مقایسه رویکرد انقلاب اسلامی و ایالات متحده به افراطی‏گری و تروریسم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکده و پژوهشکده مطالعات بین‌الملل دانشگاه جامع امام حسین(ع)

چکیده

افراط‏گرایی و تروریسم سابقه دیرینه در جهان دارد. به خصوص در دوره معاصر در سراسر جهان اسلام فعالیت دارند(تاریخچه)، با این وصف تروریسم و افراط‏گرایی یکی از دغدغه‏های ملت‏ها و دولت‏ها در دنیا تبدیل شده است(مسئله) از این‏رو با وجود نگرش ایران و امریکا در متون مختلف، بازخوانی رویکرد «انقلاب اسلامی ایران» و «ایالات متحده» دارای ضرورت پژوهشی هست(پیشینه) که سوالات مهمی را در خود جای داده است، این مقاله تنها در صدد پاسخ به سوال «جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده چه رویکردی را در قبال افراط‏گرایی دنبال می‏کنند؟ در صورت تفاوت در نوع استراتژی هر یک چگونه ایفای نقش می‏کنند؟»است(سوال) در نگاه نخست به نظر می‏رسد؛ هر دو کشور در صدد خشکاندن ریشه تروریسم هستند؛ درحالیکه چنین نیست. ایران استراتژی منسجم و بدون تضاد در تقابل با تکفیر و تروریسم دارد، ایالات متحده در قبال افراط‏گرایی و تروریسم رویکرد واحد و یکسانی نداشته(فرضیه) ارائه تصویری واقع‏بینانه از نقش هر یک و مقایسه مواضع از پدیده «افراطی‏گری» و «تروریسم» و نتایج حاصل از آن مقصود مقاله است(هدف) که نیل به آن در پرتو توصیف و تحلیل صورت می‏گیرد(روش) پیامد آن نشان می‏دهد، جمهوری اسلامی سیاست و رویکر روشنی دارد؛ ولی سیاست‏های اعلانی و اعمالی آمریکا متفاوت و متناقض بوده است(یافته).

کلیدواژه‌ها


-   قرآن کریم.
-   آزاد، امیرحامد (1393)، داعش در عراق، بحران پژوهی شماره 12، نشریه بهار، تهران: مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور.
-   ابراهیمی نبی‏الله (1386)، شورای همکاری خلیج فارس و برنامه هسته‌ای ایران، روزنامه شرق، ش622.
-   اردستانی، حسین (1389)، «رویکرد جدید امریکا به مسائل بین‌المللی»، فصلنامه مطالعات دفاعی- امنیتی، س9، ش 2.
-   افتخاری اصغر و شبستانی، علی (1390)، «راهبرد جمهوری اسلامی ایران در مقابله با تروریسم»، فصلنامه آفاق امنیت، سال چهارم، شماره دوازدهم- پاییز.
-   امینیان، بهادر، کریمی قهرودی، مائده (1391)، «استراتژی دولت ملت سازی آمریکا در افغانستان»، دانش سیاسی، سال -هشتم، شماره اول، پیاپی15.
-   ایزدی، بیژن (1381)، درآمدی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، قم: بوستان.
-   ایکنبری، گی‌جان (1382) «سه دوره نظم بین‌الملل‌گرایی لیبرال: امریکا و محذورات نظم جهان لیبرال»، ترجمه عسکر قهرمانپور، مجله مطالعات منطقه‌ای، بهار.
-   آستین، لوید (2014)، رویکرد ائتلاف، براساس اظهارات 17 اکتبر 2014، دسترسی در:
http://www.defense.gov/news/newsarticle.aspx?id=123439
-   آشوری، داریوش (1373)، دانشنامهسیاسی، تهران: انتشارات مروارید.
-   برزگر، کیهان (1381)، وقایع 11 سپتامبر: رشد رادیکالیسم سنی و چالش‌های جدید امنیتی در حوزه خلیج فارس، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
-   بیانات مقام معظم رهبری، دسترسی در :
www.khamenei.ir
-   تخشید، محمدرضا و جلائیان، فاطمه (1396)، «سیاست خاورمیانه‌ایی آمریکا و تروریسم در منطقه خاورمیانه پس از 11 سپتامبر»، فصلنامه سیاست دانشگاه تهران، دوره 47، ش1: 41-56.
