دانشگاه بوعلی سیناپژوهشنامه انقلاب اسلامی2251-86812420121128جنگ نرم و سناریوهای آینده انقلاب اسلامی ایران134282FAمحمدرحیمعیوضیدانشیار دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)فرزانهمیر شاه ولایتیدانشجوی دکترای آیندهپژوهی دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره)فرهادنظری زادهدانشجوی دکترای آیندهپژوهی دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره)Journal Article20120724با توجه به تغییر و تحول اوضاع و احوال جهانی بهخصوص در زمینههای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، و فناوری؛ کاربرد زور و روشهای جنگ کلاسیک در مقابله با بازیگران قدرتمند بهتدریج با کاهش ارزش، مشروعیت و اثربخشی مواجه شدهاست. از همینرو شاهدیم که به تدریج مفاهیمی مانند قدرت نرم و قدرت هوشمند از سوی نظریهپردازان غربی مطرح و مورد توجه و استفاده سیاستمداران قرار گرفت. بههمین ترتیب، انقلاب اسلامی ایران که تاکنون با وجود فشارهای شدید نظامی سربلند بیرون آمده و به بقا و بالندگی خود ادامه دادهاست، امروز با چالشهای جنگ نرم دشمن روبروست. در این مقاله، با توجه به روندهای و ابعاد جنگ نرم علیه جمهوری اسلامی ایران، با رویکرد آیندهپژوهانه و به روش سناریوپردازی، آیندههای مواجهه جنگ نرم غرب و انقلاب اسلامی ایران را مورد بررسی و تحلیل قرار دادهایم. سوال اصلی این پژوهش، بررسی آیندههای متصور برای انقلاب اسلامی ایران در مواجهه با جنگ نرم دشمن است. نتایج تحقیق نشان میدهد اگرچه غرب در بلند مدت سناریوهای جنگ نرم مختلفی را علیه انقلاب اسلامی ایران تعقیب میکند که ابزارهای آن به ترتیب فرهنگی، سیاسی و اقتصادی است؛ ولی شواهد نشان میدهد رفتار هوشمندانه جمهوری اسلامی ایران و تقویت برخی مولفهها میتواند موجب ناکامی دشمن و موفقیت کشور شود. <br />با توجه به تغییر و تحول اوضاع و احوال جهانی بهخصوص در زمینههای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، و فناوری؛ کاربرد زور و روشهای جنگ کلاسیک در مقابله با بازیگران قدرتمند بهتدریج با کاهش ارزش، مشروعیت و اثربخشی مواجه شدهاست. از همینرو شاهدیم که به تدریج مفاهیمی مانند قدرت نرم و قدرت هوشمند از سوی نظریهپردازان غربی مطرح و مورد توجه و استفاده سیاستمداران قرار گرفت. بههمین ترتیب، انقلاب اسلامی ایران که تاکنون با وجود فشارهای شدید نظامی سربلند بیرون آمده و به بقا و بالندگی خود ادامه دادهاست، امروز با چالشهای جنگ نرم دشمن روبروست. در این مقاله، با توجه به روندهای و ابعاد جنگ نرم علیه جمهوری اسلامی ایران، با رویکرد آیندهپژوهانه و به روش سناریوپردازی، آیندههای مواجهه جنگ نرم غرب و انقلاب اسلامی ایران را مورد بررسی و تحلیل قرار دادهایم. سوال اصلی این پژوهش، بررسی آیندههای متصور برای انقلاب اسلامی ایران در مواجهه با جنگ نرم دشمن است. نتایج تحقیق نشان میدهد اگرچه غرب در بلند مدت سناریوهای جنگ نرم مختلفی را علیه انقلاب اسلامی ایران تعقیب میکند که ابزارهای آن به ترتیب فرهنگی، سیاسی و اقتصادی است؛ ولی شواهد نشان میدهد رفتار هوشمندانه جمهوری اسلامی ایران و تقویت برخی مولفهها میتواند موجب ناکامی دشمن و موفقیت کشور شود. <br />با توجه به تغییر و تحول اوضاع و احوال جهانی بهخصوص در زمینههای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، و فناوری؛ کاربرد زور و روشهای جنگ کلاسیک در مقابله با بازیگران قدرتمند بهتدریج با کاهش ارزش، مشروعیت و اثربخشی مواجه شدهاست. از همینرو شاهدیم که به تدریج مفاهیمی مانند قدرت نرم و قدرت هوشمند از سوی نظریهپردازان غربی مطرح و مورد توجه و استفاده سیاستمداران قرار گرفت. بههمین ترتیب، انقلاب اسلامی ایران که تاکنون با وجود فشارهای شدید نظامی سربلند بیرون آمده و به بقا و بالندگی خود ادامه دادهاست، امروز با چالشهای جنگ نرم دشمن روبروست. در این