ایرانی بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره سوم، شماره 9، فصل بهار.
23
ORIGINAL_ARTICLE
هژمونی آمریکایی و تهدید روشنفکران ارگانیک برای انقلاب اسلامی
تحولات چشمگیر محیط بین الملل طی دهه های اخیر اَشکال تحمیل اراده و اعمال سلطة قدرت های بزرگ بر نظام جهانی را نسبت به گذشته بسیار دگرگون ساخته و دورانی موسوم به عصر استعمار نوین را رقم زده است که در آن تأثیرگذاری غیرمستقیم بر اذهان مخاطبان، مزیت نسبیِ به مراتب بیشتری از سلطهگری بر آنان از طریق ابزارهای قدرت سخت دارد. مقالة پیشرو با مدنظر قرار دادن تحولات مذکور و با وامگیری از ادبیات گرامشی، به طرح این پرسش اصلی پرداخت که «روشنفکران ارگانیک» در کشورهای هدف چه نقشی را بهمنظور بسط و تحکیم هژمونی آمریکایی در عصر استعمار نوین ایفا میکنند؟ در پاسخ به پرسش اصلی، فرضیة نگارنده این بود که روشنفکران ارگانیک به دلیل تأثیرپذیری شدید از اندیشه و سبک زندگی غربی در نتیجة حضور در قلمرو جغرافیایی غرب و تحصیل در مراکز علمی اروپا و آمریکا بهویژه در قالب برنامههای دیپلماسی عمومی، واسطه و تسهیلگر هژمونی آمریکایی در جوامع هدف هستند. این مقاله از لحاظ نظری، رویکردی گرامشینیستی دارد و نگارنده به منظور راستیآزمایی فرضیة خود کوشید تا با روش تحلیل دومتغیره و شیوة گردآوری اسنادی اطلاعات، وجود رابطهای علّی را میان نفوذ و هژمونی آمریکایی و رفتار جوامع هدف به واسطة کنشگری روشنفکران ارگانیک اثبات نماید.
https://rjir.basu.ac.ir/article_1960_09b247ef73b6d6118f9fb061d9526ca2.pdf
2017-08-23
21
42
10.22084/rjir.2017.13437.2094
"هژمونی"
"نفوذ"
"روشنفکران ارگانیک"
"دیپلماسی عمومی"
"انقلاب اسلامی"
روح الأمین
سعیدی
rooholaminsaeidi@yahoo.com
1
دکترای روابط بینالملل از دانشگاه تهران، عضو هیأت علمی گروه روابط بینالملل دانشگاه بینالمللی اهلبیت
LEAD_AUTHOR
- اوجلی، انریکو و کریگ مورفی (1373)، «کاربرد دیدگاه گرامشی در روابط بینالملل با نگاهی به رابطهی ایالات متحده با جهان سوم»، ترجمه حمیرا مشیرزاده، فصلنامه راهبرد، شماره 5، زمستان.
1
- ایزدی،فؤاد (۱۳۹۰)، دیپلماسی عمومی آمریکا در قبال ایران، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
2
- بشیریه، حسین (1382)، آموزش دانش سیاسی: مبانی علم سیاست نظری و تأسیسی، تهران: انتشارات نگاه معاصر.
3
- پوراحمدی، حسین و روحالأمین سعیدی (1390)، «رابطه فرهنگ و هژمونی در عرصه جهانی: رویکردی گرامشینیستی»، فصلنامه رهیافتهای سیاسی و بینالمللی، شماره 28، زمستان.
4
- تاجبخش، یحییکیان، «متن دفاعیات در دادگاه انقلاب اسلامی»، در دادگاه هشتاد و هشت (جلد دوم)، تهران: انتشارات مؤسسه خبرگزاری فارس.
5
- حاجییوسفی، امیرمحمد (1386)، «جهانیشدن از دید نظریهی نوگرامشین در اقتصاد سیاسی بینالملل»، فصلنامهی رهیافتهای سیاسی و بینالمللی، شمارهی 12، زمستان.
6
- خانی، محمدحسن (1384)، «دیپلماسی فرهنگی و جایگاه آن در سیاست خارجی کشورها»،دوفصلنامه دانش سیاسی، پاییز و زمستان.
7
- زیباکلام، صادق (1384)، به نقل از روزنامه جوان، شماره 4666، دوشنبه 11 آبان.
8
- سریعالقلم، محمود (1380)، «بازنگری نظری در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران: پارادایم ائتلاف»، فصلنامه اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، شماره 164- 163.
9
- سریعالقلم، محمود (1391)، ایران و جهانی شدن؛ چالشها و راهحلها، تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
10
- سعیدی، روحالأمین (1393)، دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران: مطالعه موردی لبنان، تهران، انتشارات مؤسسه مطالعات و تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر تهران.
11
- سیفزاده، سید حسین (1381)،نظریهپردازی در روابط بینالملل: مبانی و قالبهای فکری، تهران، انتشارات سمت.
12
- فراستخواه، مقصود (1394)، ما ایرانیان: زمینهکاوی تاریخی و اجتماعی خلقیات ایرانی، تهران، نشر نی.
13
- کریمی، ایوب (1391)، «مفهوم هژمونی و امکان قدرتیابی گروههای حاشیهای»، فصلنامه رهیافتهای سیاسی و
14
بینالمللی، شماره 29، بهار.
15
- گریفیتس، مارتین (1388)، دانشنامهی روابط بینالملل و سیاست جهان، ترجمهی علیرضا طیب، تهران، نشر نی.
16
- مشیرزاده، حمیرا (1390)، «تحولات جدید نظری در روابط بینالملل: زمینه مناسب برای نظریهپردازی بومی»، پژوهشنامه علوم سیاسی، شماره دوم، بهار.
17
- مشیرزاده، حمیرا و مجید کافی (1394)، «زمینههای ساختاری نظریهپردازی ایرانی در روابط بینالملل»، فصلنامه سیاست دانشگاه تهران، شماره 2، تابستان.
18
- نائینی، علیمحمد (1391)، اصول و مبانی جنگ نرم، تهران: نشر ساقی.
19
- نراقی، حسن (1385)، جامعهشناسی خودمانی، تهران، نشر اختران.
20
- نقیبزاده، احمد (1394)، «آمریکا نمیگذارد روابط ایران و اروپا بهبود یابد»، قابل دسترسی در 25 بهمن 1394.
