2024-03-29T09:46:55Z
https://rjir.basu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=488
پژوهشنامه انقلاب اسلامی
2251-8681
2251-8681
1399
10
37
تأثیر ژئوکالچر شیعه بر نظم منطقه ای مطالعه و جامعه موردی: راه پیمایی اربعین
رضا
رحمتی
سیده کوثر
جعفری
حسن
رحیمی روشن
هدف: این نوشتار به دنبال تحلیل ژئوکالچر پدیده راهپیمایی اربعین است. بسیاری از تحلیل ها پیرامون مسائل مربوط به جهان اسلام به تبیین مسائل ژئوپلیتیک برمیگردد. اندکی از تحلیلها با پشتوانه تحلیل هویتی و فرهنگی مسائل جهان اسلام را تبیین کرده اند، با این حال مسئله «تحلیل های ژئوکالچر» در مدت زمانی طولانی به دلایل متعدد، مورد اهمال واقع شده است. اما امروزه ضرورت بازگشت تحلیلهای فرهنگی و هوّیتی اجتناب ناپذیر است. راهپیمایی اربعین یکی از پدیدههای اجتماعی است که با تحلیل ژئوپلیتیک نمیتوان و نباید آن را تشریح کرد و ضرورت توجه به نگاه گفتمانی یا بین الاذهانی برای تحلیل آن وجود دارد.روششناسی پژوهش: جامعه آماری و شاخصهای پژوهش، با استفاده از روشهای کمی مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی - تحلیلی و به لحاظ نحوه گردآوری دادهها از نوع پیمایشی میدانی است. یافتهها: پژوهش تلاش میکند با تمرکز بر روی چرایی و چگونگی تأثیرگذاری راه پیمایی اربعین، بر شکل گیری ژئوکالچر شیعه، ضرورت توجه به عوامل و عناصری که تأثیرگذاری فرهنگ بر گروه هویتی مورد مطالعه با آن ها میسر می شود و علل تأسیسی ژئوکالچر را مورد بررسی قرار دهد.نتیجهگیری: اگرچه تحلیل های ژئوپلیتیک از اهمیت بسیار زیادی در تبیین رخدادهای بینالمللی دارند، اما به واسطه کم توجهی به پدیده های فرهنگی، بخشی از مناسبات بینالمللی را مورد توجه قرار نمی دهند. بر اساس یافته های پژوهش افزایش همبستگی بین المللی در بخش فرهنگی نیروهای اجتماعی در آینده محتمل بنظر می رسد که این وحدت اگر با زمینه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی همراه شود سبب دوام جغرافیای فرهنگی گروههای اجتماعی خواهد بود.
ژئوکالچر
هویتگرایی
نظم منطقهای
راهپیمایی اربعین
2021
02
19
1
23
https://rjir.basu.ac.ir/article_3838_377452a35889ea524326e8c2e72b5c88.pdf
پژوهشنامه انقلاب اسلامی
2251-8681
2251-8681
1399
10
37
معرفی ابعاد پنجگانه قدرت جمهوری اسلامی با بهرهگیری از رویکرد نظری «بارنت و دیووال» به مفهوم قدرت
نیما
رضایی
فتح اله
پرتو
هدف:واژه «قدرت» یکی از مفاهیم پرکاربرد و جدالبرانگیز در عرصه «علوم سیاسی» و همچنین «روابط بینالملل» میباشد که تعاریف مختلفی از آن ارائه گردیده است و نظریههای مختلف با رویکردهای هستیشناسانه، معرفتشناسانه و روششناسانه مختلف، هریک از نگاه خود به بررسی مفهوم «قدرت» پرداختهاند. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی ابعاد قدرت جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کنشگر در عرصه روابط بین الملل می باشد. اگرچه می توان به صورت تجربی به نتایجی در این خصوص دست یافت، لکن تحلیل قدرت جمهوری اسلامی ایران در عرصه روابط بین الملل براساس رویکردهای نظری یکی از الزامات پژوهشی محققان علاقه مند به بررسی حوزه انقلاب اسلامی به صورت عام و جمهوری اسلامی ایران به صورت خاص می باشد.