مقاله، با توجه به روندهای و ابعاد جنگ نرم علیه جمهوری اسلامی ایران، با رویکرد آیندهپژوهانه و به روش سناریوپردازی، آیندههای مواجهه جنگ نرم غرب و انقلاب اسلامی ایران را مورد بررسی و تحلیل قرار دادهایم. سوال اصلی این پژوهش، بررسی آیندههای متصور برای انقلاب اسلامی ایران در مواجهه با جنگ نرم دشمن است. نتایج تحقیق نشان میدهد اگرچه غرب در بلند مدت سناریوهای جنگ نرم مختلفی را علیه انقلاب اسلامی ایران تعقیب میکند که ابزارهای آن به ترتیب فرهنگی، سیاسی و اقتصادی است؛ ولی شواهد نشان میدهد رفتار هوشمندانه جمهوری اسلامی ایران و تقویت برخی مولفهها میتواند موجب ناکامی دشمن و موفقیت کشور شود.https://rjir.basu.ac.ir/article_282_c691c7e64260d224340a93263c72309b.pdfدانشگاه بوعلی سیناپژوهشنامه انقلاب اسلامی2251-86812420121128The Impact of Structure-Broker Relationship upon the Polarization of the Islamic Revolution of Iranتأثیر رابطه ساختار- کارگزار بر دوقطبی شدن جامعه در انقلاب اسلامی ایران3559283FAابراهیمبرزگردانشیار دانشگاه علامه طباطباییسمیهحمیدیدانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطباییJournal Article20120803The Islamic Revolution of Iran is a fundamental transformation regarded as a historical landmark. Thestarting point for the formation of this Revolution can be seen to bethe polarizationof the society in the final yearsof Pahlavi regime, wherethe peoplefrom different backgrounds and ethnicities and with differing social status stood against themonarchy. The present paper is an attempt to investigate to what extent the structure-broker relationship has affected the polarization of the Iranian society on the threshold of the Islamic Revolution. In this paper it is assumed that the activation of social gaps will lead to the creation of a disjointed civil society which can tolerate merely small-scale, scattered and short-term protests. The main factor contributing to the polarization of the society is deemed to be the agency of the broker. What caused convergence and consensus among all social classes and revolutionary forces to oppose the regime was the leadership of Imam Khomeini and his promoting Shiite ideology. انقلاب اسلامی ایران به مثابة یک دگرگونی بنیادین در حکم نقطة عطفی تاریخی قلمداد می شود. نقطة ثقل شکلگیری انقلاب را میتوان دوقطبی شدن جامعه در سالهای پایانی حکومت پهلوی دانست؛ به گونهای که تمامی مردم ایران از هر گروه، قومیت و طبقهای به صورت متحد در برابر رژیم شاهنشاهی ایستادند. مسألة اصلی مقالة حاضر، بررسی میزان تأثیر رابطة ساختار- کارگزار بر دوقطبی شدن فضای جامعه در آستانة انقلاب اسلامی است. فرضیة این مقاله آن است که فعال شدن شکافهای اجتماعی تنها منجر به پدید آمدن یک جامعة مدنی گسیخته شد که صرفاً پتانسیل اعتراضهای خُرد، پراکنده و کوتاهمدت را داشت. عامل اصلی دوقطبی شدن فضای جامعه را نقش عاملیت کارگزار باید دانست. آنچه عامل همگرایی و اجماع همة نیروها و طبقات اجتماعی به عنوان انقلابیون معترض برای تغییر رژیم شد، رهبری امام خمینی و طرح ایدئولوژی تشیع توسط ایشان بود. https://rjir.basu.ac.ir/article_283_b208a7e7b989b2bce7a3a7887be5e480.pdfدانشگاه بوعلی سیناپژوهشنامه انقلاب اسلامی2251-86812420121128The Soft Power of Iran’s Islamic Revolution and the Theory of Cultural Export of Revolutionقدرت نرم انقلاب اسلامی ایران و نظریة صدور فرهنگی انقلاب6186284FAناصرجمال زادهدانشیار علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع)Journal Article20120523The power of Islamic Revolution in Iran is not because