21
http://alef.ir/vdcb98bfzrhbgap.uiur.html?301497.
22
- هادیان، ناصر و افسانه احدی (1388)، «جایگاه مفهومی دیپلماسی عمومی»،فصلنامه روابط خارجی، شماره 3، پاییز.
23
- Abrahamsen, Rita, (2007), “Post colonialism”, in Martin Griffiths (Ed.), International Relations Theory for the Twenty-First Century: An Introduction, London and New York: Routledge.
24
- Acharya, Amitav and Barry Buzan, (2010), “Why is there no Non-Western International Relations Theory”, in Amitav Acharya and Barry Buzan (Eds.), Non-Western International Relations Theory: Perspectives on and beyond Asia, London and New York: Routledge.
25
- Bates, Thomas R, (1975), “Gramsci and the Theory of Hegemony”, Journal of the History of Ideas. Vol. 36. No. 2 (Apr - Jun).
26
- Chong, Alan, (2010), “Southeast Asia: Theory between Modernization and Tradition?”, in Amitav Acharya and Barry Buzan (Eds.), Non-Western International Relations Theory: Perspectives on and beyond Asia, London and New York: Routledge.
27
- Craig Roberts, Paul, (2009), “Are the Iranian Election Protests Another U.S. Orchestrated "Color Revolution"”,http://www.creators.com/opinion/paul-craig-roberts/are-the-iranian-election-protests-another-u-s-orchestrated-color-revolution.html
28
- Griffiths, Martin, Steven C. Roach and M. Scott Solomon, (2009), Fifty Key Thinkers in International Relations, London and New York: Routledge.
29
- Nakamura, Kennon H. and Matthew C. Weed, (2009), U.S. Public Diplomacy: Background and Current Issues (CRS Report for Congress), Congressional Research Service, December 18.
30
- Nye, Joseph, (2002), The Paradox of American Power: Why the World’s Only Superpower Can’t Go It Alone, Oxford University Press.
31
- Nye, Joseph, (2004), Power in the Global Information Age: From Realism to Globalization, London and New York: Routledge.
32
- Rugh, William A, (2011), The Practice of Public Diplomacy: Confronting Challenges Abroad,New York: Palgrave MacMillan.
33
- Rupert, Mark, (2009), “Antonio Gramsci”, in Jenny Edkins and Nick Vaughan Williams (Eds.), Critical Theorists and International Relations, London and New York: Routledge.
34
- Simon, Roger, (2015), Gramsci’s Political Thought: An Introduction, London: Lawrence & Wishart.
35
- Snow, Nancy, (2009), “Rethinking Public Diplomacy”, in Nancy Snow and Philip M. Taylor (Eds.),Routledge Handbook of Public Diplomacy, London and New York: Routledge.
36
- Snow, Nancy, (2009), “Valuing Exchange of Persons in Public Diplomacy”, in Nancy Snow and Philip M. Taylor (Eds.),Routledge Handbook of Public Diplomacy, London and New York: Routledge.
37
- Wolf, Charles and Brian Rosen, (2004),Public Diplomacy: How to Think about and Improve It, the RAND. Retrieved 15 August, 2007. from www.rand.org/pubs/ occasional_papers/ 2004/ RAND _ OP 134. Pdf.
38
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی مناسبات میان اخلاق و سیاست در اندیشه امام خمینی ره مبتنی بر نظریه دو فطرت
بچکیده اخلاق و سیاست و مناسبات میان آن دو، از مفاهیم مهم و اثر گذار در حوزه اندیشه سیاسی است که از دیرباز ذهن متفکران را به خود مشغول کرده است. تأملات و اندیشه امام خمینی (ره) در این عرصه به عنوان یکی از برجسته ترین اندیشمندان و عالمان اثر گذار در عرصه سیاست، می تواند به عنوان نقطه عطفی قلمداد شود، لذا در پژوهش حاضر، تلاش شده با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از چارچوب نظری دو فطرت که برگرفته از آثار امام خمینی (ره) است به جایگاه اخلاق در عرصه سیاست در اندیشه ایشان پرداخته شود. این پژوهش نگاهی واقع گرایانه به موضوع اخلاق و سیاست دارد و رابطه میان آن دو را بر اساس چارچوب فکری امام خمینی در این زمینه بررسی می کند. یافته های تحقیق حاکی از آن است که مبتنی بر رویکرد تبعیت سیاست از اخلاق در اندیشه امام خمینی(ره) و با تکیه بر نظریه دو فطرت که انسان و به تبع آن عرصه سیاست را با بهره مندی از قوای چهارگانه در مسیر صعود و سقوط قرار می دهد، لزوم تزکیه و خود سازی برای کنشگران عرصه سیاست در مسیر تحقق سیاست اخلاقی امری ضروری است. واژگان کلیدی:امام خمینی(ره)، اخلاق ، سیاست ، اندیشه، نظریه دو فطرت
https://rjir.basu.ac.ir/article_1961_4c5e04d0842e83b616eaeeceb9155195.pdf
2017-08-23
43
57
10.22084/rjir.2017.13943.2137
"امام خمینی(ره)"
" اخلاق"
" سیاست"
"اندیشه"
" نظریه دو فطرت"
مرتضی
شیرودی
dshirody@yahoo.com
1
دانشیار علوم سیاسی پژوهشگاه امام صادق(ع)
LEAD_AUTHOR
علی
محمدی ضیاء
mohamadiziya@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری علوم سیاسی و پژوهشگر پژوهشگاه امام صادق (ع)
AUTHOR
- قرآن کریم
1
- ابوالحمد، عبدالحمید (1368)، مبانی سیاست، تهران، انتشارت توس.
2
- اردبیلی، عبدالغنی (1381)، تقریرات فلسفی امام خمینی (ره)، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ره).
3
- الموسوی الخمینی، سید روح الله (1372)،اخلاق کارگزاران، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
4
- الموسوی الخمینی، سید روح الله (1382)، شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
5
- الموسوی الخمینی، سید روح الله (1373)،شرح چهل حدیث(اربعین حدیث)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره ).
6
- الموسوی الخمینی، سید روح الله (1378)، صحیفه نور، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)،ج 3، 9، 13، 14، 16 و 18.
7
- الموسوی الخمینی، سید روح الله (1384)، حکومت اسلامی و ولایت فقیه، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
8
- الموسوی الخمینی،سید روح الله (1390)، ولایت فقیه، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
9
- بشیریه، حسین (1387)، آموزش دانش سیاسی، تهران، نشر نگاه معاصر.