روششناسی پژوهش: در این پژوهش، رویکرد تلفیقی «مایکل بارنت و ریموند دیووال» به مفهوم «قدرت» به عنوان چارچوب نظری انتخاب گردیده است. داده های مربوط به قدرت جمهوری اسلامی ایران نیز از منابع کتابخانه ای و وبمحور (اینترنتی) جمع آوری شده است. از نظر تجزیه و تحلیل این پژوهش در زمره تحقیقات توصیفی - تحلیلی قرار دارد.یافتهها: یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که جمهوری اسلامی ایران علاوه بر چهار نوع قدرت «اجباری»، «نهادی»، «ساختاری» و «مولد»، دارای بُعد پنجم قدرت با عنوان «قدرت معنوی» می باشد که قابلیت انطباق بر هیچیک از رویکردهای نظری در باب «قدرت» را ندارد، لکن بهعنوان یک منبع بیرونی قدرت که کنشگران را تحت تأثیر قرار داده و آنان را در ایفای نقش مثبت در عرصه اجتماع (منطبق بر تعالیم دینی) یاری میرساند نمود دارد.نتیجهگیری: میتوان گفت که جمهوری اسلامی ایران به عنوان کنشگری که مستظهر به پنج بُعد قدرت «اجباری»، «نهادی»، «ساختاری»، «مولد» و «معنوی» می باشد، در عرصه روابط بین الملل به ایفای نقش می پردازد.
قدرت
قدرت اجباری
قدرت نهادی
قدرت ساختاری
قدرت مولد
قدرت معنوی
جمهوری اسلامی ایران
2021
02
19
25
57
https://rjir.basu.ac.ir/article_3839_18543d7c9b0c0b0bc784e740887bdf46.pdf
پژوهشنامه انقلاب اسلامی
2251-8681
2251-8681
1399
10
37
روانکاوی سیاسی و سوژگی سیاسی: ریخت شناسی دلوزی از سوژه ی سیاسی انقلابی درگفتمان اسلام سیاسی 1357 ایران
مه سیما
سهرابی
محمدرضا
تاجیک
منصور
میراحمدی
هدف:ریخت شناسی از «سوژۀ سیاسی انقلابی»، بدون توجه به روان و نقش ناخودآگاه در آن، نوعی تقلیل گرایی محسوب میشود، پژوهش حاضر با عطف به اهمیت موضوع فوق، از منظر روانکاوی سیاسی به دنبال تبیین و فهم چراییِ پیروزی گفتمان اسلام سیاسی در برابر دیگر گفتمانهای رقیب نظیر گفتمان ملی با صبغۀ ناسیونالیستی و چپ با پیشینۀ مارکسیستی در رخداد 1357 ایران می باشد. روش: پژوهش حاضر از روش تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه برای نشان دادن ارتباطِ دالهای گفتمان پیروز به دلیل تطابق با روان و مخیلۀ اجتماعی ملت استفاده کرده است.یافته ها: نتایج تحقیق،موفقیت گفتمان اسلام سیاسی را در گرو شکل گیری«سوژۀ سیاسی اشتدادی»می داند که که با کانالیزه کردن انرژی جنبشی جامعه و فراهم سازی زیرساختاری برای اتصالات ریزوماتیک به منظور تحقق طرح صفحۀ ایجابی منطبق با خواست و ارادۀ عمومی ملت،شرایط را برای شکل گیری«سوژه های سیاسی انقلابی/پسیکوتیک» فراهم کرد و متعاقبا،به تغییرات فازی مورد انتظار ملت ودر نتیجه فروپاشی گفتمان پهلوی دوم در جامعۀ ایران منجر شد.نتیجه گیری:استقرار گفتمان اسلام سیاسی با وجود دیگر پادگفتمانهای موجود(ملی با صبغۀ ناسیونالیستی و چپ-مارکسیستی)،ریشه در وجود یک طرح صفحه و افق ایجابی جدید داشته که در تطابق با مخیلۀ اجتماعی سوژه های سیاسی ایرانی بوده است.
