جامعه پذیری سیاسی جریان مذهبی و انقلاب اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

دغدغه اصلی مقاله چرایی و چگونگی غلبه جریان مذهبی بر رژیم شاه و سبقت گرفتن آن از سایر جریان‌های سیاسی بوده برای تحلیل مسئله از دو مفهوم جریان سیاسی و جامعه‌پذیری سیاسی بهره گرفته شد و با طرح سوال اصلی دائر بر نسبت توان جامعه‌پذیرساز جریان مذهبی با پیروزی نهضت اسلامی و فرضیه نوشتار دائر بر توانمندی جریان مذهبی در تعمیم یافته‌ها و داشته‌های خود به کل مردم ایران و پیش‌گیری روش تاریخی، استفاده از رهیافت فرهنگی و روش توصیفی و تحلیلی مشخص شد که جریان مذهبی با بهره‌گیری جدی از سبک فرهنگی در مبارزه توانسته عموم مردم را تحت‌تأثیر ارزش‌های اسلامی قرار دهد و از این راه بر رقبای خود پیروز شود.دغدغه اصلی مقاله چرایی و چگونگی غلبه جریان مذهبی بر رژیم شاه و سبقت گرفتن آن از سایر جریان‌های سیاسی بوده برای تحلیل مسئله از دو مفهوم جریان سیاسی و جامعه‌پذیری سیاسی بهره گرفته شد و با طرح سوال اصلی دائر بر نسبت توان جامعه‌پذیرساز جریان مذهبی با پیروزی نهضت اسلامی و فرضیه نوشتار دائر بر توانمندی جریان مذهبی در تعمیم یافته‌ها و داشته‌های خود به کل مردم ایران و پیش‌گیری روش تاریخی، استفاده از رهیافت فرهنگی و روش توصیفی و تحلیلی مشخص شد که جریان مذهبی با بهره‌گیری جدی از سبک فرهنگی در مبارزه توانسته عموم مردم را تحت‌تأثیر ارزش‌های اسلامی قرار دهد و از این راه بر رقبای خود پیروز شود.

کلیدواژه‌ها


-  اسلمنت، ای.جی (بی‌تا)، بهاء الله و عصر جدید، بی جا، بی نا.
-  بدلا، سیدحسین (فروردین و اردیبهشت 1369)، کشف اسرار و زمینه پیدایش آن، کیهان اندیشه. ش 29.
-  فراتی، عبدالوهاب (بهار 1385)، نگاهی دیگر به جمهوریت در اندیشه سیاسی امام خمینی، مجله حکومت اسلامی، ش 39، سال یازدهم.
-  موسوی خمینی، روح الله (1369)، صحیفه نور، ج4، تهران‌: انتشارات‌ سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
-  امینی، داود (1381)، جمعیت فدائیان اسلام، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
-  جعفریان، رسول (1383)، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی- سیاسی ایران (از روی کار آمدن محمدرضا شاه تا پیروزی انقلاب) سال‌های 1357-1320، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
-  جعفریان، رسول (1382)، سیداسدالله خرقانی؛ روحانی نوگرای روزگار مشروطه و رضاشاه، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
-  حسینی زاده، سیدمحمدعلی(1389)، اسلام سیاسی در ایران، قم: انتشارات دانشگاه مفید، چاپ دوم.
-  حکمی زاده، علی اکبر (1322) «اسرار هزارساله»، ضمیمه هفته نامه پرچم، ش، 12، چاپخانه پیمان.
-  خالصی زاده، محمد(1324)، کشف الاستار، جواب بر اسرار هزارساله، بی جا: محمدحسین محمدی اردهالی.
-  خسروشاهی، سیدهادی (1375)، فدائیان اسلام، تاریخ، عملکرد و اندیشه، تهران: انتشارات اطلاعات.
-  روحانی،سید حمید (1359)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی.تهران: انتشارات راه امام.
-  فوکو، میشل (آذر 1384) «حکومت مندی»، ترجمه افشین جهان دیده و نیکو سرخوش، فصلنامه گفتگو، ش44 : 7-32.
-  فوکو، میشل (1389)، تئاتر فلسفه (مجموعه مقالات)، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نشر نی.
-  فیرحی، داود (1394)، فقه و سیاست در ایران معاصر، تحول حکومتداری و فقه حکومت اسلامی، جلد دوم. تهران: نشر نی. چاپ دوم.
-  کوهستانی نژاد، مسعود (1381)، چالش مذهب و مدرنیسم: سیر اندیشه سیاسی در ایران نیمه اول قرن بیستم. تهران: نشر نی.
-  لک زایی، نجف (1383)، سیر تطوّر تفکر سیاسی امام خمینی(ره)، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ اول.
-  مطهری، مرتضی (بی‌تا)، پیرامون انقلاب اسلامی، قم: صدرا.
-  موسوی خمینی، روح الله (1323)، کشف اسرار، قم: آزادی.
-  موسوی خمینی، روح الله (1369)، شئون و اختیارات ولی فقیه از کتاب البیع، ترجمه اداره کل مراکز و روابط فرهنگی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ دوم.
-  موسوی خمینی، روح الله (1378)، صحیفه امام، جلدهای3، 16 و 18، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
-  موسوی خمینی، روح الله (بی تا)، حکومت اسلامی، تهران: نشر فقیه.
-  مؤسسه تنظم و نشر آثار امام خمینی (1392)، حکومت اسلامی و ولایت فقیه در اندیشه امام خمینی(س)، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، چاپ پنجم.
-  واحدی، سیدمحمد (1381)، خاطرات شهید سیدمحمد واحدی، به کوشش: مهناز میزبانی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.