2024-03-29T09:08:34Z
https://rjir.basu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=76
پژوهشنامه انقلاب اسلامی
2251-8681
2251-8681
1392
3
6
جایگاه امام خمینی(ره) در انقلاب اسلامی بر اساس نظریه ی مراحل تحول انقلاب برینتون
هادی
راه چمندی
عبدالحسین
کلانتری
نظریه ی مراحل تحول انقلاب برینتون، از نظریه هایی است که برای مطالعه ی انقلاب اسلامی نیز به کار رفته است. اکثر مطالعاتی که این نظریه را مبنای پژوهش خود قرار داده اند، به جایگاه و نقش امام خمینی(ره) در انقلاب اسلامی توجه نداشته اند. در این مقاله، قصد داریم این جایگاه را در انقلاب اسلامی بر اساس نظریه ی برینتون و با نگاهی انتقادی به این مطالعات، بررسی کنیم. بدین جهت، بر اساس چارچوب نظری که برگرفته از نظریه ی مراحل تحول انقلاب برینتون است و با روش تحلیل محتوا به جستجو در صحــیفه ی امام(جلد6تا21) می پردازیم تا بر اساس مواضع ایشـــان، ویژگی های امام(ره) را با هر یک از گروه های میانه رو، تندرو و عملگرا مقایسه نموده و به این پرسش تحقیق پاسخ دهیم، چه نسبتی میان جایگاه ایشان و این گروه ها وجود دارد؟
امام خمینی(ره)
انقلاب سلامی
میانه روها
تندروها
عمل گرایان(ترمیدوری ها)
2013
07
23
1
26
https://rjir.basu.ac.ir/article_452_ad1a7910a5ab9ac36e6a5f4b56256825.pdf
پژوهشنامه انقلاب اسلامی
2251-8681
2251-8681
1392
3
6
تحلیل ژئوپلیتیکی مؤلفه های قدرت انقلاب اسلامی در جهان اسلام
افشین
متقی
هر حرکت، جنبش و یا انقلابی برای پیدایش نیاز به یکسری مؤلفه دارد. همانطور که ظهور هر پدیده ی نیاز به زمینه ها و بسترهایی دارد، دوام و ادامه ی حیات آن نیز محتاج یک سلسله عواملی است. این عوامل میتواند شــامل جنبه های عینی و مادی و ذهنی و معنایی باشد. هر کدام از این جنبه ها بخشی از حیات پدیده را فراهم می نماید. علاوه بر اینکه پدیده در پیدایش و دوام نیاز به مؤلفه های دارد، رشد و گسترش آن نیز در گرو چنین حالتی است. در این مقاله نگارنده سعی دارد تا انقلاب اسلامی ایران را که در سال 1357 (1979م.) ظهــــور کرد را مورد بررسی قرار دهد و مؤلفه های قدرت آن در جهان اسلام را تحلیل نماید. مؤلفه هایی که سبب استمرار این انقلاب و رشد و انتشار آن در جغرافیای جهان اســلام می گردد. از این رو سعی در پاسخگویی به این سؤال اساسی داریم که چه مؤلفه هایی و چگونه سبب قدرت انقلاب اسلامی در جهان اسلام شده اند؟ این پژوهش به شیوه ی تحلیلی- توصیفی نگاشته شده است.
انقلاب اسلامی
ژئوپلیتیک
منطقه ی خاورمیانه
2013
07
23
27
48
https://rjir.basu.ac.ir/article_453_c5a0ff27ec1d154d6e9bc8e6380b845e.pdf
پژوهشنامه انقلاب اسلامی
2251-8681
2251-8681
1392
3
6
نظام اخلاق سیاسی امام خمینی(ره)
نجف
لک زایی
رضا
لک زایی
در ضرورت و اهمیت حضور اخلاق در جامعه، جای تردید نیست. امام خمینی(ره) که خود تأسیس و ادارهی جمهوری اسلامی ایران را بر عهده داشت، سیاستمداری مهذب و صاحب نظری صائب در حوزه های گوناگون و از جمله اخلاق است. ایشان معتقد است تمامی احکام اخلاقی اسلام، سیاسی است؛ لذا در اثر حاضر تلاش شده تا مباحث اخلاقی امام خمینی(ره) به صورت یک سیستم و به شکلی جامع با روشی توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از چهارچوب نظری متخذ از آثار ایشان تبیین شود. به نظر میرسد اخلاق سیاسی امام خمینی(ره) مبتنی بر راهبرد برادری است. برای تحقق، تثبیت و گسترش برادری در جامعه آراسته شدن به فضایل و پیراسته شدن از رذایل لازم است. امام خمینی(ره) بر این باور است که تمامی انسانها دارای دو فطرت هستند فطرتی اصلی که عاشق کمال مطلق است و فطرتی تبعی که از نقص تنفر دارد. پیوند برادری که با آراسته شدن به فضایل اخلاقی که خواسته فطرت اصلی انسان است، تقویت میشود و باعث میشود که جامعه چون پیکری واحد درآید لللّه حرکت کند و نه للنفس؛ در این صورت است که جامعه، مدینهی فاضله و مقرب خدا خواهد شد. به این ترتیب مقاله حاضر درصدد است مبنای این سیستم اخلاقی که سیاست، ذاتی آن است، راهکاری برای حل معضلات و مشکلات فردی، خانوادگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در سطوح ملی، منطقه ای و جهانی ارائه دهد.
