راهبرد اتحاد پیرامونی رژیم صهیونیستی و موازنه تهدید با ایران(بررسی تاثیر انقلاب اسلامی بر تغییر راهبرد اتحاد پیرامونی )

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روابط بین الملل دانشگاه اصفهان

2 دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

3 استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

چکیده

ایران و اسرائیل در دوره پهلوی در چارچوب دکترین اتحاد پیرامونی، مناسبات مبنی بر همکاری استراتژیک را شکل دادند. اما در سال 1978 م و قطع مناسبات رژیم صهیونیستی با ایران، دکترین پیرامونی، تحت تاثیر مواجه با تهدید انقلاب اسلامی قرار گرفت. مقاله پیش رو با در نظر گرفتن تحولات رخ داده از جمله وقوع انقلاب اسلامی و آغاز فرآیند صلح خاورمیانه در دهه90میلادی، به طرح این سوال اساسی پرداخت که بر اساس دکترین اتحاد پیرامونی چه اهداف وروابطی بین اسرائیل و ایران در دو مقطع قبل و بعد از انقلاب اسلامی برقرار بوده است؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت بر اساس متغیرهای تهدیدزا علیه اسرائیل،این دولت اتحاد پیرامونی را با هدف ایجاد موازنه تهدید در برابر دول عربی با همکاری ایران اجرا نمود. اما پس از سقوط رژیم شاه، اسرائیل راهبرد اتحاد پیرامونی را در جهت مقابله با انقلاب اسلامی، درچارچوب حضور در مناطق استراتژیک جهان ، تاثیرگذاری بر تصمیم سازی آمریکا، احاله مسئولیت و انحصار هسته ای پیگیری کرد.نکته نوآوری این پژوهش بهره گیری از چارچوب نظری موازنه تهدید، با رویکرد توصیفی و تحلیلی در جهت تبیین پندار اسرائیل از تهدیدات و اتحاد با هویت های ناهمگن بوده است. یافته های نویسنده تبیین می کند که پایه اهداف و روابط اسرائیل محصول ساخت قدرت و رفع چالش های امنیتی بر اساس تهدیداتی است که در محیط روانی اسرائیل یه صورت تبلیغی ونمایشی بوده نه در محیط واقعی. به معنای دیگر محیط روانی و ادراکی به طور مستقیم برداشتی از تهدید را برای اسرائیل فراهم کرده است.

