‌بررسی «تحول از» و «تحول در» گفتمان امنیتی- نظامی جمهوری اسلامی ایران نسبت به گفتمان امنیتی- نظامی اسلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روابط بین‌الملل دانشگاه خوارزمی تهران

2 استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه یاسوج

چکیده

هدف: گفتمان‌های امنیتی- نظامی به کنش‌ها و کردارهای امنیتی- نظامی شکل می‌دهند. یک گفتمان امنیتی- نظامی حتی به تجهیزات امنیتی- نظامی معنا می‌بخشد و مشخص می‌کند که این تجهیزات باید به سمت چه کسی نشانه روند و به سمت چه کسی نشانه نروند. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی گفتمان امنیتی- نظامی اسلام (به‌عنوان گفتمان مرجع) و گفتمان امنیتی- نظامی جمهوری اسلامی ایران (1368-1401) و بررسی «تحول از» و «تحول در» گفتمان جمهوری اسلامی ایران نسبت به گفتمان اسلام می‌باشد.
روش‌شناسی پژوهش: چارچوب نظری پژوهش حاضر، نظریه تحلیل گفتمان لاکلا و موفه می‌باشد. در بخش بررسی فرضیه از روش تحلیل محتوای کیفی (با رویکرد استقرایی- آشکار و در شش گام) به‌منظور بررسی «تحول از» و «تحول در» گفتمان جمهوری اسلامی ایران نسبت به گفتمان امنیتی اسلام استفاده می‌شود. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی می‌باشد.
یافته‌­ها: یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهند که گفتمان امنیتی- نظامی اسلام نسبت به گفتمان امنیتی- نظامی جمهوری اسلامی ایران تأکید و اهمیت بیشتری برای «امنیت ایجابی» و تأکید و اهمیت کم‌تری برای «امنیت سلبی» و «ابزارهای ایجاد و حفظ امنیت» قائل است.
نتیجه­‌گیری: در این پژوهش، گام‌های شش‌گانه تحلیل محتوای کیفی، استقرایی و آشکار به‌منظور مشخص شدن حدوث یا عدم حدوث «تحول از» و «تحول در» گفتمان امنیتی- نظامی جمهوری اسلامی ایران نسبت به گفتمان امنیتی- نظامی اسلام پیموده شد. نتیجه‌ آن است که «تحول از» گفتمان امنیتی- نظامی جمهوری اسلامی ایران نسبت به گفتمان امنیتی- نظامی اسلام رخ نداده، لکن «تحول در» گفتمان امنیتی- نظامی جمهوری اسلامی ایران نسبت به گفتمان امنیتی- نظامی اسلام حادث شده است.

کلیدواژه‌ها


  • Allama Majlisi, Muhammad Baqir (1983). Bihar al-Anwar. Volume 78. Beirut: Arab Heritage Revival House. (In Persian)
  • Baylis, J. (2014). International and global security in the post-cold war era. In John Baylis, Steve Smith & Patricia Owens. The Globalization of World Politics: An Introduction to International Relations. Sixth Edition. Oxford: Oxford University Press.
  • Booth, K. (1991). “Security and Emancipation”. Review of International Studies, Vol. 17, No. 4: 313–326.
  • Buzan, B., & Wæver, O. (2009). “Macrosecuritisation and security constellation: Reconsidering scale in securitization theory”. Review of International Studies, Vol. 35: 253–276.
  • Buzan, B., Wæver, O., & de Wilde, J. (1998). Security: a new framework for analysis. Boulder, Colo. Lynne Rienner Publishers.
  • Fatal Neyshabouri, Mohammad Ibn Hassan (2002). Rawdah al-Wa'izin and Basira al-Mu'izin. Volume II. Translation and Annotation: Mahmoud Mahdavi Damghani. Qom: Dalil Ma. (In Persian)
  • Gee, J. P., & Handford, M. (2012). In James Paul Gee & Michael Handford. The Routledge Handbook of Discourse Analysis. London & New York: Routledge.
  • Harpham, G. G. (2013). Language Alone: The Critical Fetish of Modernity. Second Edition. London & New York: Routledge.
  • Howarth, D. (2000). Discourse. Buckingham & Philadelphia: Open University Press.
  • Howarth, D. (2015). Introduction: Discourse, hegemony and populism: Ernesto Laclau’s political theory. In David Howarth. ERNESTO LACLAU: Post-Marxism, populism and critique. London & New York: Routledge.
  • Ibn Babawayh, Ali bin Hussein (2003). Qualities (Al-Khisal). Volume 1. Authenticated and commented by Ali Akbar al-Ghaffari. Qom: The group of teachers in the seminary in Qom, Center for Islamic Publications. (In Persian)
  • Jørgensen, M. & Phillips, L. (2002). Discourse Analysis as Theory and Method. London, Thousand Oaks & New Delhi: SAGE Publications.
  • Laclau, E. (2006). “Ideology and post-Marxism”. Journal of Political Ideologies, 11(2): 103–114.
  • Laclau, E. (2007). Discourse. In Robert E. Goodin, Philip Pettit & Thomas Pogge. A Companion to Contemporary Political Philosophy. Volume II. Second Edition. Massachusetts & Oxford: Blackwell Publishers Ltd.
  • Laclau, E., & Mouffe, C. (1987). “Post-Marxism without Apologies”. New Left Review, Vol. 1, No. 166: 79-106.
  • Laclau, E., & Mouffe, C. (2001). Hegemony and Socialist Strategy: Towards a Radical Democratic Politics. Second Edition. London & New York: Verso.
  • Misbah Yazdi, Mohammad Taghi (2011). Society and History from the Perspective of the Qur'an. Qom: Publications of Imam Khomeini Educational and Research Institute. (In Persian)
  • Mohammadi Eshtehardi, Mohammad (1997). Hearing Stories about the Conquest of Mecca and the battle of Hunain. Qom: The group of teachers in the seminary in Qom, Center for Islamic Publications. (In Persian)
  • Momeni Rad, Akbar; Aliabadi, Khadija; Fardanesh, Hashem; Mazini, Nasser (2013). “Qualitative Content Analysis in Research: Nature, Stages and Validity of Results”. Educational Measurement Quarterly, Vol. 4, No. 14: 187-222. (In Persian)
  • Norrick, N. R. (2001). Discourse and Semantics. In Deborah Schiffrin, Deborah Tannen, and Heidi E. Hamilton. The Handbook of Discourse Analysis. Massachusetts & Oxford: Blackwell Publishers Ltd.
  • Schiffrin, D., Tannen, D., & Hamilton, H. E. (2001). Introduction. In Deborah Schiffrin, Deborah Tannen, and Heidi E. Hamilton. The Handbook of Discourse Analysis. Massachusetts & Oxford: Blackwell Publishers Ltd.
  • Tamimi Amodi, Abd al-Wahid bin Muhammad (1987). Ghurar al-Hikam and Durar al-Kalem. Translated and compiled by Mustafa Derayati. Qom: Publishing Center of the Islamic Information Office. (In Persian)
  • Torfing, J. (1999). New Theories of Discourse: Laclau, Mouffe and Zizek. Massachusetts & Oxford: Blackwell Publishers Ltd.
  • Williams, P. D. (2008). Security studies: an introduction. In Paul D. Williams. Security Studies: an introduction. London & New York: Routledge.
  • Wyn Jones, R. (1999). Security, Strategy and Critical Theory. Boulder, CO: Lynne Rienner.