ویژگی های همبستگی و وحدت اسلامی در اندیشة سیاسی امام خمینی(ره)

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه تربیت مدرس

2 پژوهشگر جهاد دانشگاهی واحد آذربایجان شرقی

چکیده

از موضوعاتی که در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) قابل توجه است، وحدت اسلامی است، از آنجایی که این مفهوم می‌تواند مورد بازخوانی، قرائت و تفسیر خاصی قرار گیرد و در هر گفتمان خاص، معنایی خاص به خود داشته باشد، لذا مهم­تر از هر چیز ماهیت آن در زبان و اندیشۀ اندیشمند و نظریه‌پرداز مدافع آن است  اما در ک چیستی و ماهیت هر امری پیش از هر چیز به ویژگی های معرفتی، هستی شناسانه وارزشی وابسته است که بدان معنا می دهد. فرضیه اساسی ما در این پژوهش بررسی دیدگاه گفتمانی درباره ماهیت وحدت و همبستگی از دیدگاه حضرت امام خمینی است. و سؤال اصلی ما در این نوشتار این است که وحدتی که امام آن را به عنوان یک واجب الهی، امر مقدس و ضرورتی عقلی و شرعی نام می‌برد؛ دارای چه ویژگی های عقلی و نظری یا  ارزشی و جهان شناسانه ای است؟ چرا که ویژگی های هر چیز در کل بیان‌کننده چیستی حقیقی آن است. بدین معنی که واقعیت وجودی آن را می سازند و شکل می دهند. مهم­ترین صفات و خصایل وحدت اسلامی با توجه به آثار و اندیشه امام خمینی(ره) عبارتند از: توحیدباوری و اعتصام به حبل الله، مصلحت باوری عمومی و توجه به منافع عامه انسان­های مسلمان، مکتب باوری یا توجه به مصلحت اسلام و شریعت، وحدت باوری یا تأکید بر اهمیت و جایگاه همبستگی اسلام و... که در اندیشه امام از جایگاه خاصی برخوردار می­باشند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. قرآن کریم، ترجمه فولادوند.
  2. ابن ابی الحدید معتزلی، ابوحامد عبدالحمید بن هبـة الله. (1404 ق.) شرح نهج‌البلاغه. قم: انتشارات کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی.
  3. ابن هشام، ابومحمد عبدالملک. (بی‌تا) سیرۀ ابن هشام. بیروت: دارالکتب العربی . 2 ج.
  4. اربلی، علی بن عیسی .(1426ق.) کشف الغمة فی معرفة الائمه علیهم السلام، تهران، مجمع اهل بیت (ع) ،4ج .
  5. امام خمینی (ره)، روح‌الله. (1368) الرسائل. قم: مؤسسۀ اسماعیلیان. چاپ سوم، 2ج.
  6. ______  (1375) شرح چهل حدیث. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره). چاپ 7.
  7. ______  (1378) صحیفۀ امام. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، 22 ج.
  8. ______ (1361 به بعد). صحیفه نور، تهران: مرکز اسناد و مدارک فرهنگی وزارت ارشاد اسلامی ،21ج.
  9. ______ (بی تا) نامه ای از امام موسوی کاشف الغطاء(ولایت فقیه )، بی جا ، بی نا.

 

10. بی‌آزار شیرازی، عبدالکریم. (1404 ق.) توحید کلمه. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

11. تاجیک، محمدرضا (1379) «میزگرد وفاق اجتماعی 2»، فصلنامه مطالعات ملی، شماره 2و3.

12. دهخدا، علی‌اکبر. (1373) لغت نامه دهخدا. تهران: مؤسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. چاپ اول از دورۀ جدید. 14 ج.

13. فرید تنکابنی، مرتضی. (1376) راهنمای انسانیت، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. چاپ دوم.

14. زیبا کلام، صادق (1378) میزگرد پیرامون همبستگی ملی و وفاق اجتماعی، فصلنامه مطالعات ملی، شماره 1.  

15. شلتوت، محمود (1359) تعالیم اسلام، ترجمه سید خلیل خلیلیان، تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ 4.

16. عاملی، شیخ حر (1991 م.) وسائل الشیعه لتحصیل مسائل الشریعة ، بیروت: دار احیاء التراث العربی. الطبعة السادسة ، 20 ج.

17. قاسمی، علی اصغر، ابراهیم آبادی، غلامرضا (1390) «نسبت هویت ملی و وحدت ملی در ایران»، فصلنامه راهبرد، شماره 59.

18. مجلسی، محمدباقر. بحار الانوار. بیروت.

19. موثقی، سید احمد. (1375) استراتژی وحدت در اندیشۀ سیاسی اسلام. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.

20. نبوی، عباس. (1377) حوزه و دانشگاه به سوی وحدت راهبردی فصلنامه دانشگاه اسلامی، شماره 7.

21. نهج الفصاحه. (1377) گردآوری و ترجمه: ابوالقاسم پاینده. تهران: انتشارات جاویدان. چ3.

پژوهشنامه انقلاب اسلامی(علمی-پژوهشی)

دوره 2، شماره 2
بهار 1391
صفحه 161-186

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار