بررسی تأثیرات آراء اصولی امام خمینی ره بر فقه سیاسی ایشان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام رئیس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی معاون فرهنگی مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام

2 دانشجوی دکترای علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم

چکیده

اندیشه هر متفکر مبتنی بر مبانی وی از جمله مبانی روش شناختی است. اصول فقه به‌عنوان روش تحقیق فقه به طور عام و فقه سیاسی به طور خاص، کلید فهم مبانی یک فقیه در عرصه فقه سیاسی است.با منقح شدن مبانی، شیوه‌ها و آراء خاص اصولی یک فقیه و رابطه آن با فتاوای وی در فقه سیاسی،  نه تنها می‌توان به فهم مبانی و ریشه‌های نظریات وی در فقه سیاسی دست یافت، که می‌توان در مواردی که فقیه در رابطه با موضوعی، نظری ارائه نکرده است، با توجه به مبانی، شیوه‌ها و نظرات اصولی او، نظر وی را در رابطه با آن موضوع خاص کشف کرد.
یکی از مهمترین بخش‌ها برای بررسی رابطه اصول فقه و فقه سیاسی یک فقیه، بررسی نظرات و آراء خاص اصولی وی است. بدین منظور در این مقاله به بررسی هفت نظر از نظرات مؤثر امام خمینی(ره) در اصول فقه و تأثیرات آن بر فقه سیاسی ایشان می‌پردازیم تا به این سؤال پاسخ دهیم که آراء خاص اصولی ایشان چه تأثیراتی بر فقه سیاسی ایشان داشته است.
برای انجام این تحقیق به فحص از آراء خاص اصولی امام خمینی(ره) از یک­سو و تدقیق در فتاوای ایشان در حوزه فقه سیاسی از سوی دیگر پرداخته ایم تا ارتباط میان آراء خاص اصولی ایشان با فتاوای ایشان در فقه سیاسی مبین شود.

کلیدواژه‌ها


-   المقیمی، أبوالقاسم (1385)، نظریة الخطابات القانونیة، فقه اهل البیت (عربی)، سال یازدهم، شماره 42.
-   مبلغی، احمد (1384)، ویژگی­های تفکر اصولی امام(ره)، اندیشه­های امام خمینی، دوره اول.
-   مبلغی، احمد (1384)، مکتب اصولی امام خمینی(ره) امام خمینی و منابع علم اصول، مجله فقه (کاوشی نو در فقه اسلامی)، سال دوازدهم، شماره 43.
-   مبلغی، احمد (1383)، مکتب اصولی امام خمینی(ره) عنصر عرف­محوری در روش اصولی امام خمینی، مجله فقه (کاوشی نو در فقه اسلامی)، سال یازدهم، شماره 41.
-   امام خمینی(ره) (1376)، الإجتهاد و التقلید، تهران: چاپ اول موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی قده
-   امام خمینی(ره) (1415 ه‍ ق)، المکاسب المحرمة (للإمام الخمینی)، جلد یک، قم: چاپ اول، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى قدس سره.
-   امام خمینی(ره) (بی­تا)، کتاب البیع (للإمام الخمینی)، جلد یک،  تهران: چاپ اول، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى قدس سره
-   امام خمینی(ره) ( 1378)، معتمد الأصول، تهران: چاپ اول، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
-   امام خمینی(ره) (بی­تا)، تحریر الوسیلة، جلد یک ، قم: چاپ اول ، مؤسسه مطبوعات دارالعلم.
-   امام خمینی(ره) (1376)، جواهر الأصول، جلد یک، تهران: چاپ اول، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
-   امام خمینی(ره) (1378)، صحیفه امام ، جلد 21 ، تهران : چاپ اول مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
-   امام خمینی(ره) (1415)، مناهج الوصول الى علم الاصول ، جلد دو، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
-   - امام خمینی(ره) (1385)، ولایت فقیه (امام خمینى)، تهران: چاپ سیزدهم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى قدس سره.
-   جعفر سبحانی تبریزی (1382 ه.ق)، تهذیب الأصول، جلد دو، بی­جا:  انتشارات اسماعیلیان.
-    حسن بن زین الدین ابن­شهید ثانی (بی­تا)، معالم الدین و ملاذ المجتهدین  المقدمة فی اصول الفقه، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
-   اشتهاردی، حسین تقوی (1376)، تنقیح الأصول، جلد دوم، تهران: چاپ اول ، مؤسسه تنظیم و نشر آثار الإمام الخمینی قدس سره.
-   ایزدهی، سیدسجاد (1390)، فقه سیاسی امام خمینی(ره)، تهران: چاپ اول، موسسه چاپ و نشر عروج.
-   حسینی، سیدعلی (1378)، مبانی اصولی امام در مناهج الوصول و انوار الهدایة، اطلاع رسانی و کتابداری، آیینه پژوهش، سال دهم، شماره 58.
-   عالم، عبدالرحمن (1386)، بنیادهای علم سیاست، تهران: چاپ هفدهم، نشر نی.
-   سلمان­پور، محمدجواد (1382)، بررسی تطبیقی دیدگاه­های نائینی و امام خمینی(ره) در علم اصول، مجله دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه مشهد، سال هشتم ، شماره 61
-   معرفت، محمدهادی (1379)، امام و نوآوری­های فقهی و اصولی، مجله پژوهش و حوزه، سال 1، شماره 1.
-   فتحی­زاده، مرتضی (1382)، نظریه انسجام صدق، مجله ذهن، سال پنجم، شماره 13.
-   بروجردی، مسیح و مبلغی، احمد (1379) اندیشه­های اصولی امام(ره)، آشنایی با اندیشه­های امام خمینی(ره)، دوره اول و دوم.
-   مهریزی، مهدی (1378)، مکتب اصولی امام خمینی(ره)، اطلاع­رسانی و کتابداری: آیینه پژوهش، سال یازدهم، شماره 60.
-   شریعتمدار جزایری، نورالدین (1380)، کارآیی فقه سیاسی، علوم سیاسی، سال چهارم ، شماره 14.
-   شریعتمدار جزایری، نورالدین (1387)، خطابات قانونی و وجوه سیاسی آن، فقه و اصول، فقه (کاوشی نو در فقه اسلامی)، سال پانزدهم، شماره 56.