10
- دهخدا، علی اکبر (1377)، لغت نامه، تهران، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران،ج1.
11
- سجادی، سیدعبدالقیوم (1383)، دیپلماسی و رفتار سیاسی در اسلام، قم، مؤسسه بوستان کتاب.
12
- صدرالدین شیرازی، محمد (1383)، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، به اشراف محمد خامنه ای، تصحیح، تحقیق و مقدمه مصطفی محقق داماد، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا .
13
- طباطبایی، محمد حسین (بی تا)، اسلام و اجتماع، قم ، جهان آرا .
14
- عالم، عبدالرحمان (1386)، بنیادهای علم سیاست، تهران، نشر نی.
15
- لک زایی نجف و لک زایی، رضا (1390)،«تحلیل انقلاب اسلامی ایران در چهارچوب حکمت متعالیه»، فصلنامه متین، سال سیزدهم، شماره 51، ص 131-156.
16
- مجلسی، محمد باقر (1379)، بحار الانوار،تهران، المکتبه الاسلامیه،ج68.
17
- مسکویه، ابو علی (1375)، کیمیای سعادت، ترجمه میرزا ابوطالب زنجانی، تهران، انتشارات نقطه.
18
- مطهری، مرتضی (بی تا)، آشنائی با علوم اسلامی، حکمت عملی، تهران، انتشارات صدرا.
19
- نوروزی، محمد جواد (1380)، فلسفه سیاست، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره ).
20
ORIGINAL_ARTICLE
مقایسه اندیشههای سیاسی شیخ فضلالله نوری و امام خمینی(ره) درباره حکومت در زمینههای مبانی فقهی، حدود اختیارات، نقش روحانیت، مشروعیت، مصلحت و قانونگذاری
مقایسه میان اندیشههایی که باعث ایجاد تحولات اجتماعی- سیاسی در یک جامعه میشوند، دارای اهمیت بسیاری است. در دو برهه از تاریخ معاصر ایران، دو اندیشه مهم وجود دارد که بر تحولات پس از خود تاثیر بهسزایی بر جای گذاشتهاند. این دو اندیشه عبارتند از مشروطه مشروعه و ولایت فقیه که اولی را در دوره شکلگیری مشروطه، شیخ فضلالله نوری و دومی را در دوره پهلوی دوم، امام خمینی (ره)، پایهگذاری کردهاند. بر این اساس، این مقاله در پی مقایسه میان بخشهایی از دو اندیشه سیاسی نامبرده است. بنابراین، روش پژوهش آن، تحلیل مقایسهای است و با توجه به این پرسش اصلی که در مقایسه میان اندیشه سیاسی شیخ فضلالله نوری و امام خمینی(ره) چه شباهتها و تفاوتهایی را میتوان یافت، به بررسی آرای آنها درباره حکومت حکومت در زمینههای مبانی فقهی، حدود اختیارات، نقش روحانیت، مشروعیت و مصلحت، و قانون و قانونگذاری پرداخته است. مقاله در نتیجه کلی در مقایسه میان اندیشه سیاسی دو فقیه در عصر انقلاب مشروطه و عصر انقلاب اسلامی، به شباهت، بهرهگیری از اسلام در چگونگی شکل حکومت اما با برداشتهای متفاوت یعنی بقای سلطنت و اجرای احکام اسلام برای شیخ فضلالله نوری، و تاسیس حکومت اسلامی و اجرای احکام اسلام، توجه به مشروعیت مردمی و مصلحت برای امام خمینی(ره) رسیده است.
https://rjir.basu.ac.ir/article_1962_8c0a3dcd10da5e1d6ea318c0d1b596fe.pdf
2017-08-23
59
80
10.22084/rjir.2017.11503.1910
اندیشهسیاسی
مشروطهمشروعه
ولایتفقیه
شیخفضلاللهنوری
امامخمینی(ره)
پریچهره
شاهسوند بغدادی
drparishahsavand@gmail.com
1
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، گروه علوم سیاسی، ایران، کرج.
LEAD_AUTHOR
حامد
عمویی
hamedamo2000@gmail.com
2
عضو دانشگاه آزاد اسلامی، باشگاه پژوهشگران و نخبگان جوان
AUTHOR
الهام
حسینخانی
drelhamhoseinkhani@gmail.com
3
دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، گروه روابط بینالملل، ایران، اصفهان
AUTHOR
- ابوالحسنشیرازی، حبیبالله و علیرضا امینی (1382)، تحولات سیاسی- اجتماعی ایران از دوران قاجاریه تا رضاشاه، تهران: قومس.
1
- آجدانی، لطفالله (1390)، علما و انقلاب مشروطیت ایران، تهران: کتاب آمد، چاپ سوم.
2
- اشرفی، اکبر (1387)، مبانی رهبری سیاسی امام خمینی (ره)، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
3
- انصاری، مهدی (1389)، شیخ فضلالله نوری و مشروطیت: رویارویی دو اندیشه، تهران: انتشارات امیرکبیر.
4
- آوری، پیتر (1377)، تاریخ معاصر ایران، ترجمه محمدرفیعی مهرآبادی، جلد اول، تهران: عطایی، چاپ چهارم.
5
- بشیریه، حسین (1387)، جامعهشناسی سیاسی، تهران: نی، چاپ شانزدهم.
6
- بهار، محمدتقی (1371)، تاریخ مختصر احزاب سیاسی، جلد دوم، تهران: امیرکبیر.
7
- بهروزلک، غلامرضا (1386)، جهانی شدن و اسلام سیاسی در ایران، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
8
- ترکمان، محمد (1362)، رسائل، اعلامیهها، مکتوبات و روزنامه شیخ شیهد فضلالله نوری، تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
9
- جعفرپیشهفرد، مصطفی (1390)، «جایگاه سیاسی فقیه در اندیشه عصر مشروطیت»، فصلنامه حکومت اسلامی، سال شانزدهم، شماره 3.
10
- جمشیدی، مهدی (1390)، «چالش با سیطره غربگرایی، نظریه انتقادی شیخ فضلالله نوری درباره مشروطیت سکون»، دو ماهنامه کیهان فرهنگی، فروردین و اردیبهشت.
11
- حائری، عبدلهادی (1381)، تشیع و مشروطیت در ایران، تهران: امیرکبیر.