-   تخشید، محمدرضا، نوریان، اردشیر (1387) «یکجانبه‌گرایی امریکا و تأثیر آن بر نقش منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه علوم سیاسی، ش12.
-   ثریا، جمشید (1388)، «آمریکا: تروریسم و بنیادگرایی»، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شماره‏های 220 - 219.
-   جعفری ولدانی، اصغر و نجات، سیدعلی (1392)، «نقش قدرت‌های منطقه‌ایی در سوریه»، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، سال 20، شماره4.
-   چارد، دانیل (1395)، شعار مبارزه با تروریسم آمریکا ‏تناقض‌آمیز است، مترجم: حسن سالک رضائی، قابل دسترسی در:
irna.ir
-   حمایتیان، احسان (1394)، سیاست خارجی امریکا در قبال تروریسم و تأثیر آن بر امنیت خلیج فارس، خبرگزاری فارس آذر 15.
-   خمینی، سید روح‌الله (1378)، صحیفه نور، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
-   دهخدا، على‌اکبر (1343) لغت‌نامه دهخدا، تهران: دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، ج 15.
-   دهقانی فیروزآبادی، فرازی، سید جلال و مهدی (1391)، «بیداری اسلامی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، س 9، ش 28.
-   زارعی سعدالله (1394)، «دوستی و دشمنی امریکا و داعش: الگوی رفتاری امریکا با تروریزم»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، سال شانزدهم: بهار، شماره‌ی60 : 123- 148.
-   سلیمانی رضا (1385)، «آشفتگی معنای تروریسم»، فصلنامه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم، شماره36: 181-198.
-   سلیمانی، رضا و قاسمی، بهزاد (1393)، «مقایسه رویکرد انقلاب اسلامی و ایالات متحده به نقش مردم در بیداری اسلامی در منطقه خاورمیانه (2011-2014)»، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، س 3، ش 11: 45-64.
-   سلیمانی، رضا (1386)، «آشفتگی معنای تروریسم در گفتمان علمی و سیاسی»، راهبرد، شماره 43 : 171-200.
-   سیمبر، رضا (1385)، «چالش‌ها و ابهام‌ها تطبیق تعریف تروریسم از دیدگاه پاره‌ایی از بازیگران مؤثر بین‌المللی»، فصلنامه راهبرد، شماره 39 : 171-192.
-   شهابی، سیف‌الرضا (1381)، استراتژی‌های نظامی- امنیتی جدید امریکا در منطقه، آبادی.
-   عسگریان، عباسقلی؛ صارم، شیراوند؛ نجفلوی ترکمان، مجید؛ ادیب سرشکی، میلاد (1394)، «تحلیل گفتمانی نگاه بازیگر آمریکایی و ایرانی به مفهوم تروریسم»، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، س5، ش2، تابستان 1394: 145-183.
-   فتحی، یوسف (1394)، «بررسی ماهیت، زمینه‌ها و اهداف تروریسم مدرن در اندیشه سیاسی آیت الله‏خامنه‏ای»، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، س 4، ش 16: 47-64.
-   فیرحی، داوود و ظهیری، صمد (1378)، «تروریسم؛ تعریف، تاریخچه و رهیافت‌های موجود در تحلیل پدیده تروریسم»، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 38، شماره 3.
-   قاسمی، بهزاد (1394)، «داعش و نقش منابع مالی در بقا آن»، بحران پژوهی، تهران: مؤسسه مطالعات اندیشه سازان نور، س 2، ش 5.
-   قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (1375)، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-   گوهری مقدم، ابوذر (1386)، «مروری بر تغییر پارادایمی در سیاست خارجی امریکا در دوران بوش»، فصلنامه راهبردی، س شماره16 :262 .
-   گوهری مقدم، ابوذر (1386)، «سیاست خارجی امریکا پس از 11 سپتامبر»، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
-   مصلی‌نژاد، عباس (1389)، «تحولات الگویی سیاست خارجی امریکا پس از جنگ سرد» فصلنامه سیاست دوره 38، ش 1، بهار.
