مشارکت سیاسی و رفتار انتخاباتی (ترجیحات رأی‌دهی) مردم از دیدگاه حضرت امام خمینی (ره)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دبیر-آموزش وپرورش

2 استادیار دانشگاه تهران

چکیده

نظام جمهوری اسلامی ایران از بدو تأسیس تاکنون یکی از نظامهای حکومتی دنیا می‌باشد که بیشترین انتخابات را تجربه و برگزار نموده است. جمهوری بودن ساختار نظام و انتخابی بودن مناصب و مقامات تقنینی و اجرایی از جمله شاخصهای مردم‌سالاری نظام جمهوری اسلامی ایران است که بستر مناسبی را برای حضور گسترده شهروندان، گروه‌ها و احزاب در جهت تعیین سرنوشت سیاسی از طریق انتخابات فراهم نموده است.حضرت امام (ره)،براساس نظریه سیاسی انقلابی،مردمی وکارآمدخود،با طرح اصل ضرورت تعیین سرنوشت هرملت به دست خویش تصریح می نمایند:"هرملتی بایدسرنوشت خودش را خودش معین کند".امام ،حاکمیت وتعیین سرنوشت ملتها را به دست خویش نه تنها به سان یک شایست وبایست سیاسی طرح می کنند،بلکه آن را به عنوان یک سنت وقانون فلسفی تاریخی وجهانی مورد توجه قرار داده است وبه عنوان یک واقعیت عینی ومسلم مورد تأکید قرار می دهند.همچنین امام دولتها واقتدار وکارآمدی آنها رااز اراده ملتهاوعلاقه مندی آنان به سرنوشت خویش محسوب می دانند،یعنی دولت،انتخابات،ریاست جمهوری،رهبری ومجلس وسایر ارکان ونهادهای نظام سیاسی ودولت جمهوری اسلامی ایران راناشی از خواست ملی وتابع اراده عمومی آنها تلقی می کنندوهمچنین آنها را در جهت تأمین منافع ومصالح کشور خود می دانند.اجمالا در این مقاله به بررسی منابع و مبانی نظری اندیشه‌ی سیاسی امام (ره) در خصوص لزوم مشارکت سیاسی مردم در جهت تعیین سرنوشت سیاسی و ساماندهی و اداره جامعه اسلامی می‌پردازیم.

کلیدواژه‌ها


-    نهج البلاغه
-   ابرکراسی، نیکلاس و هیل واس کزیر (1376)، فرهنگ جامعه‌شناسی، ترجمه حسن پویایی، انتشارات چاپخش، چاپ اول.
-   احمد امینی نجفی(ره)، علامه شیخ عبدالحسین، الغدیر، ترجمه محمدتقی واحدی.
-   اطاعت، جواد (1376)، مشارکت سیاسی در نظام‌های کثرت‌گرا، مجله اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره 124-123: 47.
-   ایوبی، حجت‌اله (1379)، اکثریت چگونه حکومت می‌کنند؟، تهران: انتشارات سروش، چاپ اول.
-   پاسمر، مونتی؛ لاری، اشترن؛ کایل، چارلز؛ نگرش جدید به علم سیاسی.
-   جعفری تبریزی، محمدتقی (1373)، حکمت اصول سیاسی اسلام، تهران: بنیاد نهج البلاغه.
-   دارابی، علی (1388)، رفتار انتخاباتی در ایران، چاپ چهارم، تهران: انتشارات سروش.
-   راش، مایکل (1377)، جامعه سیاست، ترجمه منوچهر صبوری، انتشارات سمت، چاپ اول: 124-123.
-   سجادی، جعفر (1362)، فرهنگ معارف اسلامی، ج 4، تهران: مؤلفان.
-   شاخص‌های مکتب حضرت امام خمینی(ره) (1394)، جلد دوم، پژوهش و تدوین: مؤسسه فرهنگی قدر ولایت، چاپ اول.
-   شهبازی، محبوب (1380)، تقدیر مردم‌سالاری ایرانی، انتشارات روزبه، چاپ اول : 132.
-   صدامی، سیف‌الله (1381)، حقوق مردم در حکومت از دیدگاه امام خمینی (ره)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، مؤسسه چاپ و نشر عروج.
-   عبدالحمید، ابوالحمد (1368)، مبانی علم سیاست، تهران: انتشارات توس، جلد اول.
-   قاضی‌شریعت‌پناهی، ابوالفضل (1383)، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، چاپ دوازدهم، تهران: نشر میزان.
-   قوام، عبدالعلی (1376)، سیاست‌های مقایسه‌ای، تهران: انتشارات سمت، چاپ دوم: 132.
-   کلینی، محمدبن یعقوب، (1388 ه.ق)، الاصول من الکافی، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
-   کواکبیان، مصطفی (1378)، مبانی مشروعیت در نظام ولایت فقیه، مؤسسه نشر آثار امام.
-   مصباح یزدی، محمدتقی (1392)، (1313)، حقوق و سیاست در قرآن، نگارش: محمد شهرابی، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
-   معرفت، محمدهادی، ولایت فقیه، ناشر: ذوالقربی.
-   نرم‌افزار حدیث ولایت، (بیانات مقام معظم رهبری)، تهیه شده توسط مؤسسه فرهنگی پژوهش‌های انقلاب اسلامی.
-   نرم‌افزار صحیفه امام (ره)، (بیانات امام خمینی (ره))، تهیه شده توسط مؤسسه نشر و تنظیم آثار امام خمینی(ره)
-   هرسیچ، حسین و نصرالدین، نانسی (1380)، ارزیابی مدل‌های دموکراسی هند در سنجش با آرای پوپر، مجله اطلاعات سیاسی اقتصادی شماره 196-195.
-   هشام احمدعوض، جعفر، مصلحت شرعی و حاکمیت سیاسی، ترجمه اصغر فرهادی.