هدف: با بررسی گفتمان جریانات اجتماعی در دوران معاصر ایران می‌توان دو گفتمان سنتی و گفتمان سیاسی را در مواجهه با واقعه عاشورا تشخیص داد. گفتمان سنتی با تأکید بر جنبه‌های عاطفی و احساسی وقایع کربلا به تأثیرات فردی آن توجه دارد، و گفتمان سیاسی ضمن بهره‌گیری از عناصر عاطفی، عمدتاً توجه خود را به برداشت‌های سیاسی و تأثیرات اجتماعی آن معطوف می‌دارد و کارویژه‌ای انقلابی را در درون آن می‌جوید. با نگاهی تاریخی به دو رویکرد مذکور می‌توان دریافت که شکل‌گیری گفتمان سیاسی دارای سابقه‌ای طولانی نمی‌باشد و ظهور آن را باید در حوادث پس از مشروطه جست و جو نمود؛ که بدون تردید امام خمینی(ره) بیشترین نقش را در این مسیر داشته است. از این‌رو مقاله حاضر کوشیده است تا چگونگی شکل‌گیری گفتمان سیاسی از واقعه عاشورا در دوران معاصر را با تأکید بر اندیشه‌های امام خمینی(ره) مورد بررسی قرار دهد. روش‌شناسی پژوهش: در مقاله پیش‌رو با در نظر داشتن چارچوب نظریه و روش تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه و با بهره‌گیری از اسناد و منابع تاریخی به تحلیل و بررسی چگونگی شکل‌گیری گفتمان سیاسی از واقعه عاشورا در دوران معاصر پرداخته شده است. یافته‌ها: یافته‌های این مقاله نشان می‌دهد که در گفتمان سیاسی مفاهیمی چون امر به معروف و نهی از منکر، تقیه و انتظار فرج حول دال مرکزی مبارزه و قیام در گفتمان سیاسی از عاشورا مفصل‌بندی شده‌اند در حالی‌که در گفتمان سنتی این مفاهیم حول دال محوری تعبد و عبادت مفصل‌بندی می‌شدند. نتیجه‌گیری: تحولات سیاسی- اجتماعی در دوران معاصر ایران موجب تغییر در هویت دال‌های مرکزی اندیشه سیاسی عالمان شیعه و در نتیجه شکل‌گیری گفتمان سیاسی از عاشورا گردیده است.
Elgar, Hamed (1996). Islamic revolution of Iran, Tehran: Ansarian Publications. (In Persian)
Ansari, Morteza (1994). Taqiyyah, Qom: Bagheri Publications. (In Persian)
Abadian, Hossein (2004). Constitutional Crisis in Iran, Tehran: Institute of Political Studies and Research. (In Persian)
Jafarian, Rasul (2005). Iran's Religious and Political Currents and Organizations, Tehran: Islamic Revolution Documentation Center. (In Persian)
Haeri, Abdul Hadi (1364). Shiism and Constitutionalism, Tehran: Amir Kabir Publications. (In Persian)
Hosseinizadeh, Mohammad Ali (2013). "Discourse Theory and Political Analysis", Political Science Quarterly, No 28: 181-212. (In Persian)
Hghighat, Seyyed Sadegh (2018). Political Science Methodology, Qom: Mofid University Press. (In Persian)
Khalji, Abbas (2009). "The theoretical foundation of the collapse of consensus in the discourse of reformism", Politics Quarterly, Vol. 39, No 9: 114-91. (In Persian)
Khomeini, Seyyed Ruhollah (2006). Al-Risalai, Qom: Ismailian Institute. (In Persian)
Khomeini, Seyyed Ruhollah (2006). Ashura uprising in Imam's words and message, Tehran: Imam Khomeini organization and publishing institute. (In Persian)
Khomeini, Seyyed Ruhollah (2018). Imam Khomeini's Sahifa, Tehran: Imam Khomeini Editing and Publishing Institute. (In Persian)
Khomeini, Seyyed Ruhollah (2005). Islamic Government, Tehran: Imam Khomeini Editing and Publishing Institute. (In Persian)
Khomeini, Seyyed Ruhollah (1999). Kashf al-Asrar, Tehran: Imam Khomeini (pbuh) Editing and Publishing Institute. (In Persian)
Khomeini, Seyyed Ruhollah (2006). Velayat Faqih, Tehran: Institute for editing and publishing the works of Imam Khomeini (pbuh). (In Persian)
Derakhsheh, Jalal (2008). "Re-interpretation of Religious Concepts and Its Impact on The Formation of The Islamic Revolution", Political Science, fifth year, No 1: 121-87. (In Persian)
Devani, Ali (2014). Clerical Movement, Tehran: Islamic Revolution Records Center. (In Persian)
