Representing the role of Qom Religious Seminary in Political Islam of Pahlavi Period(With emphasis on the political thought of Imam Khomeini)

Document Type : Research Paper

Authors

Abstract

The role of Qom as producing source of religious knowledge in changes during contemporary period of Iran is significant. As this city has had religious background from the past, it has produced various literature in the realm of religious affairs that in one hand administrated interaction with state and on the other contrasted with it. In this trend, some of clergymen in Qom have adopted passive stand in the framework of traditionalist approach, the others adopted interactive stand in relation with Pahlavi regime and some of the others adopted contrastive stand with this regime through presenting new interpretation of religious statements. Regarding religious backgrounds of Qom, we have noticed development of two metanarratives in framework of this city. Traditionalist religious metanarrative and the other Islamic revolutionary-political metanarrative. Although at first traditionalist religious metanarrative was dominant in religious seminary field of Qom; but gradually we noticed hegemonic inclination of Islamic revolutionary-political narrative not only in political atmosphere of Qom but also in political atmosphere of Iran during Pahlavi period. The question in this study is that what are the reasons for inclination of traditionalist Islamic metanarrative to revolutionary-political Islam in thought atmosphere of Qom religious seminary? Authors based on Gideon’s structure finding theory believe that although social and political structure of second period of Pahlavi affected change of dominant approach in Qom religious seminary, but the main factor of this change is the significant role of religious clergymen as representatives of the religious seminary
Keywords
Qom religious seminary, interaction, contrast, religious traditionalist metanarrative, political Islam metanarrative
Keywords
Qom religious seminary, interaction, contrast, religious traditionalist metanarrative, political Islam metanarrative
Keywords
Qom religious seminary, interaction, contrast, religious traditionalist metanarrative, political Islam metanarrative
Keywords
Qom religious seminary, interaction, contrast, religious traditionalist metanarrative, political Islam metanarrative