of its military or economic power, but because of its cultural and spiritual aspect of the revolution. Iran's Islamic Revolution is an example of a true spiritual discourse in politics or the presence of religion in politics that we can see nowadays some of its effects in the Muslim countries uprisings that is called the Islamic Awakening. This idea has not transferred to them by coercion and force, but this is the soft power of Islamic Revolution of Iran that spilled over in these countries and rooted in common Islamic beliefs of all Muslims. The question of this article is:" what are the main characteristics of the Islamic Revolution’s soft power and how it reflects in the Arab region and North Africa". The hypothesis of the article is: "Islamic Revolution's soft power relies on the Islamic ideology and preaching of presence spirituality in politics which recognized by Imam Khomeini. This power on the brink of these movements understood by the people of these countries and caused waves of Islamic awakening. The appearance of Iran’s soft power can be witnessed in the rise of revolutionary slogans and practical actions in these countries. This hypothesis will be evaluated based on the theoretical framework of the Theory of Cultural Export of Revolution.قدرت انقلاب ایران نه به خاطر قدرت نظامی یا اقتصادی آن، بلکه به خاطر وجه فرهنگی و معنوی آن است. انقلاب اسلامی ایران یک مصداق از مصادیق گفتمان معنویت خواهی در سیاست یا حضور دین در سیاست است که امروزه نمود عملی این خواسته و تکرار آن را در قیامهای کشورهای مسلمان که به نام بیداری اسلامی خوانده می شود، شاهد هستیم. این مطالبه در کشورهای اسلامی از راه قهر و زور به آنها منتقل نشده است، بلکه این همان قدرت نرم انقلاب اسلامی ایران است که ریشه در اعتقادات اسلامی مشترک همۀ مسلمانها دارد و به صورت غیرمستقیم در این کشورها باعث خیزشهای اسلامی شده است و همچنان ادامه دارد. این مقاله در پی پاسخ به این سؤال است که قدرت نرم انقلاب اسلامی ایران در چه ویژگیهایی از آن نهفته است و چگونه در انقلابهای منطقة عربی و شمال آفریقا نمود یافته است. فرضیه ای که در این رابطه مطرح می شود، عبارت است از: «قدرت نرم انقلاب اسلامی ایران در ایدئولوژی اسلامی آن و تبلیغ حضور معنویت در سیاست نهفته است که در انقلاب ایران توسط امام خمینی کشف و به دنیا اعلام شد و با شروع این جنبشها در کشورهای اسلامی این قدرت توسط مردم این کشورها فهم و تبدیل به موج بیداری اسلامی شد و ظهور آن را در شعارها و اقدامات عملی انقلابیون در این کشورها می توان مشاهده کرد». این فرضیه بر پایة چارچوب نظری صدور فرهنگی انقلاب مورد بررسی قرار خواهد گرفت.https://rjir.basu.ac.ir/article_284_cc5919a0e377347d2380c3ee15366eaa.pdfدانشگاه بوعلی سیناپژوهشنامه انقلاب اسلامی2251-86812420121128Mosque and cultural processes of power in Islamic Republic of Iranمسجد و فرآیندهای فرهنگی قدرت در نظام جمهوری اسلامی ایران87111285FAعلیاشرف نظریاستادیار علوم سیاسی دانشگاه تهران0000-0002-1391-5483علیحسن پورکارشناس ارشد علوم سیاسی دانشگاه تهرانJournal Article20120702In the process of the formation of the Islamic Revolution, one of the most important mosques in places of assembly and protest, and the formation of the protests against the Shah's Regime. The gathering of the masses in Mosque was an important factor in the formation of public demonstrations and protests against the Shah's regime. Mosques important tool for communicating with different walks of life and the people would hear the message of revolution.