Devani, Ali (1992). Life of Ayatollah Boroujerdi, Tehran: Motahar Publishing House. (In Persian)
Soltani, Ali Asghar (2005). Power, Discourse and Language of Power Flow Mechanisms in the Islamic Republic of Iran, Tehran: Ney Publications. (In Persian)
Baghi, Emaduddin (1983). Knowledge of Hizb Qa'ideen, Tehran: Danesh Islamic Publishing House. (In Persian)
Enayat, Hamid (1983). Political Thoughts in Contemporary Iran, Tehran: Kharazmi Publications. (In Persian)
Ghajari, Hossein Ali; Nazari, Javad (2012). The use of discourse analysis in social research, Tehran: Sociologists Publishing. (In Persian)
Kadivar, Jamila (2000). The Evolution of Shia Political Discourse in Iran, Tehran: New Plan Publications. (In Persian)
Kasarai, Mohammad Salar (2008). "Lacla and Mouf discourse theory is an efficient tool in understanding and explaining political phenomena", Policy Journal, No 11: 339-360. (In Persian)
Marsh, David & Stoker, Jerry (2008). Method and Theory in Political Science, translated by Amir Mohammad Haji Yousefi, Tehran: Strategic Studies Research Institute. (In Persian)
Moghadami, Mohammad Taghi (2010). "Discourse analysis theory and its criticism, Marafet Cultural and Social Quarterly", second year, No 2: 91-124. (In Persian)
Motahari, Morteza (2009). Hosseini's Epic, Tehran: Sadra Publications. (In Persian)
Najafi, Mohammad Hassan (1983). Jawaharlal Kalam, Beirut: Dar AI-hiya Al-Torath al-Arabi. (In Arabic)
Najafi, Musa and Musa Haqqani (2005). “The history of Iran's political developments”, Tehran: studies of the contemporary history of Iran. (In Persian)
Nematullah, Safari (2003). The Role of Taqiyyah in Inference, Qom: Center for Islamic Studies and Research.
Widson, H.J. (2016). Discourse Analysis, Tehran: Sociologists Publications. (In Persian)
Jorgensen, Marian (2014). Theory and Method in Discourse Analysis, Tehran: Nei Publishing. (In Persian)
Foucault, M. (1989). The Archaeology of Knowledge, Translated by A.Sheridan, London: Routledge.
Fairclough, N. (1995). Critical discourse analysis: The critical study of language, London and New York: Longman.
Van dijk, Teun A. (1998). Social Cognition and Discourse, in H. Giles & R. P. Robinson, Hand book of social psychology and language, 163-183.
Jorgensen, M; Phillips, L (2002). Discourse Analysis as Theory and Method. London: Sage Publications.
E & Mouffe.C (1985). Hegemony and Socialist Strategy: Towards a Radical Democratic Politics London, London.
قلی پور, محسن, مجیدی, حسن, & بخشایی, داود. (1401). شکل‌گیری گفتمان سیاسی از واقعه عاشورا در دوران معاصر ایران تا دوره انقلاب اسلامی؛ با تاکید بر اندیشه‌های امام خمینی(ره). پژوهشنامه انقلاب اسلامی, 12(43), 63-78. doi: 10.22084/rjir.2022.25596.3454
MLA
محسن قلی پور; حسن مجیدی; داود بخشایی. "شکل‌گیری گفتمان سیاسی از واقعه عاشورا در دوران معاصر ایران تا دوره انقلاب اسلامی؛ با تاکید بر اندیشه‌های امام خمینی(ره)". پژوهشنامه انقلاب اسلامی, 12, 43, 1401, 63-78. doi: 10.22084/rjir.2022.25596.3454
HARVARD
قلی پور, محسن, مجیدی, حسن, بخشایی, داود. (1401). 'شکل‌گیری گفتمان سیاسی از واقعه عاشورا در دوران معاصر ایران تا دوره انقلاب اسلامی؛ با تاکید بر اندیشه‌های امام خمینی(ره)', پژوهشنامه انقلاب اسلامی, 12(43), pp. 63-78. doi: 10.22084/rjir.2022.25596.3454
VANCOUVER
قلی پور, محسن, مجیدی, حسن, بخشایی, داود. شکل‌گیری گفتمان سیاسی از واقعه عاشورا در دوران معاصر ایران تا دوره انقلاب اسلامی؛ با تاکید بر اندیشه‌های امام خمینی(ره). پژوهشنامه انقلاب اسلامی, 1401; 12(43): 63-78. doi: 10.22084/rjir.2022.25596.3454
)