واکاوی تجربه مادری پرستاران مناطق جنگی در دوران جنگ تحمیلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار جامعه شناسی و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

10.22084/rjir.2023.27797.3638

چکیده

هدف: موضوع نقش اجتماعی زنان در جنگ تحمیلی دارای ابعاد و حیطه‌های مطالعاتی مختلفی است که در گذر زمان مورد غفلت قرارگرفته و از اذهان عمومی دور مانده است. این پژوهش با هدف بیان ناگفته‌ها، توجه دادن به اهمیت عملکرد حرفه‌ای کنشگران و تولید دانش بومی در حوزه مطالعات مادری، بر تجربه زنان پرستار مناطق جنگی از مادری کردن تمرکز دارد.
روش‌شناسی پژوهش: داده‌ها هم به کمک مطالعات کتابخانه‌ای و هم مصاحبه با پرستاران با سابقه مرتبط گردآوری و مورد تحلیل کیفی قرار گرفته است.
یافته‌ها: دو مقوله مادری در خطر و مادری منفصل بیانگر عاملیت آنان در انجام رسیدگی به موقع و مراقبت‌های بالینی مستمر و صبورانه بوده و نشان از اولویت‌بخشی به ایفای نقش حرفه‌ای با وجود فشارهای ناشی از احراز نقش مادری داشته و دلالت بر انتخاب آگاهانه و کنشگری در بزنگاه خطیری دارد. احساس مسئولیت اجتماعی در قبال هموطنان رزمنده و نیز غیرنظامیان مجروح، برخورداری از حمایت اجتماعی خانوادگی و نیز همکاران از جمله وابسته‌های تجربه مادر- پرستاران در حین ایفای نقش حرفه‌ای است.
نتیجه‌گیری: فشار ناشی از تعدد نقش و نیز گرانباری نقش، پیامدهای روانی و جسمی گزافی هم در دوره وقوع و هم در شکل ناخوشی‌های مزمن در سال‌های متعاقب آن برایشان داشته است. با این همه این مهم که چگونه مادری ورای تصورات، بایدها و نبایدهای ایدئولوژی مادری به‌عنوان سازه‌ای اجتماعی از بینش و ارزش‌های گفتمانی دفاع مقدس تأثیر پذیرفته از یافته‌های مهم این پژوهش است.

کلیدواژه‌ها


  • Abedi, Fatemeh (2017). Pileh Eshgh, khatshekanan Publications, Yazd: Organization of Preservation of Sacred Defense Artifacts and Values of Yazd Province. (In Persian)
  • Alineqian, Shiva (2018). Pale blue line, Tehran: J Publication (In Persian)
  • Erfanian, Maryam (2017). A way to go, memories of Batul Khorshahi, Tehran: Sureh Mehr. (In Persian)
  • Farjam Far, Soheila (2002). Wandering Shoes, Tehran: Sureh Mehr Publications. (In Persian)
  • Heydari Moghadam Arani, Abbas (2018). The white butterflies of the Holy Defence, Tehran: Islamic Revolution and Holy Defense Museum publications. (In Persian)
  • Jafarian, Golestan (2007). From Chande La to war, Shamsi Sobhani's Diary, fifth edition, Tehran Surah Mehr Publications. (In Persian)
  • Kashanizadeh, Parvin (2008). A bouquet of flowers for you (memoirs of Abadani nurses and aid workers of eight years of holy defense). Tehran: Nilofaran. (In Persian)
  • Mearaji, Seyyed Mohammad Javad (2010). Angels of the land of fire (memoirs of the women of Kermanshan province during the eight years of holy defense), Kermanshah: Bagh Abrisham. (In Persian)
  • Mohammadi, Mina (2013). Silent tears (memoirs of women rescuers in 8 years of holy defense, East Azarbaijan province), Tabriz: Publications of preserving the works and publishing the values of the holy defense. (In Persian)
  • Moshirzadeh, Hamira (2006). From Movement to Social Theory, History of Two Centuries of Feminism, Tehran: Shirazeh. (In Persian)
  • Niazi, Mohammad (2017). Social Participation in Imposed War, Tehran: Holy Defense Documentation and Research Center. (In Persian)
  • Rifat Jah, Maryam (2008). A reflection on the Iranian woman’s identity, Tehran: Tehran University Press. (In Persian)
  • Rifat Jah, Maryam (2016). “Young women and redefining the meaning and role of motherhood, a study on mothers aged 25 to 40 living in the city of Ray”, Iranian Journal of Sociology, vol. 4, 130-164. (In Persian)
  • Ritchie J & Lewis J (2003). Qualitative Research Practice, London: sage.
  • Saleh Akram, (2007). Memoirs of Hamsafar; Women of the Medical Department of the Holy Defense Era, Tehran: Iranian Red Crescent Institute of Applied Scientific Education. (In Persian)
  • Sasanikhah, Faezeh (2018). The Bright Lights of the City, Zohra Farhadi’s Memoirs, Tehran: Sureh Mehr Publications. (In Persian)
  • Tavazoei, Jaber (2002). Rozgaran (book of nurses), Tehran: Fatah narrative. (In Persian)