امام خمینی(ره)
اخلاق سیاسی
نظریه دو فطرت
فضایل و رذایل
راهبرد برادری
2013
07
23
29
72
https://rjir.basu.ac.ir/article_454_b3d99a33983dbe05a39b8c032d9f6bc5.pdf
پژوهشنامه انقلاب اسلامی
2251-8681
2251-8681
1392
3
6
تأثیر سرمایه ی اجتماعی بر افزایش قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران
محمد
ابوالفتحی
مختار
نوری
از زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، جنجال های متنوع و پر دامنه ای در روابط ایران و آمریکا شکل گرفته است. از آن هنگام تا کنون، دو کشور روابط سرد، پرتنش و خصمانه ای را سپری کرده اند و در روند چالش های متقابل، آمریکای یها از الگوهای گوناگونی برای محدود کردن اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بهره گرفته اند. یکی از مهمترین و جدیدترین اقدامات آمریکا برای به چالش کشیدن نظام جمهوری اسلامی در تهدیدات نرم این کشور تجلی یافته است. از سوی دیگر جمهوری اسلامی با ابزارها و راهکارهای مختلف نسبت به این تهدیدات واکنش نشان داده است. در این فضای منازعه آمیز، مقاله حاضر در صدد ارزیابی ابزاری جدید به نام «سرمایه ی اجتماعی» برای مقابله با تهدیدات نرم آمریکا می باشد. از این رو مسأله ی اصلی پژوهش حاضر در این پرسش تجلی یافته است که «آیا می توان از سرمایه اجتماعی به مثابه ی ابزاری برای مقابله ی با تهدیدات نرم آمریکا استفاده کرد؟». در مقام فرضیه ی مدعای اصلی نوشتار حاضر این است که «جمهوری اسلامی می تواند با تکیه بر ابزار سرمایه اجتماعی و افزایش آن در سطح جامعه به ارتقاء و افزایش قدرت نرم خود بپردازد و از این طریق یعنی افزایش قدرت نرم موجبات خنثی سازی تهدیدات نرم افزاری غرب را فراهم سازد». مقاله ی حاضر توصیفی – تحلیلی و ابزار آن جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای می باشد.
سرمایه اجتماعی
قدرت نرم
جمهوری اسلامی ایران
تهدیدات نرم
ایالات متحده ی آمریکا
2013
07
23
73
90
https://rjir.basu.ac.ir/article_455_fcae85a320128130cdec055886a657c3.pdf
پژوهشنامه انقلاب اسلامی
2251-8681
2251-8681
1392
3
6
آزاداندیشی در گفتمان انقلاب اسلامی
جلیل
دارا
مصطفی
کرمی
بررسی حاضر به نقش و جایگاه مفهوم آزاداندیشی در گفتمان انقلاب اسلامی در ایران می پردازد. در واقع اسلام سیاسی به عنوان یک گفتمان کلان با قرائت ها و روایت های خاص خود از مفاهیم بنیادینی مانند سیاست، معرفت، آزادی و عدالت گفتمانی را با عنوان انقلاب اسلامی را برمیسازد که با پیروزی انقلاب اسلامی و شکل گیری جمهوری اسلامی در ایران به موقعیت هژمونیک دست یافت. گفتمان انقلاب اسلامی ایران با مفصل بندی،عناصر و دقایق گفتمانی خود برای دال های شناوری همچون آزادی، علم و معرفت مدلولهایی به دست می دهد که تمایزات گفتمانی آن را با گفتمان مدرنیته نشان می دهد.این گفتمان همچنین با خلق و مفصل بندی دال هایی همانند نهضت تولید علم،جنبش نرم افزاری، آزاداندیشی و فرهنگ اسلامی در فضای دانشگاهی مفهوم "دانشگاه اسلامی" را خلق می کند. از این رو، این پژوهش با بهره گیری از روش تحلیل گفتمان درصدد است مفهوم آزاداندیشی در گفتمان انقلاب اسلامی و نسبت آن با دانشگاه را مورد واکاوی قرار دهد و از سویی دیگر وجوه تمایز این گفتمان را با گفتمان مدرنیته به نمایش بگذارد.