روانکاوی سیاسی
سوژۀ سیاسی اشتدادی
لاکلائو و موفه
ژیل دولوز
گفتمان اسلام سیاسی
2021
02
19
59
80
https://rjir.basu.ac.ir/article_3841_ff838efe6689e38c32df3161d4725c7b.pdf
پژوهشنامه انقلاب اسلامی
2251-8681
2251-8681
1399
10
37
شناسایی عوامل زمینه ساز و چالش های تحقق تمدن نوین اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی
علی اصغر
جعفری
علی اکبر
دبیری
هدف: هدف این پژوهش شناسایی، استخراج و طبقهبندی عوامل زمینهساز و همچنین چالش و موانع تحقق تمدن نوین اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی است. مسئله اصلی پژوهش این است که حضرت آیتالله خامنهای عوامل زمینهساز تحقق تمدن نوین اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی را چه می دانند؟ و چه مضامین و موضوعاتی را در این بیانیه بهعنوان چالش ها و موانع تحقق تمدن نوین اسلامی به شمار می آوردند؟روششناسی پژوهش: این پژوهش از نظر ماهیت توصیفی - تحلیلی است. شیوه انجام پژوهشی از نوع کیفی و با تکنیک تحلیل مضمون انجام شده است. یافتهها: 17 مضمون اصلی ذیل دو مضمون یکپارچه کننده «عوامل زمینه ساز تحقق تمدن نوین اسلامی» و «چالش های تحقق تمدن نوین اسلامی» در بیانیه گام دوم وجود دارد که تمامی این مضامین ذیل مضمون فراگیر «گام دوم» قرار دارند.نتیجهگیری: آیتالله خامنهای(مدظله العالی) در بیانیه گام دوم سیزده مضمون جوانگرایی، جهاد علمی، اقتصاد مقاومتی، استفاده از ظرفیت های مطلوب طبیعی و انسانی کشور، مدیریت جهادی، روحیه انقلابی، مبارزه با فساد، گسترش عدالت، تقویت اخلاق و معنویت در جامعه، امید و خوشبینی به آینده، استفاده از تجربه های گذشته، عزت حکمت و مصلحت در سیاست خارجی و مقابله با ترویج سبک زندگی غربی را زمینهساز برداشت شدن گام دوم انقلاب اسلامی و تحقق تمدن نوین اسلامی می دانند. از سوی دیگر ایشان در این بیانیه چهار مضمون غفلت از شعارها و آرمان های انقلاب، تهاجم فکری و فرهنگی، چالش های اقتصادی و خطر فساد را از موانع تحقق تمدن نوین اسلامی بهشمار می آورند.
بیانیه گام دوم
انقلاب اسلامی
تمدن نوین اسلامی
2021
02
19
81
102
https://rjir.basu.ac.ir/article_3864_60bbaee1bac443b44729a36359585d3c.pdf
پژوهشنامه انقلاب اسلامی
2251-8681
2251-8681
1399
10
37
تحلیل روند آینده پژوهانه از مطالعات سیاسی در جمهوری اسلامی ایران
حمیدرضا
معمری
غلامرضا
بهروزی لک
هدف: این نوشتار به دنبال کشف روند شکل گیری مختصات فضای مطالعات سیاسی موجود با استفاده از آینده پژوهی به روش تحلیل روند است تا بتواند با رویکردی تجویزی، راه را برای دست یافت به مطالعات سیاسی مطلوب در نظام ج.ا.ایران هموار نماید.روششناسی پژوهش: برای این مهم، دو روند کلان واگرا و همگرای مطالعات سیاسی مطلوب، بیان گردیده و به ایده های شکل گیری و پیشران های آن بدون ورود مفصل به مصادیق آن پرداخته می شود. روندهای غربگرایی، شرق گرایی و ملیگرایی بهعنوان روندهایی واگرا و همچنین روند تمدنگرایی اسلامی بهعنوان روندی همگرا در این مقال بررسی خواهند شد. در ادامه روند نظام آموزشی در کشور، بهطور جداگانه مورد بررسی قرار گیرد. بر اساس این تحلیل روند می توان آینده های بلندمدت و میان مدتی نیز برای مطالعات سیاسی تصور کرد.یافتهها: با نیم نگاهی به تحلیل روند و بررسی وضعیت موجود مطالعات سیاسی در خواهیم یافت که این حوزه دانشی، باوجود پیشرفت های خیره کننده نظام ج.ا.ایران با محوریت علوم تجربی، در حال در جا زدن بوده و شرایطی ناهمگون با اهداف متعالی نظام ج.ا.ایران دارد.نتیجهگیری: تحلیل روندهای دانشی در نظام ج.ا.ایران حاکی از آن است که اول قدم این مسیر پر فراز و نشیب، درک وضع موجود، دیدن درست نقطه ی مطلوب و راهکارهای به هنگام و به اندازه برای گذار از وضع موجود به مطلوب است.
