دانشگاه بوعلی سینا
پژوهشنامه انقلاب اسلامی
2251-8681
2322-4967
2
3
2012
08
25
جایگاه سیاستهای حمایتگرایانة آمریکا در جنگ نرم علیه انقلاب اسلامی ایران
1
28
FA
ابوذر
گوهری مقدم
استادیار دانشکده دانشگاه امام صادق (ع)
nimrooz@yandex.com
مهدی
جاودانی مقدم
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم
javdani2020@gmail.com
تخصیص هر گونه کمک و یا رفتاری از جانب یک دولت به سایر بازیگران دولتی و غیردولتی به نحوی که در راستای تأمین اهداف سیاست خارجی کشور حامی و منافع ملی آن قرار گیرد، ذیل عنوان رفتار حمایتی تعریف میگردد. اگر قدرت نرم را شکل دهی به ترجیحات دیگران از طریق اقناع دیگران به شیوة غیر محسوس و برای کسب نتایج مطلوب از طریق جذابیت به جای اجبار یا تطمیع بدانیم، مسلماً سیاستهای حمایتگرایانه را باید بخشی از قدرت نرم و ابزار کشورها در تقابل با مخالفانشان بدانیم. مسألة اصلی مقاله بررسی جایگاه سیاستهای حمایتگرایانه آمریکا در جنگ نرم علیه انقلاب اسلامی ایران است. فرضیة این مقاله آنست که با بن بست سیاستهای تقابلگرا و تعاملگرای آمریکا در قبال ایران، رویکرد جایگزینی برای مقابله با ایران با محوریت جنگ نرم در دستور کار سیاست خارجی آمریکا قرار گرفته است که بالتبع رفتارهای حمایتگرایانه آمریکا علیه ایران نیز با تمرکز بر جنگ نرم در قبال نظام جمهوری اسلامی ایران پیگیری میشود. این رفتارهای حمایتی با هدف مشروعیتزدایی از نظام و کاهش کارآمدی آن و در راستای از بین بردن حمایت مردمی و همراه سازی آنان با رفتارها و سیاستهای دول غربی در حال گسترش است.
جنگ نرم,سیاست های حمایتگرایانه,آمریکا,ایران,قدرت نرم
https://rjir.basu.ac.ir/article_76.html
https://rjir.basu.ac.ir/article_76_9d26a55eb093d25c165bd13b03a9aa95.pdf
دانشگاه بوعلی سینا
پژوهشنامه انقلاب اسلامی
2251-8681
2322-4967
2
3
2012
08
25
انقلاب اسلامی ایران و گفتمان سیاسی شیعه در عراق
29
58
FA
غلامرضا
خواجه سروی
دانشیار علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی
khajehsarvy@yahoo.com
مریم
رحمنی
کارشناس ارشد اندیشه سیاسی در اسلام دانشگاه علامه طباطبایی
m22aryam@yahoo.com
انقلاب اسلامی ایران گفتمان سیاسی شیعه را در همة کشورهای اسلامی متأثر کرده است، اما یکی از <br /> مهمترین این کشورها، عراق با اکثریت جمعیت شیعه و هم مرز با ایران است که دورة تبعید امام خمینی(ره) در آن، موجب تحولاتی عمیق در این کشور شد؛ به گونهای که حوزة نجف را متحول کرد. بعدها کسانی مانند شهید صدر و آیت الله حکیم توانستند با تأسی از ایشان، نقش عمدهای را در عراق ایفا کنند. تحولات عراق بنا به دلایل ذکر شده و نیز به این علت که در دورهای بخشی از خاک ایران بوده از اهمیت بسزایی برخوردار است.
با ابتنا بر مطالب مذکور، دغدغة اصلی پژوهش حاضر پاسخگویی به این سؤال بوده است که "انقلاب اسلامی ایران چه بازتابی بر گفتمان سیاسی شیعه در عراق داشته است؟" به همین منظور، تلاش شد با کاربست دو روش گفتمان لاکلا و موف و نظریه پخش، مدلی تحلیلی ارائه شود که در سنجة آن به ارزیابی فرضیة اصلی مقاله، اینکه "انقلاب اسلامی ایران با تأثیرگذاری خود موجب پویایی، فعال و انقلابی شدن اندیشة سیاسی تشیع در کشور عراق شده است،" پرداخته شود. به منظور اثبات فرضیه، سعی شد دوران حکومت صدام، گفتمان مقاومت و پس از سقوط وی، دو خردهگفتمان مقاومت بر علیه تروریسم و اشغالگر خارجی، و گفتمان مشارکت در بعد داخلی مورد بررسی قرار گیرد.