کلیدواژه‌ها


-    احمدی، وحیده (1395)، «راهبرد اسرائیل در مورد برجام»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال نوزدهم، شماره اول.
-    امیری، مهدی (1384)، «ﻓﻠﺴﻄﯿﻦ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺍﺳﺮﺍﺋﯿﻞ ﺑﺮﺭﺳﯽ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﯽ ﺟﻤﻬﻮﺭﯼ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﺭﮊﯾﻢ ﺻﻬﯿﻮﻧﯿﺴﺘﯽ»، ﻣﯿﺎﻥ ﺭﺷﺘﻪ‌ﺍﯼ ﺯﻣﺎﻧﻪ،سال چهارم، شماره 93.
-    امینی، داوود (1385)، «بازبینی مواضع رژیم پهلوی، روحانیت و مردم ایران، در منازعات فلسطین و اسرائیل»، گنجینه اسناد، شماره 61.
-    انبار، افرایم (1388)، امنیت ملی اسرائیل،ترجمه: حمید نیکو، تهران: مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور.
-    بصیری، محمدعلی، باقری، محسن (1394)، بررسی تطبیقی گفتمان مقاومت اسلامی حزب الله لبنان و گفتمان سلفی تکفیری، فصلنامه روابط فرهنگی،سال اول، شماره اول.
-    پورحسن، ناصر (1387)، «جایگاه جنوب آسیا در سیاست خارجی اسرائیل»، مطالعات فلسطین،پاییز، شماره 10.
-    تقی پور، محمد تقی (1383)، استراتژی پیرامونی اسرائیل، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
-    توسلی رکن آبادی، مجید؛ رضایی، نیما (1389)، «تأثیر ساختار حزبی بر سیاست خارجی اسرائیل در قبال جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، شماره 3.
-    جاودانی مقدم، مهدی؛ موسوی‌زاده، علیرضا (1388)، «جایگاه استراتژیک کردستان عراق در سیاست خارجی اسرائیل و الزامات سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری،بهار و تابستان، شماره 11.
-    جعفری، علی‌اکبر (1392)، ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﯼ «ﻣﻮﺍﺯﻧﻪ ﺗﻬﺪﯾﺪ» ﻭ ﺍﻣﻨﯿﺖ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎﯼ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﯿﺎﻧﻪ»، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ، شماره 7.
-    حاجی یوسفی، امیر محمد (1382)، ایران و رژیم صهیونیستی از همکاری تا منازعه، تهران: نشر دانشگاه امام صادق، چاپ اول.
-    دهقانی، حمیدرضا (1387)، بحران‌های پیش روی اسرائیل، مطالعات راهبردی اسلام، شماره 35.
-    ذاکری، قاسم (1389)، «نقش صنایع نظامی در اقتصاد و توسعه فن‌آوری رژیم صهیونیستی اسرائیل»، مطالعات منطقه‌ای، شماره 39.
-    رحمانی، زهره (1393)، چرا از منظر اسرائیل، شاه کوروش ثانی بود؟! قابل دسترسی در:
http://borhan.ir/NSite/FullStory/News/?Id=8160
-    رسولی ثانی آبادی، الهام (1393)، «ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺍﺗﺤﺎﺩﻫﺎ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﯿﺎﻧﻪ؛ ﻗﺪﺭﺕ ﯾﺎ ﻫﻮﯾﺖ؟»، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﯼ،شماره 56.
-    زارع، رضا (1384)، «روابط امنیتی- اطلاعاتی ایران و اسرائیل»، تاریخ معاصر ایران، شماره 33.
-    شهبازی، الهام (1393)، «ایران و اسرائیل از همکاری تا منازعه»، خردنامه، شماره 12.
-    شیری، محمدرضا (1394)، جنگ نرم رژیم صهیونیستی در مقابله با جمهوری اسلامی ایران، مطالعات عملیات روانی، شماره 43.
-    ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﯾﯽ، ﺳﯿﺪ ﻣﺤﻤﺪ؛ ﺳﻠﯿﻤﺎﻧﯽ، ﻋﻠﯽ (1392)، ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان و رژﯾﻢ ﺻﻬﯿﻮﻧﯿﺴﺘﯽ: ﮔﺴﺘﺮش ﻓﻀﺎی ﻫﻨﺠﺎری و ﺗﻬﺪﯾﺪات ارزﺷﯽ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال دوم، شماره 7، زمستان.
-    عباسی، مجید؛ قیاسی، امیر و زهرا بابا‌جانی پور (1392)، «راهبرد اتحاد پیرامونی رژیم صهیونیستی و نظریه موازنه تهدید در روابط بین الملل»، فصلنامه سیاست خارجی، شماره 1.
-    قاسمی، مهدی؛ برزگر، کیهان (1392)، «استراتژی تهدید وجودی اسرائیل و امنیت ملی ایران»، روابط خارجی، شماره 17.
-    قوام ملکی، حمیدرضا (1390)، «نقش موشک‌ها در راهبرد بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه ره نامه سیاستگذاری، سال دوم، شماره سوم، بهار.
-    محمدزاده ابراهیمی، فرزاد؛ ملکی، محمدرضا (1388)، «اسرائیل و انحصار هسته‌ای در خاورمیانه»، مجله علوم سیاسی دانشگاه آزاد کرج، شماره 9.
-    محمدی، هادی (1385)، سازوکارهای اسرائیل برای عادی سازی روابط با کشورهای عربی- اسلامی، مطالعات راهبردی جهان اسلام،شماره 25.
-    ملکی، محمدرضا (1378)، «روابط راهبردی ایران و دولت یهود تا پیروزی انقلاب اسلامی»، سیاست خارجی،شماره 52.
-    ملکی، محمدرضا (1386)، «استراتژی اسرائیل در منطقه خاورمیانه و تأثیرات آن بر جمهوری اسلامی ایران»، مجله علوم سیاسی دانشگاه آزاد کرج، شماره 6.
-    موسوی زاده، محسن (1393)، رابطه پهلوی دوم و رژیم صهیونیستی، قابل دسترسی در:
http://jscenter.ir/slave-jews/pahlavi/800/
-    موسوی زاده، محسن (1394)، بهائیان، نقطه‌ی وصل شاه و اسرائیل، قابل دسترسی در:
http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13941221000716
-    موسوی فر، رضیه (1395)، «روابط ایران و آمریکا؛ مسئله اسرائیل»، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 46، شماره 2.
-    میرمحمدی، سید رضا (1392)، ایران هراسی و حضور رو به افزایش اسرائیل در جمهوری‌های آسیای مرکزی و قفقاز، قابل دسترسی در:
http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920910000859
-    نصرتی، فاطمه (1384)، «ﺷﺮﻭﻉ ﺩﻭ ﻓﺎﮐﺘﻮر؛ ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﭘﻬﻠﻮﯼ ﻭ ﺭﮊﯾﻢ ﺻﻬﯿﻮﻧﯿﺴﺘﯽ»، ﻣﯿﺎﻥ ﺭﺷﺘﻪ‌ﺍﯼ، ﺯﻣﺎﻧﻪ، سال چهارم، شماره 93.
- Alisha Weisser, B.A. (2016), Israel and Iran: Past, Present and Future. A Thesis submitted to the Faculty of The School of Continuing Studies and of The Graduate School of Arts and Sciences in partial fulfillment of the requirements for the degree of Master of Arts in Liberal Studies, 5.
- Arbuthnot, Felicity (2013), Israel: Gas, Oil and Trouble in the Levant، Global Research:
http://www.globalresearch.ca/israel-gas-oil-and-trouble-in-the-levant/5362955.
- Dassa Kaye, Dalia; Nader, Alireza; Roshan، Parisa (2011), Israel and Iran: A Dangerous Rivalry. (Rand) National Defense Research Institute. Www.Rand.Org
- Inbar, Efraim (2010), Israeli–Turkish Tensions and Beyond: Israel Journal of Foreign Affairs IV.
- Kul, S; Telham, SH. (2012), Americans on Israel and the Iranian Nuclear Program. Anwar Sadat Chair, The University of Maryland Program on International Policy Attitudes.Vol.1.15-2.
- Mc Caffrey. Barry R. (2016), Israel’s Nuclear Strategy and America’s National Security. Prepared Especially for Publication in The Yuval Ne’eman Workshop for Science Technology And Security, Tel Aviv University.
- Natan, B. Sachs (2014), Israel and Iran’s Role in the Middle East Prepared Testimony before the hearing of the House Committee on Foreign Affairs, 113th U.S. Congress, on “Iran’s Destabilizing Role in the Middle East” In: Fellow, Center for Middle East Policy at the Brookings Institution.9.
- Rudloff, P. (2013). Offensive Realism, Defensive Realism, and the Role of Constraints Author(s) In: The Midsouth Political Science Review, Vol 14, 45-77.