12
- حسینیزاده، محمدعلی (1386)، اسلام سیاسی در ایران، قم: دانشگاه مفید.
13
- حقیقت، سیدصادق (1385)، روششناسی علم سیاست، قم: مؤسسه انتشارات دانشگاه مفید، زمستان.
14
- خسروپناه، عبدالحسین (1383)، «اندیشه سیاسی شیخ فضلالله نوری و میرزای نائینی»، فصلنامه آموزه، پاییز، شماره5.
15
- خمینی، روحالله (1350)، ولایت فقیه، حکومت اسلامی، اصفهان، انتشارات کاوه.
16
- خمینی، روحالله (1363)، کتاب البیع، قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
17
- خمینی، روحالله (1369)، رسائل، به کوشش مجتبی تهرانی، دو جلد، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
18
- خمینی، روحالله (1370)، تحریرالوسیله، قم: مؤسسه النشر الاسلامی، چاپ سوم.
19
- خمینی، روحالله (1388)، ولایت فقیه، تهران: مؤسسه تنظیم و نشرآثار امام خمینی(ره) و چاپ و نشر عروج.
20
- خمینی، روحالله (بیتا)، کشف الاسرار، قم: بیجا.
21
- درخشه، جلال (1380)، «تبارشناسی نظریه حکومت در اندیشه امام خمینی(ره)»، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 13، بهار.
22
- درخشه، جلال (1386)، اندیشه سیاسی شیعه در ایران معاصر، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
23
- دهقانی، رضا (1389)، «اندیشه مشروعهخواهی در جنبش مشروطیت»، ماهنامه دادنامه، شماره 4.
24
- دوانی، علی (1360)، نهضت روحانیون ایران، ده جلدی، قم: بنیاد فرهنگی امام رضا (ع).
25
- دولت آبادی، یحیی (1371)، حیات یحیی، جلد دوم، تهران: عطار چاپ پنجم.
26
- رحیمپورازغدی، حسن (1388)، مشروطه شرعی شرطی، تهران: طرحی برای فردا، چاپ سوم.
27
- رضوانی، هما (1362)، لوایح آقا شیخ فضلالله نوری، تهران، تاریخ ایران.
28
- روآ، الیویه (1387)، تجربۀ اسلام سیاسی، ترجمه حسین مطیعی امین و محسن مدیرشانهچی، تهران: انتشارات بین المللی الهدی و مرکز انتشارات بینالمللی صدرا.
29
- روحانی، حمید (1361)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
30
- زرگرینژاد، غلامحسین (1387)، رسایل مشروطیت، تهران: مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
31
- زیبا کلام، صادق (1372)، مقدمهای بر انقلاب اسلامی، تهران: انتشارات روزنه.
32
- سعید، بابی(1379)، هراس بنیادین اروپامداری و ظهور اسلامگرایی، ترجمه غلامرضا جمشیدیها و موسی عنبری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
33
- صالحی، علیمحمد (1388)، اندیشه سیاسی شیخ فضلالله نوری، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
34
- علیپور، صلاحالدین (1390)، «بازتاب اندیشه حضرت امام خمینی(ره) در تحول فقه سیاسی شیعه»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی، 1390.
35
- عمیدزنجانی، عباسعلی (1366)، فقه اسلامی، دو جلد، تهران: انتشارات امیرکبیر.
36
- غلامرضاکاشی، محمدرضا (1379)، «اندیشه دموکراسی در ایران»، رساله دکتری، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
37
- کسروی، احمد (1373)، تاریخ مشروطه ایران، تهران: امیرکبیر.
38
- لکزایی، نجف (1378)، «ثبات و تحول در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)»، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 5، تابستان.
39
- مارتین، ونسا ای. (1379)، «شیخ فضل الله نوری و مشروطیت، ترجمه نوراله قیصری»، پژوهشنامه متین، زمستان، شماره 9.
40
- مدنی، جلالالدین (1362)، تاریخ سیاسی معاصر ایران، جلد اول، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
41
- مصباحیزدی، محمدتقی (1390)، نظریه سیاسی اسلام، جلد دوم، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ چهارم.
42
- مقیمی، غلامحسین (1385)، مشروطیت، جمهوریت، اسلامیت، تهران: مضاگرا.
43
- ملکزاده، مهدی (1383)، تاریخ انقلاب مشروطه ایران، شش جلد، تهران: سخن.
44
- منوچهری، عباس و دیگران (1394)، رهیافت و روش در علوم سیاسی، تهران: سمت، چاپ هفتم.
45
- نبوی، سیدعبدالامیر (1377)، «تطور اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)»، فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق(ع)، شماره های 6 و 7 تابستان و پاییز.
46
- نوری، فضل الله (1387)، رساله حرمت مشروطه، در غلامحسین زرگرینژاد، رسائل مشروطیت، جلد اول، تهران: مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
47
- نوری، فضلالله (1326)، تذکر الغافل و ارشاد الجاهل، تهران: بیجا.
48
- Ruthven, Malise (1984), Islam in the World, London, Penguin Books.
49
ORIGINAL_ARTICLE
مبانی و پیامد های مدارا در اندیشه سیاسی امام خمینی
کارآمدی نظام سیاسی برای امام خمینی یک مساله جدی است که با رسمیت یافتن حقوق و آزادیهای مدنی، گره خورده است. مقاله پیشرو، نظریه مدارا را راه حلی بنیادین برای دستیابی به این هدف با استناد به آثار وی تلقی می کند. امام خمینی از اولین متفکران مسلمان است که یک فصل از کتاب «شرح حدیث جنود عقل و جهل» را بمناسبت شرح عبارت«رفق» به مدارا و آثار آن اختصاص داده و به تبیین چرایی تعامل مدارا محورانه در حیات اجتماعی و مذهبی پرداخته و معتقد است منش خشونت محورانه نه تنها تاثیری در اصلاح فرد و اجتماع ندارد بلکه منشاء مفاسد بزرگتر و پیچیده تر می گردد. بررسی مبانی و پیامد مدارا در اندیشه امام خمینی، نشان می دهد مدارا یک مفهوم پارادیمیک منتزع از متون دین و جزء لاینفک حاکمیت دینی، فضیلت اخلاقی و اصل حقوقی سیاسی است و زندگی صلح آمیز را در درون یک جامعه معین اجازه می دهد و شیوه مناسبی برای تاسیس سرمایه اجتماعی در جامعه و کاهنده تنش های اجتماعی و سیاسی بین گروهی است. مدارا، کنش های اجتماعی را در جامعه تسهیل و بار مثبت اخلاقی و حقوقی جامعه را تقویت می کند. مدارا، همدلی در عین تمایز است که فرهنگ صلح را جایگزین فرهنگ نزاع می کند. مدارا، یک نگرش فعال منبعث از بازشناسی حقوق و آزادیهای مدنی است و با فرهنگ پذیری شکل می گیرد. مدارا با آیات جهاد با کفار و منافقین و نفی سبیل، تعارض ندارد. موضوع اصلی این نوع آیات بستن راه نفوذ و سلطه است.