انقلاب اسلامی ایران,گفتمان سیاسی شیعه,عراق,گفتمان مقاومت,گفتمان مشارکت
https://rjir.basu.ac.ir/article_77.html
https://rjir.basu.ac.ir/article_77_30c5d1b290b8ed2bbe65293c2f8b1a6c.pdf
دانشگاه بوعلی سینا
پژوهشنامه انقلاب اسلامی
2251-8681
2322-4967
2
3
2012
08
25
بررسی تطبیقی «صدور انقلاب» در گفتمان های سیاسی جمهوری اسلامی ایران
59
86
FA
عنایت اله
یزدانی
دانشیار گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه اصفهان
Yazden 2006@yahoo.com
جمیل
اخجسته
دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان
Akjasteh@yahoo.com
پیروزی انقلاب اسلامی ایران در بهمن ماه سال 1357 منشاء تحولات عظیمی در منطقه و جهان گردید. این رویداد تأثیرات زیادی در بیداری مسلمانان جهان و احیای باورهای دینی داشت. یکی از دستاوردهای انقلاب در منطقه و جهان، صدور انقلاب اسلامی است که در آن، جمهوری اسلامی ایران در چهارچوب اصل دعوت صدور انقلاب را در دستور کار سیاست خارجی خود قرار داده و حتی صدور انقلاب به عنوان یک اصل و هدف در سیاست خارجی در آمده است و تقابل انگارهها در ادارة امور کشور و مدیریت کلان در عرصة داخلی و خارجی نمود پیدا کرد؛ به طوری که میتوان الگوهای مختلفی از صدور انقلاب در گفتمانهای سیاست خارجی ایران را برشمرد.
نوشتار پیشرو در مقام پاسخگویی به این سؤال است که رویکرد نخبگان حاکم در ایران نسبت به سیاست صدور انقلاب در هر دوره چگونه بوده است؟ به نظر میرسد که نمیتوان الگوی مشترکی از صدور انقلاب در سیاست خارجی ایران در دورههای مختلف پیدا کرد. در حالی که در دهة اول، ضمن مخالفت عدهای با صدور انقلاب گفتمانی آرمانگرا و ارزشمحور بر سیاست خارجی حاکم بود و بر صدور انقلاب به هر طریقی تأکید داشت. بعد از جنگ هشت ساله، رویکردی دروننگر و واقعگرا در سیاست خارجی حاکم شد که بیشتر به دنبال ارائة مدلی نمونه از انقلاب اسلامی بود تا دیگران بتوانند از آن الگوبرداری کنند. لازم به ذکر است که الگوی صدور مسالمتآمیز انقلاب در تمامی گفتمانهای سیاست خارجی بر الگوی صدور قهرآمیز غلبه داشته است.
انقلاب اسلامی,صدور انقلاب,سیاست خارجی,آرمان گرایی,واقع گرایی,الگوسازی
https://rjir.basu.ac.ir/article_78.html
https://rjir.basu.ac.ir/article_78_13370db8e765495c1c0eb263f13eb27e.pdf
دانشگاه بوعلی سینا
پژوهشنامه انقلاب اسلامی
2251-8681
2322-4967
2
3
2012
08
25
ارتباط مشارکت سیاسی مردم و قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران
(مطالعة موردی مشارکت در انتخابات)
87
115
FA
مهدی
بیگدلو
کارشناس ارشد علوم سیاسی و عضو هیأت علمی دانشکده فارابی
Mahdi.bigdeloo@yahoo.com
محسن
مرادیان
استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی
mohsenmoradian@yahoo.com
این تحقیق با هدف بررسی ارتباط بین مشارکت سیاسی مردم و قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر وجهی از مشارکت با عنوان مشارکت در انتخابات که بخش وسیعی از فعالیت سیاسی مردم را در برمیگیرد، به آزمون فرضیة ارتباط بین دو متغیر مشارکت سیاسی مردم و قدرت نرم ج.ا.ایران میپردازد.