-   موسوی‌نیا، سیدرضا (1390)، خاورمیانه و چالش دولت‏های ورشکسته از دیدگاه امنیت بین‌الملل، مجله.
-   نجات، سیدعلی (1393)، «رویکرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال تحولات نوین خاورمیانه»، مجله: سیاست دانشگاه تربیت مدرس، زمستان 1393، سال اول- شماره 4 : 61- 76.
-   واعظی، حسن (1380)، ریشه‌یابی تروریسم و اهداف امریکا از لشکرکشی به جهان اسلام، تهران.
-   هرسیج، حسین (1381)، «تجزیه و تحلیل و ارزیابی سیاست مهار دوجانبه»، فصلنامه مطالعات منطقه‏ایی، اسرائیل شناسی - امریکاشناس، جلد12 : 1- 127.
-   هزاوه‏ای، سیدمرتضی و باوریان، فریده (1393)، «مشابهت‌های فکری- عملی دو جریان سیاسی خوارج نهروان و القاعده ‌عراق»، نشریه مطالعات سیاسی جهان اسلام، شماره 11.
-   آلن، جان و مک گورک، برت (2014)، براساس گزارش رسمی «جان آلن» و «برت مک گورک» نمایندگان ویژه نیروهای ائتلاف جهانی ضد داعش در وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا، دسترسی در:
http://www.state.gov/s/seci/index.htm
-   Barnett, Brooke, & Reynolds, Amy (2009), Terrorism and the Press: An Uneasy Relationship. New York: Peter Lang; Hoffman, Bruce (2006) inside terrorism (2nd ed). Columbia University Press.
-   Broum, Randy (2004), Psychology of Terrorism, Tampa: University of south Florida. Printed in the United States of America.
-   Brunelli, Michele, “Globalisation of security in The Persian Gulf”, Iranian Review of Foreign Affairs, vol2, N.4, winter 2012.
-   Charles, Krauthammer (2001), “The War: A Roadmap”, Washington Post, September.
-   Hussain, Dilly (2015), ISIS: The Unintended Consequences of the U.S Led War on Iraq, Retrieved From Foreign Policy Journal.com.
-   Witts, Tamara (2015), the Regional Impact of U.S Policy toward Iraq and Syria, Washington: Brookings Institution Press.
-   Concerning restrictive measures against Iran and repealing Common Position2007/140/CFSP ", Official Journal of the European Union, 27 July, 2010, pp.39 Department of Defense Dictionary of Military and Associated Term.WashingtonD.C: Department of Defense, 2002.
-   Dod, Department (2009) of Defense Dictionary of Military and Terms, 12 April 2001, (As Amended Through 19 August: 39.
-   Levi, Michael, Jan / Feb (2008), "stopping, Nuclear Terrorism", Foreign Affairs, vol: 87, No: 2.
-   Reuter E.B. and W.E. B. DuBois (1994). “The American Dilemma” .Phylon, Vol 5, No: 2.
-   Rapoport, C. David, (1993), "Camparing Militarant Fundamentalist Movements and Groups", in Fundamentalisms and the state, ed. Marten Marty and Scott Appleby (Chicago: University of Chicago, press), 429-61.
-    Baddour, Dylan (2015), American Guns in ISIS Hands: See which U.S Made Weapons theTerrorists now have, retrieved from Chron.com.
-   Durden, Tyler (2015), Secret pentagon Report Reveals U.S Created ISIS as a Tool to Overthrow Syria’s President Assad, Retrieved From zerohedge.com.
-   KolKo, Gabriel (2002), “Another Century of war?” New York: New press.
-   Douglas Pratt (2005), the challenge of Islam: encounters in interfaith dialogue, (Aldershot, Hamp: Burlington, VT: Ashgate Publication.
-   Dedeogklu, Beril & Bermuda, q. (2003), Triangle: Comparing Official Definitions of Terrorist Activity & quot; Terrorism and Political Violence, Vol.15, No.3.