روند
ایده
پیشران
مطالعات سیاسی
2021
02
19
103
125
https://rjir.basu.ac.ir/article_3881_18c2107819ac2300e2116a362f11cce5.pdf
پژوهشنامه انقلاب اسلامی
2251-8681
2251-8681
1399
10
37
کنش گفتاری – هرمنوتیکی هنجار مرسوم انقلاب اسلامی در اندیشه سیاسی مقام معظم رهبری
پرویز
جمشیدی مهر
حمید
نساج
سید محسن
دوازده امامی
علی
علی حسینی
هدف: پژوهش حاضر تحلیل کنش گفتاری - هرمنوتیکی هنجار مرسوم انقلاب با زمینه سیاسی در اندیشه مقام معظم رهبری میباشد.روششناسی پژوهش: برای رسیدن به هدف مقاله، روش کنش گفتاری - هرمنوتیکی اسکینر که هدف کنش گفتاری و تغییر هنجار مرسوم را در طی فرآیندهای خاص و در طول پنج مرحله تبیین میکند، استفاده شده است. هرمنوتیک اسکینر ضمن نقد روش هرمنوتیکی متنگرا و زمینهگرا به نوعی در تلاش هست تا یافتههای هر دو روش مذکور را با متدلوژی قصدگرای خودش تلفیق نماید تا بتواند به نیت اصلی مؤلف پی برده و فرایند تغییر و تکوین هنجار جدید را در بافت و زمینه تاریخی بیان کند.یافتهها: یافتهها نشان میدهد سیر تکوین هنجار مرسوم انقلاب اسلامی بهوسیله تبیینهای نظری و رهبری عملی به بار نشست. امام خمینی(ره) با نظام سازی و نهادسازی و در نهایت با بازنگری قانون اساسی در سال 1368 هنجار جدید را در مسیر تثبیت قرار دادند. هدایت این طریق مهم پس از امام خمینی(ره) بهدست مقام معظم رهبری افتاد. کنش گفتاری مقام معظم رهبری با توجه به شرایط و زمینه سیاسی جامعه در راستای هنجار مرسوم زمانه جهتگیری شده است.نتیجهگیری: مقام معظم رهبری در طول مدت رهبری خویش متناسب با وضعیت روز جامعه و با توجه حوادث داخلی و خارجی مرتبط با انقلاب اسلامی با طراحی نظریههای دولت اسلامی، تشکیل امت واحده، بحث تحقق اهداف انقلاب اسلامی، تمدن نوین اسلامی، اقتصاد مقاومتی و گام دوم انقلاب، هنجار مرسوم انقلاب را با کنش گفتاری خویش تبیین نمودهاند.
