2
کارشناس ارشد اندیشه سیاسی در اسلام دانشگاه علامه طباطبایی
چکیده
انقلاب اسلامی ایران گفتمان سیاسی شیعه را در همة کشورهای اسلامی متأثر کرده است، اما یکی از مهمترین این کشورها، عراق با اکثریت جمعیت شیعه و هم مرز با ایران است که دورة تبعید امام خمینی(ره) در آن، موجب تحولاتی عمیق در این کشور شد؛ به گونهای که حوزة نجف را متحول کرد. بعدها کسانی مانند شهید صدر و آیت الله حکیم توانستند با تأسی از ایشان، نقش عمدهای را در عراق ایفا کنند. تحولات عراق بنا به دلایل ذکر شده و نیز به این علت که در دورهای بخشی از خاک ایران بوده از اهمیت بسزایی برخوردار است.
با ابتنا بر مطالب مذکور، دغدغة اصلی پژوهش حاضر پاسخگویی به این سؤال بوده است که "انقلاب اسلامی ایران چه بازتابی بر گفتمان سیاسی شیعه در عراق داشته است؟" به همین منظور، تلاش شد با کاربست دو روش گفتمان لاکلا و موف و نظریه پخش، مدلی تحلیلی ارائه شود که در سنجة آن به ارزیابی فرضیة اصلی مقاله، اینکه "انقلاب اسلامی ایران با تأثیرگذاری خود موجب پویایی، فعال و انقلابی شدن اندیشة سیاسی تشیع در کشور عراق شده است،" پرداخته شود. به منظور اثبات فرضیه، سعی شد دوران حکومت صدام، گفتمان مقاومت و پس از سقوط وی، دو خردهگفتمان مقاومت بر علیه تروریسم و اشغالگر خارجی، و گفتمان مشارکت در بعد داخلی مورد بررسی قرار گیرد.
)