در روند شکلگیری و پیروزی انقلاب اسلامی نیز، مساجد یکی از عمدهترین محلهای تجمع و اعتراض مردم و شکلگیری تظاهرات علیه رژیم شاه بود. در واقع، تجمع جمعیت که عامل مهمی در شکلگیری تودهها بود و نقش بهسزایی در شکلگیری تظاهرات و اعتراضات مردمی علیه رژیم شاه داشت، از مساجد ریشه میگرفت. مساجد عمدهترین ابزار روحانیت برای ارتباط با اقشار مختلف جامعه بودند و از طریق آنها ایدئولوژی انقلاب و پیام روحانیت به گوش مردم میرسید. همچنین، عامل اصلی بسیج تجار و بازاریان، مساجد بودند که به دلیل پیوند تاریخی مسجد و بازار در قیامها و اعتراضات مردمی، مسجد مرکز تشکل و سازماندهی بازاریان بود. <br />پرسشهای مهمی که در مقالة حاضر مطرح میشود، این است که کانون اصلی قدرت در نظام در جمهوری اسلامی ایران در چه حوزههایی قرار دارد؟ مساجد چه نقش و کارکردهایی در مشروعیت بخشی به قدرت در نظام جمهوری اسلامی ایران دارد؟ فرض اصلی مقالة حاضر این است که ساختارهای قدرت در نظام جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر مفهوم منتشر شدهای از فرهنگ است که درون تمام ساختارهای سیاسی و اجتماعی و از جمله مسجد حضور دارد و به تولید و بازتولید قدرت میپردازد. در مقالة حاضر، تلاش بر این است تا ابتدا روش گفتمان و چگونگی شکل گیری گفتمان هژمون و ارتباط آن با مفاهیم قدرت و فرهنگ را مورد بررسی قرار دهیم. سپس، جریان قدرت در مسجد و سازوکارهای قدرتساز آن را مورد مطالعه قرار دهیم.https://rjir.basu.ac.ir/article_285_0c4890c6b51b2e8a002ee0d8c89874cb.pdfدانشگاه بوعلی سیناپژوهشنامه انقلاب اسلامی2251-86812420121128Islamic revolution,Islamic Awakening and the future of Political Islam in the regionانقلاب اسلامی، بیداری اسلامی و آینده اسلام سیاسی در منطقه113143286FAسید مرتضیهزاوه ایاستادیار علوم سیاسی دانشگاه بوعلی سیناJournal Article20120715The relation of Islamic revolution of Iran with Islamic Awakening and political Islam and also the effect of the Islamic revolutio on this issue is a matter which has appealed to the researchers and many studies have been conducted in this regard.
On the other hand, recent developments in the rigion called “Islmic Awakening” and understanding the future of the sissues related to this are of crucial importance to the researchers.
The question raised in the study is , wath effect will recent movements or the so-called “Islamic Awakening” have on the future of “Political Islam” in the region and what role Islamic Revolution of Iran will play in this regard.
The researcher revewing and criticizing several possible hypotheses and applying discourse method tried to find the answers to the questions. The findings indicated that the recent developments or the so-called “Islamic Awakening” would strengthen political Islam in the region. ارتباط انقلاب اسلامی ایران با پدیده بیداری اسلامی و موضوع اسلام سیاسی و همچنین تأثیر انقلاب اسلامی بر این مقوله، از مباحثی است که توجه پژوهشگران را به خود جلب نموده و پژوهشهای فراوانی در این زمینه صورت گرفته است. از طرفی تحولات اخیر موسوم به «بیداری اسلامی» از مباحثی است که سئوالات فراوانی را پیش روی پژوهشگران قرار داده و فهم آینده مسائل مرتبط با این حوزه، از اهمیت فراوانی برخوردار است. <br />بر این اساس سئوال مقاله حاضر این است که جنبش های اخیر مشهور به «بیداری اسلامی»، چه تأثیری بر آینده «اسلام سیاسی» در منطقه خواهد گذاشت و در این میان جایگاه و نقش انقلاب اسلامی ایران به چه صورت خواهد بود. <br />نگارنده در تلاش است تا با کاربست روش گفتمان و از رهگذر