Keywords


-   اربطیان، حسن (1385)، سیر تحولات ساختار، معرفتی در حوزه‌های علمیه، معرفت، شماره 103، صفحات 10 تا 22.
-   استونز، راب (1379)، مبتکران بزرگ جامعه شناسی، مهرداد میردامادی، تهران: نشر مرکز.
-   آبراهامیان، یرواند (1391)، ایران بین دو انقلاب، چاپ هجدهم، تهران: نشر نی.
-   بصیرت منش، حمید (1376)، علما و رژیم رضاشاه: نظری بر عملکرد سیاسی- فرهنگی روحانیون در سال‌های ۱۳۰۵ـ ۱۳۲۰ش، تهران: مؤسسه چاپ و نشر عروج.
-   پارکر، جان (1386)، ساخت یابی، ترجمه حسین قاضیان، تهران: نشر نی.
-   پدرام، مسعود (1382)، روشنفکران دینی و مدرنیته در ایران پس از انقلاب، تهران: انتشارات گام نو.
-   جعفری هرندی، محمد و رسولی‌پور، مرتضی (1385)، مروری بر تاریخ حوزه‌های علمیه، مرجعیت شیعه و فعالیت سیاسی علمای قم، نشریه تاریخ معاصر ایران، شماره 39، پاییز، صفحات 216 تا 175.
-   جعفریان، رسول (1381)، جریان‌ها و جنبش‌های مذهبی- سیاسی ایران سال‌های 1357-1320، تهران: مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
-   جلایی پور، حمید رضا (1387)، نظریه‌های متأخر جامعه شناسی، تهران: نشر نی.
-   حائری یزدی، مهدی (1381)، خاطرات مهدی حائری یزدی، به کوشش حبیب لاجوردی، تهران: کتاب نادر.
-   حائری، عبدالهادی (1392)، تشیع و مشروطیت، تهران: امیرکبیر.
-   خمینی، روح الله (1375)، ولایت فقیه، تهران: مؤسسه نشر و تنظیم آثار امام خمینی.
-   خمینی، روح الله (1376)، کشف الاسرار، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام.
-   دلال موسوی، سید محمود و بهرامی خشنودی، مرتضی (1384)، حاکمان قم، قم: نشر زائر.
-   دوانی علی (1388)، نهضت روحانیون ایران، ج 1 و 3 و 4 ، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
-   ریتزر، جورج (1374)، نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر، محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
-   زیباکلام، صادق (1378)، مقدمه‌ای بر انقلاب اسلامی، تهران: انتشارات روزنه.
-   سعید، بابی (1379)، هراس بنیادین، اروپا مداری و ظهور اسلام‌گرایی، ترجمه غلامرضا جمشیدیها و موسی عنبری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-   سلطانی طباطبایی، محمد (1370)، مصاحبه با آیت الله سید محمد باقر سلطانی طباطبایی، مجله حوزه، شماره 43-44.
-   شریف رازی، محمد (1354)، آثار الحجة یا تاریخ و دائرة المعارف حوزه علمیه قم، قم: بی جا.
-    شمس، محمدکاظم؛ اشرفی، عبدالهادی و جواد آهنگر (1383)، اهتمام آیت اللّه حاج شیخ عبدالکریم حائری در تأسیس و حراست از حوزه علمیه قم، قم: بوستان کتاب قم.
-   عرب زاده، ابوالفضل (1383)، جغرافیای تاریخی قم، قم: نشر زائر.
-   علوی طباطبائی، حسین (1341)، خاطرات زندگی آیت الله بروجردی، تهران: چاپ و انتشارات اطلاعات.
-   عیوضی، محمد رحیم و هراتی، محمدجواد (1390)، درآمدی تحلیلی بر انقلاب اسلامی ایران، قم: نشر معارف.
-   فلسفی، محمد تقی (1376)، خاطرات و مبارزات حجه الاسلام فلسفی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
-   قوامی، سید صمصام الدین (1393)، مدیریت امام خمینی، قم: انتشارات یاس نبی.
-   کرایب، یان (1385)، نظریه اجتماعی مدرن از پارسونز تا هابرماس، عباس مخبر، تهران: نشر آگاه.
-   کریمی، علیرضا (1378)، رژیم شاه و آزمون‌گیری از طلاب، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
-   کسل، فیلیپ (1383)، چکیده آثار آنتونی گیدنز، حسن چاوشیان، تهران: انتشارات ققنوس.
-   کوچک زاده، محمدرضا (1380)، تاریخچه قم و مساجد تاریخی آن، قم: انشراح.
-   گرامی، محمدعلی (1381) خاطرات آیت الله محمد علی گرامی، تهران: مرکزاسنادانقلاب اسلامی.
-   گیدنز، آنتونی (1371) جامعه شناسی، ترجمه منوچهرصبوری، تهران: نشر نی.
-   گیدنز، آنتونی (1379)، سیاست، جامعه شناسی و نظریه اجتماعی، ترجمه منوچهرصبوری، تهران: انتشارات نشر نی.
-   مقصودی، مجتبی (1386)، تحولات سیاسی و اجتماعی ایران 57-1320، چاپ سوم، تهران: انتشارات روزنه.
-   مکی، حسین (1362)، تاریخ بیست ساله، جلد چهارم، تهران: انتشارات علمی.
-   ملکوتیان، مصطفی (1389)، ایدئولوژی و رهبری و تأثیر آن بر پیروزی سریع، ثبات پایدار و بازتاب انقلاب اسلامی، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره چهلم، شماره2.
-   منظورالاجداد، محمد حسین (1379)، مرجعیت در عرصه اجتماع و سیاست: اسناد و گزارش‌هایی از آیات عظام نائینی، اصفهانی، قمی، حائری و بروجردی 1339-1292 شمسی، تهران: شیرازه.
-   موحد، محمدعلی (1378)، خواب آشفته نفت، تهران: کارنامه.
-   نراقی، احسان (1385)، ازکاخ شاه تا زندان اوین، تهران: نشر رسا.
-   واعظ زاده خراسانی، محمد (1385)، زندگی آیت الله العظمی بروجردی، تهران: جامعه جهانی تقریب مذاهب اسلامی معارف فرهنگی.
-   Ghods, m.reza (1989), Iran in the twentied century, A political History, Bouldre, lynne Rienner publishers, p200.
-   Giddens, A (1984), The Constitution of Society: Outline of the Theory of Structuration, Cambridge Polity Press.