واکاوی مناسبات امنیت و آزادی سیاسی در اندیشۀ مقام معظم رهبری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموختۀ سطح 4 حوزۀ علمیۀ قم، دانشجوی دکترای علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع) و پژوهشگر پژوهشگاه امام صادق(ع)

2 استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) و رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

تنظیم مناسبات امنیت و آزادی از جملۀ مسائل ضروری در هر اجتماع انسانی است. با این وجود، پژوهش‎های اندکی در این زمینه صورت گرفته است. شناخت دیدگاه اندیشمندان اسلامی در مورد نسبت امنیت و آزادی از جملۀ روش‎هایی است که در تنظیم آن نسبت راه‎گشا است. این مقاله درصدد است تا دیدگاه مقام معظم رهبری را دربارۀ نسبت امنیت سیاسی و آزادی سیاسی به‎دست آورد. سؤالی که در اینجا مطرح می‎شود این است که مناسبات امنیت سیاسی و آزادی سیاسی در اندیشۀ مقام معظم رهبری، چگونه است؟ برای پاسخ به این سؤال، از روش توصیفی تحلیلی و از نظریۀ استخدام(ادراکات اعتباری علّامه طباطباییره) به عنوان چارچوب نظری و ابزار برهان خُلف استفاده شده است. یکی از مهمترین یافته‎های این مقاله این است که امنیت سیاسی و آزادی سیاسی در اندیشۀ مقام معظم رهبری، نسبتی تعاملی و تلازمی دارند و این نسبت به اعتقاد ایشان، نشأت گرفته از ویژگی متعالی در هر یک از امنیت و آزادی است. نتایج این پژوهش ضمن ایجاد توسعۀ علمی در مباحث مربوط به امنیت و آزادی، در امر قانونگذاری و حلّ تزاحمات در نظام سیاسی کاربرد دارد.
تنظیم مناسبات امنیت و آزادی از جملۀ مسائل ضروری در هر اجتماع انسانی است. با این وجود، پژوهش‎های اندکی در این زمینه صورت گرفته است. شناخت دیدگاه اندیشمندان اسلامی در مورد نسبت امنیت و آزادی از جملۀ روش‎هایی است که در تنظیم آن نسبت راه‎گشا است.

کلیدواژه‌ها


-  قرآن کریم
-  افتخاری، اصغر (1378)، «ظرفیت طبیعی امنیت»، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره‌ی 5 و 6.
-  افتخاری، اصغر (1391)، امنیت، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
-  انوری، حسن و همکاران (1387)، فرهنگ بزرگ سخن، تهران: انتشارات سخن.
-  برلین، آیزایا (1368)، چهار مقاله درباره آزادی، ترجمه محمدعلی موحد، تهران: خوارزمی.
-  تمیمی‎آمدی، عبدالواحدبن محمد (1410)، غررالحکم و دررالکلم، به تصحیح سیدمهدی رجائی، قم: دارالکتاب الاسلامی.
-  دهخدا، علی‎اکبر (1377)، لغت نامه، تهران: دانشگاه تهران.
-  عبداله‎خانی، علی (1389)، نظریه‌های امنیت، تهران: مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران.
-  عمید، حسن (1363)، فرهنگ فارسی، تهران: امیرکبیر.
-  کراجکی، محمدبن علی (1410)،  کنزالفوائد، به تصحیح عبدالله نعمه، قم: دارالذخائر.
-  کلینی، محمدبن یعقوب (1407)، الکافی، به تصحیح علی‎اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
-  لک‎زایی، نجف (1389)، «کاربردهای امنیتی انسان‎شناسی حکمت متعالیه»، فصلنامه‌ی مطالعات راهبردی، شماره‌ی 50.
-  لک‎زایی، نجف (1390)، «امنیت از دیدگاه آیت الله جوادی آملی»؛ فصلنامه‌ی اسراء، شماره‌ی 7.
-  لک‎زایی، نجف (1391)، «سخنرانی در هفدهمین نشست علمی تخصصی مرکز فقهی ائمه اطهار‌(ع) با عنوان «فقه امنیت»، هفدهم آبان.
-  لک‎زایی، نجف (1393)، «امنیت متعالیه»، فصلنامه‌ی سیاست متعالیه، سال دوم، شماره‌ی 5.
-  لک‎زایی، نجف (1394)، «مکتب امنیتی متعالیه با نگاهی به اندیشه امام خمینی(ره)»، فصلنامه آفاق امنیت، سال هشتم، شماره‌ی 26.
-  مجلسی، محمدتقی (1406)، روضةالمتّقین فی شرح من لایحضره الفقیه، به تصحیح حسین موسوی کرمانی و علی‎پناه اشتهاردی، قم: مؤسسه‌ی فرهنگی کوشانبور.
-  مطهری، مرتضی (1388)، مجموعه‌ی آثار شهید مطهری، تهران: صدرا.
-  میراحمدی، منصور (1381)، آزادی در فلسفه سیاسی اسلام، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
-  ویلیامز، پل‎دی (1390)، درآمدی بر بررسی‌های امنیت، ترجمه علیرضا طیّب، تهران: امیرکبیر.
-  پایگاه اطلاع‎رسانی مقام معظم رهبری، دسترسی در
 www.Khamenei.ir.
-  Wolfers, Arnold (1952), "National Security as an Ambiguous Symbol", Political Science Quarterly, Vol. 67, No. 4. (Dec., 1952), pp. 481-502
-  Gray, Tim (1991), Freedom, Humanities Press International in C. Atlantic. Highlands N.J.