تحقیق از نظر دادهها کمّی، از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت پیمایشی است که پس از انجام تحقیق، در این تحقیق از نظرات 72 نفر از دستاندرکاران اجرای انتخابات و نخبگان و مسؤولان آشنا با قدرت نرم کشور در وزارت امور خارجه و سازمانهای امنیتی، اطلاعاتی و انتظامی که بهصورت تصادفی بهعنوان جامعة آماری تحقیق انتخاب شده بودند، استفاده شد و دادههای حاصل از ابزار اندازهگیری تحقیق که پرسشنامهای 18 سؤالی بسته است، با آزمون آماری اسپیرمن مورد تحلیل قرار گرفت.
نتایج حاصل از تحقیق بیانگر آن است که با شدت رابطة 7/0 بین مشارکت مردم در انتخابات و قدرت نرم ج.ا.ایران رابطة قوی و معنیداری وجود دارد و با توجه به جهت مثبت رابطة بین دو متغیر میتوان با افزایش مشارکت مردم در انتخابات بر قدرت نرم ج.ا.ایران افزود.
مشارکت,مشارکت سیاسی,مشارکت مردمی,قدرت,قدرت نرم
https://rjir.basu.ac.ir/article_79.html
https://rjir.basu.ac.ir/article_79_d83093487e74e14b6c3ea1edab857d96.pdf
دانشگاه بوعلی سینا
پژوهشنامه انقلاب اسلامی
2251-8681
2322-4967
2
3
2012
08
25
راهبرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال جنبش بیداری اسلامی اخیر
117
143
FA
فرزاد
جهان بین
دکترای مطالعات انقلاب اسلامی و عضو هیأت علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)
farzad.jahanbein@gmail.com
فتح الله
پرتو
دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی
fparto60@yahoo.com
بیداری اسلامی (انقلابهای نوظهور جهان عرب) واجد تحولاتی است که سیاست خارجی تمام بازیگران منطقه از جمله ایران را متأثر خواهد کرد. جمهوری اسلامی ایران که برخاسته از انقلابی مذهبی است، در مواجهه با این تحولات، توأمان فرصت و چالشهای متعددی را در عرصة سیاست خارجی راهبردی خود شاهد بوده که برآیند این روند، الزام ِگزینشِ راهبردی قابل اعتنا برای تأمین امنیت و استفاده از فرصتها را گوشزد میکند. این پژوهش با توجه به بافت منطقة خاورمیانه و رهیافتهای متنوع نظری در عرصة سیاست بینالملل، اتخاذ راهبردِ منطقهای ایران مبتنی بر رویکرد نظری «رئالسیسم تدافعی» را از قابلیت بیشتری جهت توفیق در مواجهه با تحولات منطقه دانسته، تا ضمن افزایش قدرت ملی، خصومتهای رقبای منطقهای را نیز بر نیانگیزد. در این راستا، ایران ضمن تعریف دو حلقة فوری و غیرفوری در محیط امنیتی خویش، سعی در استفاده از دو ابزار استراتژیکی و ایدئولوژیکی برای رفع نگرانیهای راهبردی خود نموده است تا ضمن برطرف نمودن تهدیدات امنیتی از یک طرف و از طرف دیگر با حمایت از اکثر انقلابهای منطقه در راستای افزایش نقش منطقهای خود، پیروزی جبهه اسلامی و تقویت محور مقاومت اسلامی گام بردارد.
راهبرد سیاست خارجی ایران,رئالیسم تدافعی,رئالیسم تهاجمی,ایدئولوژی,استراتژی,بیداری اسلامی
https://rjir.basu.ac.ir/article_80.html
https://rjir.basu.ac.ir/article_80_595e03d3ff65d1cabaa74a2c2a754624.pdf
دانشگاه بوعلی سینا
پژوهشنامه انقلاب اسلامی
2251-8681
2322-4967
2
3
2012
08
25
نهادگرایی در اندیشه و عمل شهید بهشتی
145
167
FA
شریف
لک زایی
استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
sharif_Lakzaee@yahoo.com
نظریة نهادی، به رغم ظرفیتهایی که برای تحلیل اندیشه و عمل متفکران معاصر دارد، نظریة شناخته شدهای در مطالعات انقلاب اسلامی و اندیشة سیاسی در ایران نیست. بر این قیاس، تبیین اندیشه و عمل یک اندیشمند و بیان ارتباط آن با انقلاب اسلامی و تأکید بر ابعاد نهادی آن نیز مسبوق به سابقه نیست.