هرمنوتیک
مقام معظم رهبری
انقلاب اسلامی
کنش گفتاری
اسکینر
2021
02
19
127
149
https://rjir.basu.ac.ir/article_3887_ec65bfe91ec03fd3a6e71bfb2b352915.pdf
پژوهشنامه انقلاب اسلامی
2251-8681
2251-8681
1399
10
37
ضرورت کاربست عرفان اسلامی در مدیریت انقلاب اسلامی
اسدالله
اسدی گرمارودی
علی
شیخ الاسلامی
اسمعیل
منصوری لاریجانی
هدف: یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار در پیدایش و بقای انقلاب اسلامی در کشور ایران، مدیریت عرفان اسلامی بر مشی امام خمینی(ره) است. عرفان اسلامی در این مشی فینفسه در همه ابعاد وجودی بشر، اعم از مادی و معنوی، فردی و اجتماعی، مکتبی یکپارچه عملی بشمار رفته و بیشتر خود را در بحث مدیریت اجتماع و نظام متجلی میسازد، بهگونهای که میتوان گفت تأثیر مثبت و منفی آن به نسبت قرب و بعد این مشی مدیریتی بر ساحتهای انقلاب همچون فرهنگ، اقتصاد، سیاست و غیره ملاحظه میشود.این پژوهش با هدف تبیین ضرورت تأثیرپذیری انقلاب اسلامی از مدیریت عرفان اسلامی صورت می گیردروش پژوهش: بهکار گرفته شده مبتنی بر نظرات جمعی از صاحب نظران مرتبط در دو قلمرو عرفان اسلامی و مدیریت، است. بدینجهت در مرحله اول ضمن مطالعات کتابخانهای و ساخت گزارههای مدیریتی از مجموعه احوال و مقامات در عرفان اسلامی و سپس تهیه پرسشنامه مرتبط با آن اهتمام شد و در نهایت این ضرورت مطابق سنجه پارسونز بررسی شدیافتهها: که با کفایت شایستگی نیل به اثربخشی در عمل مواجهه شد و در چهار بُعد اثربخشی: انطباق، کسب هدف، یگانگی و حفظ الگوها مورد تأیید صاحب نظران مرتبط قرار گرفت.نتیجهگیری: این پژوهش بهداشت و تقویت و ارتقاء نظام مدیریت انقلاب اسلامی را با بهره جویی از عرفان اسلامی ضروری دانسته و در پیش گیری از انحراف مدیران در سطوح مختلف انقلاب تاثیر گزار معرفی می نماید و نیز میتواند عامل و انگیزه مشوقی در پژوهشگری افزونتر این حوزه نسبتاً مغفول باشد.
مدیریت
عرفان اسلامی
سنجش پارسونز
انقلاب اسلامی
2021
02
19
151
171
https://rjir.basu.ac.ir/article_3888_720fa90671bff4534bc37964e7307eb7.pdf
پژوهشنامه انقلاب اسلامی
2251-8681
2251-8681
1399
10
37
عاطفه و سیاست در بیانیه ی گام دوم انقلاب اسلامی
زهرا
داور پناه
علی
حسینعلی بیکی
مصطفی
رستمی
هدف: بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی در سال 1۳۹۷ و همزمان با چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی از سوی مقام معظم رهبری اظهار شد و بهصراحت از نخبگان دعوت به تأمل در آن صورت گرفت. به این ترتیب نظر به ویژگیهای مذکور، دقت به ابعاد مختلف آن ضرورت دارد. علاوه بر این، موضوع نقش عواطف در هدایت سیاسی جامعه، مبحثی است که بهطورکلی در دانش سیاسی و بهویژه در گفتمان سیاسی انقلاب کمتر بررسی شده است. از اینرو پژوهش درباره مؤلفههای روانشناختی و عاطفی مطرحشده در بیانیه گام دوم، گامی در راستای هر دو ضرورت مذکور است.روششناسی پژوهش: در پژوهش حاضر دیدگاههای مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت.یافتهها: نتایج بهدستآمده شامل هفت مؤلفه خودباوری، امیدواری و خوشبینی نسبت به آینده، انگیزهمندی، استقلال، آرمانگرایی واقعبینانه، مسئولیت، عزتمندی بود و کرامت بهعنوان درونمایه اصلی آن شناسایی شد.نتیجهگیری: با توجه به اهمیت مؤلفههای مطرح شده در بیانیه گام دوم در رشد فردی و اجتماعی، شایسته است پژوهشهای آتی در راستای بررسی عمیقتر درونمایههای کرامت و گفتمان سازی در راستای تحقق آن طرحریزی شود.
تحلیل محتوای کیفی
عاطفه
سیاست
بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی
2021
02
19
173
192
https://rjir.basu.ac.ir/article_3902_c20a3bb109fb1838da98c5b4edfcad77.pdf