https://rjir.basu.ac.ir/article_1963_956969dc6d0063e9c69f94f64c82f2b5.pdf
2017-08-23
81
96
10.22084/rjir.2017.13195.2081
واژه های کلیدی: مدارا
فضیلت اخلاقی
ضرورت حقوقی سیاسی
سرمایه اجتماعی
امام خمینی
یوسف
فتحی
fathi@znu.ac.ir
1
استادیار دانشگاه زنجان
LEAD_AUTHOR
- قرآن کریم
1
- آرنت، هانا (1366)، توتالیتاریسم (حکومت ارعاب، کشتار، خفقان)، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: سازمان انتشارات جاویدان، چاپ دوم.
2
- آرنت، هانا (1359)، خشونت، ترجمه عزت الله فولادوند، تهران: خوارزمی، چاپ اول.
3
- آشوری، داریوش (1390)، دانشنامه سیاسی (فرهنگ اصطلاحات و مکتبهای سیاسی)، تهران، مروارید، چاپ بیستم.
4
- آقا بخشی علی و افشاری راد، مینو(1379)، فرهنگ علوم سیاسی، تهران: چاپار.
5
- احسان بخش، پژمان (1379)، استاد مصباح و ده نکته درباب تئوری خشونت و تروریزم، کتاب نقد، فصلنامه انتقادی- فلسفی، فرهنگی، سال چهارم، شماره 2 و 3، شماره مسلسل 14 و 15: 340-349.
6
- بشیریه، حسین (1374)، دولت عقل: ده گفتار در فلسفه و جامعه شناسی سیاسی، تهران: موسسه نشر علوم نوین، چاپ اول.
7
- بن قطب بن ابراهیم شاذلی (1412ه.ق)، فى ظلال القرآن، بیروت- قاهره: دارالشروق.
8
- بهشتی، محمد حسین (1378)، دکتر شریعتی جست و جوگری در مسیر شدن، تهران: بنیاد نشر آثار و اندیشه های آیت الله شهید دکتر بهشتی.
9
- بیات، عبدالرسول و جمعی از نویسندگان (1381)، فرهنگ واژهها، قم: موسسه اندیشه و فرهنگ دینی، چاپ اول.
10
- توماس، هنری (1386)، بزرگان فلسفه، ترجمه فریدون بدرهای، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
11
- جعفری، محمد تقی (1384)، عرفان اسلامی، به اهتمام تقی زاده انصاری، علی جعفری و کریم فیضی، تهران: مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری.
12
- حسینى همدانى سید محمد (1404ه.ق)، انوار درخشان، تحقیق محمد باقر بهبودی، تهران: کتابفروشى لطفى.
13
- حقى بروسوى اسماعیل، بیتا، تفسیر روح البیان، بیروت: دارالفکر.
14
- خاتمی، احمد و هادیان، مرتضی (1394)، بررسی منشا و ویژگیهای تساهل عرفانی در مثنوی معنوی مولوی، فصلنامه علمی- تخصصی مطالعات زبان و ادبیات غنایی، سال پنجم، شماره 17: 59-72.
15
- خامنهای (آیت الله)، علی (16/ 5/ 1391)، بیانات در دیدار دانشجویان.
16
- خامنهای (آیت الله)، علی ( 29/10/1392)، بیانات در دیدار مسئولان نظام و میهمانان کنفرانس وحدت اسلامی.
17
- خامنهای (آیت الله)، علی (9/ 5/ 1387)، بیانات در دیدار مسئولان نظام به مناسبت مبعث حضرت رسول اعظم(ص).
18
- خمینی (امام)، روح الله (1380)، صحیفه امام، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
19
- خمینی (امام)، روح الله (1382)، شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، موسسه چاپ و نشر عروج، چاپ هفتم.
20
- خمینی (امام)، روح الله (1370)، آداب الصلوه (آداب نماز)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى (س)، چاپ اوّل.
21
- خمینی (امام)، روح الله (1374 الف)، شرح چهل حدیث، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى (س).
22
- خمینی (امام)، روح الله (1374 ب)، شرح دعای سحر، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى (س).
23
- خمینی (امام)، روح الله (1392)، تقریرات فلسفه امام خمینی، سه جلدی، مقرر سید عبد الغنی اردبیلی، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
24
- رنانی، محسن و مویدفر، رزیتا (1392)، چرخه های افول اخلاق و اقتصاد، سرمایه اجتماعی و توسعه در ایران، تهران: طرح نو، چاپ دوم.
25
- زحیلى وهبة بن مصطفی (1418ه.ق)، التفسیر المنیر فى العقیدة و الشریعة و المنهج ، بیروت- دمشق: دارالفکر المعاصر.
26
- سجادی، جعفر (1373)، فرهنگ و معارف اسلامی، تهران: انتشارات کومش، چاپ سوم.
27
- طباطبایى، سید محمد حسین (1417ه.ق)، المیزان فى تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعهى مدرسین حوزه علمیه قم.
28
- طبرسى، حسن بن فضل (1365)، مکارم الأخلاق، ترجمه سید ابراهیم میرباقرى، تهران: انتشارات فراهانی، چاپ دوم.
29
- عطار نیشابوری، فرید الدین محمد (1371)، تذکرة الاولیاء، تصحیح محمد استعلائی، تهران: انتشارات زوار، چاپ یازدهم.
30
- غنی، قاسم (1386)، تاریخ تصوف در اسلام، تهران: انتشارات زوار، چاپ دهم.
31
- فاضل میبدی، محمدتقی (گردآورنده) (1379)، تساهل و تسامح، (مجموعه مقالات)، تهران: مؤسسه فرهنگی انتشاراتی آفرینه، چاپ اول.
