تفاوت نقش و جایگاه ایدئولوژی در تحولات انقلابی ایران و مصر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

ایدئولوژی یکی از عوامل انقلاب است که نقش قابل توجهی در پیدایش اوضاع انقلابی و چگونگی وقوع بسیج انقلابی دارد و اهمیت آن از این جهت است که هم پل ارتباطی میان نارضایتی و بسیج سیاسی است و هم رهبری با استفاده از ایدئولوژی می تواند به بسیج سیاسی دست بزند. ازچه نقش ایدئولوژی در انقلاب های مختلف با یکدیگر تفاوت دارد اما نقش آن در شکل گیری و تداوم انقلاب و نظام سازی بعد از آن تأثیر گذار است.مقاله حاضر در تلاش است تا از رهگذر مطالعه تطبیقی میان نقش ایدئولوژی در انقلاب ایران و مصر به این سئوال پاسخ دهد که چه تفاوتی میان ایدئولوژی جایگزین در انقلاب اسلامی ایران و تحولات انقلابی 2011 مصر ، قابل احصاء است و این تفاوت در نظام سازی نقلاب چه انقشی ایفا نموده است. نگارنده بر این باور است که اولاً تفاوت ایدئولوژی در انقلاب ایرن و مصر در نظام سازی انقلاب در دوکشور تأثیر مستقیم داشته است.
مطالعه تطبیقی میان نقش ایدئولوژی در انقلاب ایران و مصر به این سئوال پاسخ دهد که چه تفاوتی میان ایدئولوژی جایگزین در انقلاب اسلامی ایران و تحولات انقلابی 2011 مصر ، قابل احصاء است و این تفاوت در نظام سازی نقلاب چه انقشی ایفا نموده است. نگارنده بر این باور است که اولاً تفاوت ایدئولوژی در انقلاب ایرن و مصر در نظام سازی انقلاب در دوکشور تأثیر مستقیم داشته است.

کلیدواژه‌ها


-   برینتون، کرین (1366)، کالبدشکافی چهار انقلاب، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر نو.
-   اخوان کاظمی، بهرام (1377)، جایگاه عدالت در اندیشه سیاسی اسلام، رساله دکتری، دانشگاه تهران.
-   احمدی، حمید (1390)، جامعه‌شناسی سیاسی جنبش‌های اسلامی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق.
-   برینتون، کلارنس‌کرین (1366). کالبدشکافی چهار انقلاب، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر نو، چ4.
-   رمضان نرگسی، رضا ()[MP2D1] ، دغدغه‌های میشل فوکو درباره انقلاب اسلامی ایران، مجله آموزه، ش 7.
-   الگار، حامد (1369)، دین و دولت در ایران، ترجمه ابوالقاسم سری، تهران: توس، چ 2.
-   محمدی، منوچهر (1380)، انقلاب اسلامی زمینه‌ها و پیامدها، قم: دفتر نشر معارف.
-   خمینی، سید روح الله (امام خمینی(ره)) (1381)، صحیفه نور، قم: مؤسسه تنظیم نشر آثار امام خمینی.
-   خمینی، سید روح الله (1377)، کوثر، ج 2، قم: مؤسسه تنظیم نشر آثار امام خمینی.
-   آقایی، بهمن؛ صفوی، خسرو (1365)، اخوان المسلمین، تهران: نشر رسام.
-   بشیریه، حسین (1372)، انقلاب و بسیج سیاسی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-   بلک، آنتونی (۱۳۸۵)، تاریخ اندیشه سیاسی اسلام، ترجمه محمد حسین وقار، تهران: اطلاعات.
-   خسروشاهی، سید هادی (1375)، اخوان المسلمین بزرگترین جنبش اسلامی مصر، تهران: انتشارات اطلاعات.
-   پور سعید [MP2D2] (1390)،بررسی مقایس‌های انقلاب اسلامی ایران و انقلاب مصر، فصلنامه مطالعات راهبردی، چهاردهم سال 5، شماره دوم، تابستان.
-   محمدی، منوچهر (1380)، انقلاب اسلامی زمینه‌ها و پیامدها، قم: دفتر نشر معارف.
-   هراتی، محمد جواد (1391)، تفاوت نقش و جایگاه رهبری در انقلاب اسلامی ایران و جنبش بیداری اسلامی  مصر، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی.
-   علی بابائی، غلامرضا (1369)، فرهنگ علوم سیاسی، چ 2، تهران: نشر ویس.
-   عمید زنجانی، عباسعلی (1384)، اندیشه سیاسی در جهان اسلام معاصر، تهران: انتشارات امیرکبیر.
-   عنایت، حمید (1372)، اندیشه سیاسی در اسلام معاصر، تهران: خوارزمی.
-   قادری، حاتم (1386)، اندیشه سیاسی در اسلام وایران، تهران: سمت، چ8.
-   کپل، ژیل (1371)، پیامبر و فرعون، ترجمه حمید احمدی، انتشارات کیهان.
-   لمبتن، آن. کی. اس (1379)، دولت و حکومت در دوره میانه اسلام، ترجمه علی مرشدی زاد، تبیان، تهران.
-   محمدی، منوچهر (1380)، انقلاب اسلامی زمینه‌ها و پیامدها، قم: دفتر نشر معارف.
-   میشل ، ریچارد (1387)، تاریخ جمعیت اخوان المسلمین، ترجمه سید هادی خسرو شاهی، وزارت امور خارجه، ج2.
-   هالم، هایس، تشیع ([MP2D3] 1384)، ترجمه محمد تقی اکبری، قم: نشر ادیان.
-   هراتی، محمد جواد (1386)، بازتفسیر از مفهوم عاشورا و قیام 15 خرداد، مجموعه مقالات همایش 15خرداد، تهران.
-   هنری لطیف پور، یدالله (1375)، فرهنگ سیاسی شیعه و انقلاب اسلامی ایران، تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
-   بشیریه، حسین (1376)، تاریخ اندیشه‏های سیاسی قرن بیستم، تهران: نی.
- fararu.com/fa/news  (زیبا کلام)
- Roy, Olivier (2011), Post ـ Islamic Revolution. http://www.europeaninstitute.org/February ـ 2011/by ـ oliver ـ roy.html
- Bayat, Asef (April, 26, 2011). The Post _ Islamist Revolutions.
http://www.fore ignaffairs. com/articles/67812/asef/Bayat/the-post-islamist -revolutions.
 [MP2D1]سال
اسم