مقالة حاضر با فرض چنین وضعیتی برای نخستینبار به تبیین و بررسی وجوه نهادی اندیشه و عمل آیت الله سید محمد حسینی بهشتی و نسبت آن با انقلاب اسلامی میپردازد. از این روی، پرسش اصلی مقاله این است که ابعاد نهادی اندیشه و عمل آیت الله بهشتی چیست و کدام است؟ این موضوع از آنجا اهمیت مییابد که بهشتی در شمار افراد مؤثر در پیدایش انقلاب اسلامی ایران و نیز ساختارهای پسینی آن در قالب جمهوری اسلامی است. مدعای نگارنده این است که هم اندیشه و هم عمل آیت الله بهشتی واجد عناصری است که با نظریة نهادی ارتباط وثیقی دارد و در قالب آن میتوان به تحلیل اندیشه ایشان پرداخت. هدف نهایی از طرح چنین مباحثی، نهادی ساختن پارهای از ارزشها در جامعه و در نتیجه، حل و فصل مشکلاتی است که جامعة ما بیش از یک سده است با آن درگیر است.
سید محمد حسینی بهشتی,انقلاب اسلامی,نظریه نهادی,آزادی,تربیت,نهاد
https://rjir.basu.ac.ir/article_81.html
https://rjir.basu.ac.ir/article_81_3b5ae23be1ff56a32a32d9f159bb9a67.pdf
دانشگاه بوعلی سینا
پژوهشنامه انقلاب اسلامی
2251-8681
2322-4967
2
3
2012
08
25
نسبت میان آرمانگرایی و واقع گرایی در اندیشۀ امام خمینی(ره)
با تأکید بر پذیرش قطعنامه 598
169
198
FA
سید امیر
نیاکوئی
استادیار علوم سیاسی دانشگاه گیلان
nikaoee@gmail.com
حسین
بهمنش
کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه گیلان
hossein.Behmanesh90@yahoo.com
به رغم گذشت بیش از دو دهه از پذیرش قطعنامه 598 توسط امام(ره)، کماکان زوایای پنهانی درمورد این رویداد وجود دارد که ذهن بسیاری از صاحب نظران را به خود مشغول ساخته است؛ ازجمله این که: به چه دلیل امام راحل(ره) پذیرش قطعنامه را از نوشیدن جام زهر کشنده تر دانستند و چه مصلحتی باعث قبول این کارشد؟ به تعبیری دیگر، آیا امام خمینی(ره) با پذیرش قطعنامه، از آرمانهای خود در قبال جنگ تحمیلی دست کشیدند؟ و به طور کلیتر، آرمانها و واقعیتها در اندیشۀ امام(ره) چه جایگاهی داشتند؟ نویسنده برای پاسخ به پرسش تحقیق، از مباحث تصمیم گیری در سیاست خارجی بهره میگیرد و به مطالعۀ گفتار و کردار امام(ره) میپردازد. بر این اساس، فرضیه ای که این مقاله مطرح میکند، چنین است: در اندیشۀ امام(ره)، آرمانها بر اساس مقتضیات، شرایط و واقعیتهای زمانه اولویت بندی شده و دارای مراتب حداقلی و حداکثری بوده اند. در مورد پذیرش قطعنامۀ 598 نیز، اگر چه آرمانهای حداکثری امام(ره) محقق نشد، اما به آرمانهای حداقلی ایشان جامۀ عمل پوشیده شد.
امام خمینی(ره),آرمانگرایی,واقع گرایی,قطعنامه598,تکلیف الهی,مصلحت
https://rjir.basu.ac.ir/article_82.html
https://rjir.basu.ac.ir/article_82_242e66e81177f444d794d5c14683fe75.pdf