32
- فوکویاما، فرانسیس (1379)، پایان نظم، ترجمه غلامعباس توسلی، تهران: جامعه ایرانیان.
33
- قزلسفلی، محمد تقی (1390)، فلسفه فلسفه سیاسی، تهران: رشد آموزش.
34
- کاتوزیان، ناصر (1388)، فلسفه حقوق، جلد یک، تهران: شرکت سهامی انتشار.
35
- کلمن، جیمز (1377)، بنیادهای نظریه اجتماعی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
36
- مصباح یزدی، محمد تقی (1388)، نظریه حقوقی اسلام، جلد اول، تحقیق و نگارش محمد مهدی نادری قمی و محمد مهدی کریمی نیا، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
37
- مظاهری، عبدالرضا (1394)، نقد و بررسی صلح طلبی در متون عرفانی، فصلنامه عرفان اسلامی، سال دوازدهم، شماره 46 : 36- 54.
38
- معرفت، محمد هادی ( 1378)، جامعه مدنی، قم: موسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید، چاپ اول.
39
- Benjamin Kaplan, (2007), Divided by Faith: Religious Confl ict and the Practice of Toleration in Early Modern Europe (Cambridge, MA: Harvard University Press, p. 8.
40
- Bernard Williams, (1996), “Toleration: An Impossible Virtue?” in Heyd, op. cit., pp. 18–27.
41
- C. Durs, David, (2001), The Limits of Toleration in John Locke’s Libebral Thought, Res Publica 7: 39–55.
42
- Elisabetta Galeotti, Anna, (2001), Do We Need Toleration as a Moral Virrue? Kluwer Academic Publishers. Printed in the Netherland, Res Publica 7, 273–292,
43
- Elisabtta Galeotti, Anna,( 2002), Toleration as Recognition, Cambridge University Press
44
- Michael Walzer, (1997), On Toleration (New Haven, CT: Yale University Press.
45
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی مناسبات امنیت و آزادی سیاسی در اندیشۀ مقام معظم رهبری
تنظیم مناسبات امنیت و آزادی از جملۀ مسائل ضروری در هر اجتماع انسانی است. با این وجود، پژوهشهای اندکی در این زمینه صورت گرفته است. شناخت دیدگاه اندیشمندان اسلامی در مورد نسبت امنیت و آزادی از جملۀ روشهایی است که در تنظیم آن نسبت راهگشا است. این مقاله درصدد است تا دیدگاه مقام معظم رهبری را دربارۀ نسبت امنیت سیاسی و آزادی سیاسی بهدست آورد. سؤالی که در اینجا مطرح میشود این است که مناسبات امنیت سیاسی و آزادی سیاسی در اندیشۀ مقام معظم رهبری، چگونه است؟ برای پاسخ به این سؤال، از روش توصیفی تحلیلی و از نظریۀ استخدام(ادراکات اعتباری علّامه طباطباییره) به عنوان چارچوب نظری و ابزار برهان خُلف استفاده شده است. یکی از مهمترین یافتههای این مقاله این است که امنیت سیاسی و آزادی سیاسی در اندیشۀ مقام معظم رهبری، نسبتی تعاملی و تلازمی دارند و این نسبت به اعتقاد ایشان، نشأت گرفته از ویژگی متعالی در هر یک از امنیت و آزادی است. نتایج این پژوهش ضمن ایجاد توسعۀ علمی در مباحث مربوط به امنیت و آزادی، در امر قانونگذاری و حلّ تزاحمات در نظام سیاسی کاربرد دارد. تنظیم مناسبات امنیت و آزادی از جملۀ مسائل ضروری در هر اجتماع انسانی است. با این وجود، پژوهشهای اندکی در این زمینه صورت گرفته است. شناخت دیدگاه اندیشمندان اسلامی در مورد نسبت امنیت و آزادی از جملۀ روشهایی است که در تنظیم آن نسبت راهگشا است.
https://rjir.basu.ac.ir/article_1964_dd84c54404dd2b8cb7b347e6fc33c04d.pdf
2017-08-23
97
113
10.22084/rjir.2017.11630.1929
مقاممعظمرهبری
امنیتسیاسی
آزادیسیاسی
مناسبات تعاملی و تلازمی
علی اصغر
نصیری
a.nasiri@shahroodut.ac.ir
1
دانشآموختۀ سطح 4 حوزۀ علمیۀ قم، دانشجوی دکترای علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع) و پژوهشگر پژوهشگاه امام صادق(ع)
LEAD_AUTHOR
نجف
لکزایی
nlakzaee@gmail.com
2
استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) و رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
AUTHOR
- قرآن کریم
1
- افتخاری، اصغر (1378)، «ظرفیت طبیعی امنیت»، فصلنامه مطالعات راهبردی، شمارهی 5 و 6.
2
- افتخاری، اصغر (1391)، امنیت، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
3
- انوری، حسن و همکاران (1387)، فرهنگ بزرگ سخن، تهران: انتشارات سخن.
4
- برلین، آیزایا (1368)، چهار مقاله درباره آزادی، ترجمه محمدعلی موحد، تهران: خوارزمی.
5
- تمیمیآمدی، عبدالواحدبن محمد (1410)، غررالحکم و دررالکلم، به تصحیح سیدمهدی رجائی، قم: دارالکتاب الاسلامی.
6
- دهخدا، علیاکبر (1377)، لغت نامه، تهران: دانشگاه تهران.
7
- عبدالهخانی، علی (1389)، نظریههای امنیت، تهران: مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر تهران.
8
- عمید، حسن (1363)، فرهنگ فارسی، تهران: امیرکبیر.
9
- کراجکی، محمدبن علی (1410)، کنزالفوائد، به تصحیح عبدالله نعمه، قم: دارالذخائر.
10
- کلینی، محمدبن یعقوب (1407)، الکافی، به تصحیح علیاکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
11
- لکزایی، نجف (1389)، «کاربردهای امنیتی انسانشناسی حکمت متعالیه»، فصلنامهی مطالعات راهبردی، شمارهی 50.
12
- لکزایی، نجف (1390)، «امنیت از دیدگاه آیت الله جوادی آملی»؛ فصلنامهی اسراء، شمارهی 7.
13
- لکزایی، نجف (1391)، «سخنرانی در هفدهمین نشست علمی تخصصی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با عنوان «فقه امنیت»، هفدهم آبان.