نقد و بررسی چند فرضیه محتمل و مطرح در این زمینه، پاسخی مطلوب برای سؤال مذکور بیابد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که تحولات اخیر موسوم به «بیداری اسلامی» بستر مناسبی برای تقویت اسلام سیاسی در منطقه را فراهم خواهد نمود.https://rjir.basu.ac.ir/article_286_a41c0de569377ecdb2747d486dee959f.pdfدانشگاه بوعلی سیناپژوهشنامه انقلاب اسلامی2251-86812420121128انقلاب اسلامی ایران و تحولات ژئوپلیتیکی مصر145164287FAسید محمدموسویدانشیار علوم سیاسی دانشگاه پیام نورحسینعلیتوتیکارشناس ارشد مطالعات منطقه ای دانشگاه تهرانسید محمدرضاموسویدانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات منطقه ای دانشگاه علامه طباطباییJournal Article20120802جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب اسلامی، گفتمان ویژهای را در سطح جهان و بهویژه در خاورمیانه به وجود آورد که مبتنی بر سه محور اسلام گرایی، استقلالگرایی و وحدتگرایی است. و با آغاز تحولات بیداری اسلامی در خاورمیانه نیز تلاش کرده است تا با حمایت از تحولات انقلابی، نقش مؤثرتری را در شرایط جدید منطقه ایفا نماید. نگارندگان با طرح این سؤال که فرصتها و چالشهای تحولات ژئوپولیتیک نوین مصر بعد از وقوع بیداری اسلامی برای ج.ا.ایران چه بوده است، این فرضیه را طراحی کردهاند که بعد از وقوع بیداری اسلامی، فرصتهای ژئوپلیتیکی ایران در شمال آفریقا و به خصوص کشور مصر، نسبت به چالش های دوران رژیم سابق این کشور، افزایش یافته است. فرصت ها و عوامل مؤثر نقش آفرینی ایران در سه سطح داخلی، منطقه ای و بینالمللی در مواجه با تحولات کشور مصر شامل متغیرهای جغرافیایی، اشتراکات دینی، متغیرهای انقلابی و همراهی انقلابیون با ایران می باشد.
این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی با سنجش سه شاخص روابط ایران و مصر در سه دهة گذشته،<br /> فرصتهای پیش روی کشور ایران پس از سرنگونی حکومت حسنی مبارک و همچنین مؤلفههای اهمیت دو کشور ایران و مصر برای یکدیگر، روابط خارجی ایران از نظر ژئوپولیتیک نوین در قبال بیداری اسلامی در مصر مورد ارزیابی گیرد. و در پایان مقاله، راهکارهایی برای بهره گیری از فرصت ها در روابط بهتر با مصر در آینده ارائه شده است.https://rjir.basu.ac.ir/article_287_5d2f25d5331e22c528d1c8c964e0a1f1.pdfدانشگاه بوعلی سیناپژوهشنامه انقلاب اسلامی2251-86812420121128تأثیر رهبری امام خمینی(ره) بر سرمایه اجتماعی در جریان انقلاب اسلامی ایران165189288FAسید حسیناطهریاستادیار علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد0000-0001-7332-4848Journal Article20120501سرمایه اجتماعی را میتوان مجموعهای از عناصر نظیر اعتمادجمعی، هنجارها و شبکهها دانست که موجب ایجاد ارتباط و مشارکت بهینه اعضای یک جامعه شده و در قالب آن همکاریها تسهیل میگردد. به حرکت درآوردن سرمایههای اجتماعی متروک، مؤلفهای مثبت در راه تجمیع نیروها وتقویت همکاریها است ودرفرآیند ایجاد تغییرات سیاسی- اجتماعی نقش قابل توجهی دارد. این نکته در انقلابها که ازمصادیق مهم تغییرات اجتماعی هستند، جایگاه برجستهای مییابد. چراکه انقلابها نیازمند مشارکت، آگاهی و اعتمادند و این مهم بابکارگیری سرمایه اجتماعی و استفاده بهینه از آن میسر میشود. در این نوشتار پس از تبیین مفهوم سرمایة اجتماعی و ابعاد آن، با نگاهی استنباطی و مبتنی بر سیرة نظری و عملی امام خمینی(ره) و با تکیه بر تحلیل گفتارها و واکاوی اندیشه وی در این باب، نشان میدهیم که ایشان با بهرهگیری بهینه از عناصر و نهادهای مذهبی، سه مؤلفة اعتماد، انسجام و مشارکت را تقویت نموده و در نتیجه توانست سرمایة اجتماعی جامعه ایران را به طرز مطلوب و در راستای شکل گیری نظام جمهوری اسلامی تقویت و مدیریت نماید.https://rjir.basu.ac.ir/article_288_823cf139b271fe7883613fd61ea9900d.pdf