گفتمان
گفتمان انقلاب اسلامی
گفتمان مدرنیته
آزاداندیشی
دانشگاه اسلامی
کرسی های آزاداندیشی
2013
07
23
91
120
https://rjir.basu.ac.ir/article_456_1ead00c799fcf054429d9c185e119ddc.pdf
پژوهشنامه انقلاب اسلامی
2251-8681
2251-8681
1392
3
6
نگرشی گفتمانی به مشارکت زنان در انقلاب اسلامی
سید صدرالدین
موسوی
مسعود
درودی
انسیه
اصلانی کتولی
موضوع مشارکت زنان در عرصه های اجتماعی- سیاسی یکی از موضوعات مهم مطالعات علوم اجتماعی است. این امر زمانی تشدید می شود که بخواهیم این امر را در بستری انقلابی بررسی نماییم. مشارکت گسترده زنان در انقلاب اسلامی ایران، ناظران خارجی را برانگیخت. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که چگونه گفتمان انقلاب اسلامی برخلاف دو گفتمان پیشین خویش یعنی گفتمان های سنتی و مدرنیزاسیون، باعث جذب و متعاقباً مشارکت سیاسی زنان در عرصه ی اجتماعی- سیاسی در ایران گردید؟ مقاله ی حاضر برآن است تا با استفاده از امکانات مفهومی روش تحلیل گفتمان این مسأله را بکاود. بنابراین سه گفتمان سنتی، مدرنیزاسیون و انقلاب اسلامی، در دو سطح تعاملات درونگفتمانی و بیرون گفتمانی مورد مطالعه قرار می گیرند. فرضیه ی اصلی این مقاله این است که در سطح درون گفتمانی، گسستگی در مفصل بندی دو گفتمان سنتی و مدرنیزاسیون و اتخاذ استراتژی های طرد و حذف در قبال دیگــری و در سطـــح بیرونگفتمانی زمینه ناتوانی آنها در حفظ مخاطبان سابق و جذب مخاطبان جدید در سالهای قبل از انقلاب فراهم گردید. از سوی دیگر ماهیت سنتزی مفصل بندی گفتمان انقلاب اسلامی در سطح درون گفتمانی و اتخاذ استراتژی برخورد نقادانه و ایجابی با دیگری مبتنی بر اقتضائات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعه، معنا و هویت سیاسی و اجتماعی جدیدی برای زن ایرانی رقم زد. این بازتعریف زن به نوبهی خود توانست تعداد زیادی از زنان را وارد عرصه ی مبارزه علیه حکومت وقت نماید که نمادی سنتی یعنی حجاب را به عنوان سمبل مبارزه برگزیده بود.
زنان
انقلاب اسلامی
تحلیل گفتمان
گفتمان سنتی
گفتمان مدرنیزاسیون
2013
07
23
121
142
https://rjir.basu.ac.ir/article_457_4cf270e41f9d9959db695a80023615eb.pdf
پژوهشنامه انقلاب اسلامی
2251-8681
2251-8681
1392
3
6
مناسبات دولت موقت با نهادها و نیروهای سیاسی اجتماعی
حسن
مجیدی
امید
شفیعی
یکی از مراحل مهم هر انقلاب، انتقال قدرت و تثبیت نظام سیاسی جدید است. در دوره ی گذار انقلاب اسلامی، تثبیت نظام جدید، بر دوش دولت موقت گذاشته شد. ناتمام ماندن کار دولت موقت، این سؤال را مطرح میکند که مناسبات دولت موقت با نهادها و نیروها سیاسی اجتماعی، چگونه بود؟ در این مقاله با رویکرد تاریخی و روش اسنادی، در پی آن است که به مناسبات دولت مهندس بازرگان با نیروهای سیاسی در عرصه های انتخاب اعضای کابینه، عملکرد دولت موقت در مورد مسائل مهم کشور ورویکرد دولت وی نسبت به دیگر نیروهای سیاسی اجتماعی، بپردازد. این مقاله نشان می دهد که تعارضات دو گفتمان اسلام سیاسی لیبرال و اسلام فقاهتی و پایگاه اجتماعی هر یک، زمینه ساز منازعات در عرصه ی سیاسی و نوع نقش آفرینی دولت موقت و در نهایت، پایان کار آن در مرحله استقرار نظام اسلامی بوده است.
دولت موقت
انقلاب اسلامی ایران
بازرگان
نهضت آزادی ایران
نیروهای سیاسی اجتماعی
اسلام سیاسی(ره)
2013
07
23
143
160
https://rjir.basu.ac.ir/article_458_a75d9f3a5d10212bfc921bafc2627680.pdf