14
- لکزایی، نجف (1393)، «امنیت متعالیه»، فصلنامهی سیاست متعالیه، سال دوم، شمارهی 5.
15
- لکزایی، نجف (1394)، «مکتب امنیتی متعالیه با نگاهی به اندیشه امام خمینی(ره)»، فصلنامه آفاق امنیت، سال هشتم، شمارهی 26.
16
- مجلسی، محمدتقی (1406)، روضةالمتّقین فی شرح من لایحضره الفقیه، به تصحیح حسین موسوی کرمانی و علیپناه اشتهاردی، قم: مؤسسهی فرهنگی کوشانبور.
17
- مطهری، مرتضی (1388)، مجموعهی آثار شهید مطهری، تهران: صدرا.
18
- میراحمدی، منصور (1381)، آزادی در فلسفه سیاسی اسلام، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
19
- ویلیامز، پلدی (1390)، درآمدی بر بررسیهای امنیت، ترجمه علیرضا طیّب، تهران: امیرکبیر.
20
- پایگاه اطلاعرسانی مقام معظم رهبری، دسترسی در
21
www.Khamenei.ir.
22
- Wolfers, Arnold (1952), "National Security as an Ambiguous Symbol", Political Science Quarterly, Vol. 67, No. 4. (Dec., 1952), pp. 481-502
23
- Gray, Tim (1991), Freedom, Humanities Press International in C. Atlantic. Highlands N.J.
24
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین فرآیند و عوامل مؤثر بر علل همگرایی و واگرایی جریان روشنفکری دینی لیبرال نسبت به نهضت ( اسلامی) و انقلاب اسلامی (از 1340 تا خرداد1360 )
در تاریخ مبارزات مردم ایران که به پیروزی انقلاب اسلامی انجامید احزاب و گروههای متعدد با گرایشهای فکری متفاوت نقشآفرینی کردند. نقشآفرینی که برآیند بسترهای متفاوت سیاسی و بازتاب شرایط عینی و ذهنی حاکم بر جامعه بود. در این راستا جریان روشنفکری دینی لیبرال یکی از جریان-های سیاسی-مذهبی و فرهنگی به نسبت تأثیرگذار در فرآیند پیروزی انقلاب اسلامی بود که با جلوههای مختلف به همگرایی با نهضت اسلامی پرداخت و در جریان مشارکت در سیستم سیاسی جدید نقش محوری را ایفا نمود. اما بیدرنگ در جریان نهادسازی و تثبیت نظام جمهوری اسلامی بنا به دلایلی با سایر جریانهای سیاسی با چالشهای نظری جدی مواجههشد که همین امر سبب شد تا با ترک عرصهی سیاست به واگرایی از جمهوری اسلامی روی آورد که در این راستا نگارندگان با تبیین رفتار سیاسی این جریان، محور اصلی این رفتارهای متفاوت را در زمینه همگرایی به دلایل مختلفی که مهمترین آنها عبارتند از؛ افکار و آرمانهای این جریان مبنی بر اعتقاد به تز دخالت دین در سیاست و تجربیات آنان از همکاریهای گذشتهی روشنفکران و روحانیون و سرانجام بهدستگرفتن قدرت توسط روشنفکران و... و در زمینه واگرایی به مسئلهی محوری تناقض حکومت جدید با تفکرات و حکومت آرمانی مورد نظر این طیف که سالها برای آن تئوریپردازی ایدئولوژیک کردهبودند و همچنین عدمتوانایی آنان در بسیج سیاسی تودهها و عدمارائه یک ایدئولوژی ثابت و برنامه مدون برای دوران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و تأثیر اندیشه و شخصیت کاریزمایی امام خمینی در میان تودههای مردم و... مربوط میدانند.
https://rjir.basu.ac.ir/article_1965_80c959cc5295c21340130ac662ea10c1.pdf
2017-08-23
115
138
10.22084/rjir.2017.12742.2043
انقلاباسلامی
روشنفکری دینی لیبرال
نهضت اسلامی
همگرایی
واگرایی
سید مرتضی
هزاویی
sm.hazavei@yahoo.com
1
عضو هیإت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه بوعلی سینا ، همدان، ایران
LEAD_AUTHOR
فریده
باوریان
fbavaryan@gmail.com
2
دانشجوی دکترای تاریخ انقلاب اسلامی دانشگاه بوعلی سینا
AUTHOR
- آرشیو مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی: 17 جلسه گفتگو با مهندس عزتالله سحابی، به اهتمام دکتر حمید بصیرتمنش، بیتا.
1
- امامخمینی، سیدروح الله (1379)، صحیفه امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی، ج 22.
2
- احمدی، محمد (1380)، نهضتآزادی و انقلاباسلامی، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس،241-240 و 81.
3
- امیری، جهاندار (1383)، روشنفکری و سیاست، تهران: مرکز اسناد انقلاباسلامی.
4
- امیری، جهاندار (1389)، روشنفکری دینی لیبرال یا دینمدار، تهران: مرکز اسناد انقلاباسلامی.
5
- بازرگان، مهدی (1350)، مدافعات، تهران: مدرس.
6
- بازرگان، مهدی (1363)، انقلاب ایران در دو حرکت، تهران: مؤلف.
7
- بازرگان، مهدی (1377-1375)، شصت سال خدمت و مقاومت، تهران: رسا، 2ج.
8
- بازرگان، مهدی (1391)، مباحث بنیادین، مجموعه آثار(1)، تهران: بنیاد فرهنگی مهندس بازرگان.
9
- بازرگان، مهدی (بیتا)، مباحث علمی، اجتماعی، اسلامی، مجموعه آثار (8)، تهران: شرکت سهامی انتشار.
10
- بازرگان، مهدی (1391)، انقلاباسلامی ایران(3)، مجموعه آثار(24)، تهران: شرکت سهامی انتشار.
11
- بازرگان، مهدی (1392)، پدیده پیامبری، مجموعه آثار(27)، تهران: بنیاد فرهنگی مهندس بازرگان.
12
- بازرگان، مهدی (1389)، انقلاباسلامی ایران(1)، مجموعه آثار(22)، تهران: بنیاد فرهنگی مهندس بازرگان.
13
- برزین، سعید (1374)، زندگینامه سیاسی مهندس مهدی بازرگان، تهران: مرکز.
14
- برزین، سعید (1373)، «حکومت قانون و دموکراسی»، ترجمه بهمن جبروتی، ماهنامه کیان، سال چهارم، ش22، 18-16.
15
- بروجردی، مهرزاد (1378)، روشنفکران ایرانی و غرب، ترجمه مهشید شیرازی، تهران: نشر و پژوهش فروزان روز.
16
- بشیریه، حسین(1381)، دیباچهای بر جامعهشناسی سیاسی ایران، تهران: مؤسسه نگاه معاصر.
17
- بصیرتمنش، حمید (1377)، علما و رژیم رضا شاه، تهران: نشر عروج.
18
- بنیصدر، ابوالحسن(1380)، درس تجربه، تهران: انقلاباسلامی، 2ج.
19
- بیل، جیمز و راجر لویس، ویلیام (1372)، مصدق. نفت. ناسیونالیسم ایرانی، ترجمه عبدالرضا هوشنگمهدوی و کاوه بیات، تهران: نشر گفتار.
20
- پدرام، مسعود (1382)، روشنفکری دینی و مدرنیته در ایران پس از انقلاباسلامی، تهران: گامنو.
21
- پهلوان، چنگیز(1372)، «توسعه، مدرنیته و مشارکت روشنفکران»، ماهنامه کیان، سال سوم، ش13، 39-30.
22
- جعفریان، رسول (1391)، جریانها و جنبشهای مذهبی سیاسی ایران، تهران: علم.
23
- جواهری، میکائیل (1393)، بهائیت پاد جنبش تجدید حیات ملت ایران، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی.
24
- -چمنخواه، لیلا (1391)، بهائیت و رژیم پهلوی، تهران: نگاه معاصر.
25
- رضوی، مسعود (1376)، هاشمی و انقلاب، تهران: همشهری، چ2.
26
- روحبخش، رحیم (1382)، تعامل نهضتآزادی با مرجعیت و نهضتآزادی، تهران: صمدیه.
27
- روزنامه اطلاعات، اسفند 1359.
28
- روزنامه انقلاباسلامی، فروردین 1360.
29
- روزنامه جمهوری اسلامی، تیر 1360.
30
- روزنامه کیهان، بهمن 1358.
31
- روزنامه میزان، شهریور و بهمن 1359، فروردین و خرداد 1360.
32
- موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی(1385)، سازمان مجاهدین خلق؛ پیدایی نافرجام (84-1344)، تهران: گرداوری موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، 3ج.
33
- سحابی، عزتالله (1388). نیمقرن خاطره و تجربه، تهران: فرهنگ صهبا، ج1.
34
- سیاوشی، سوزان (1380)، لیبرال ناسیونالیسم در ایران، ترجمه علیمحمد مقدسی، تهران: باز.
35
- سیک، گری (1384)، همهچیز فرو میریزد، ترجمه علی بختیاریزاده، تهران: مرکز اسناد انقلاباسلامی.
36
- شفیعیفر، محمد (1378)، درآمدی بر مبانی انقلاباسلامی، بیجا: نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاهها.
37
- شیخفرشی، فرهاد (1381)، روشنفکری دینی و انقلاباسلامی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
38
- صفار هرندی، مرتضی (1391)، نیمهپنهان: نقشآفرینان عصر تاریکی، تهران: کیهان، ج9.
39
- صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانوناساسی (1364)، تهران: اداره کل امور فرهنگی مجلس شورای اسلامی، 31ج.
40
- ظریفینیا، حمیدرضا (1378)، کالبدشکافی جناحهای سیاسی در ایران 78-1358، تهران: انتشارات آزادی اندیشه.
41
- غنینژاد، موسی (1377)، تجدد طلبی و توسعه در ایران معاصر، تهران: نشر مرکز.
42
- فوزی، یحیی (1388 الف)، اندیشه سیاسی در ایران بعد از اسلام، تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
43
- فوزی، یحیی (1388ب)، تحولات سیاسی-اجتماعی بعد از انقلاباسلامی در ایران، تهران: عروج، 2ج.
44
- قریشی، فردین (1384)، بازسازی اندیشه دینی در ایران، تهران، قصیده.
45
- کاظمی، عباس (1383)، جامعهشناسی روشنفکری دینی در ایران، تهران: طرح نو.
46
- مجموعه اسناد نهضت آزادی (1362-1361)، تهران: نهضت آزادی ایران، ج11-1.
47
- محمدیعراقی، محمد شهابالدین (1383)، بررسی علل ناکامی نخبگان لیبرال-اسلامی در حفظ قدرت پس از انقلاب، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، 96-95.
48
- موسویاردبیلی، عبدالکریم (1377)، غائله چهاردهم اسفند 59، تهران: نجات.
49
- میثمی، لطفالله (1381)، خاطرات مهندس لطفالله میثمی: آنها که رفتند، تهران: صمدیه،2ج.
50
- نجاتی، غلامرضا (1377)، تاریخ 25 ساله ایران، تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، 2ج.
51
- نهضتآزادی ایران (1363)، تحلیلی پیرامون دانشگاه قبل و بعد از انقلاب، تهران: نراقی.
52
- هاشمی رفسنجانی، اکبر (1376)، دوران مبارزه، تهران: دفتر نشر معارف اسلامی، 2ج.
53
- هاشمی رفسنجانی، اکبر (1378)، عبور از بحران، تهران: دفتر نشر معارف انقلاب.
54
- یاحسینی، قاسم (1390)، همگام با آزادی، قم: صحیفه خرد.
55
- یثربی، سیدیحیی (1382)، ماجرای غمانگیز روشنفکری در ایران، تهران: انتشارات دانش و اندیشه معاصر.
56
- یزدی، ابراهیم (1379)، آخرین تلاشها در آخرین روزها، تهران: قلم.
57
- یزدی، ابراهیم (بیتا)، شصت سال صبوری و شکوری، تهران: کویر،3 ج،
58
- یزدی، ابراهیم (1385)، «امام، روحانیت، روشنفکری»، ماهنامه بازتاب اندیشه، ش75، 49.
59
- یزدی، ابراهیم (1386)، روشنفکری دینی و چالشهای جدید، تهران: کویر.
60
- یوسفیاشکوری، حسن (1379)، در تکاپوی آزادی، تهران: قلم، ج 2.
61
- Chehabi, H.E. (1991). Iranian politics and religious modernism: the liberation movement of Iran under the shah and Khomeini, New York, Cornell University.
62