3
دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات منطقه ای دانشگاه علامه طباطبایی
چکیده
جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب اسلامی، گفتمان ویژهای را در سطح جهان و بهویژه در خاورمیانه به وجود آورد که مبتنی بر سه محور اسلام گرایی، استقلالگرایی و وحدتگرایی است. و با آغاز تحولات بیداری اسلامی در خاورمیانه نیز تلاش کرده است تا با حمایت از تحولات انقلابی، نقش مؤثرتری را در شرایط جدید منطقه ایفا نماید. نگارندگان با طرح این سؤال که فرصتها و چالشهای تحولات ژئوپولیتیک نوین مصر بعد از وقوع بیداری اسلامی برای ج.ا.ایران چه بوده است، این فرضیه را طراحی کردهاند که بعد از وقوع بیداری اسلامی، فرصتهای ژئوپلیتیکی ایران در شمال آفریقا و به خصوص کشور مصر، نسبت به چالش های دوران رژیم سابق این کشور، افزایش یافته است. فرصت ها و عوامل مؤثر نقش آفرینی ایران در سه سطح داخلی، منطقه ای و بین‌المللی در مواجه با تحولات کشور مصر شامل متغیرهای جغرافیایی، اشتراکات دینی، متغیرهای انقلابی و همراهی انقلابیون با ایران می باشد.
این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی با سنجش سه شاخص روابط ایران و مصر در سه دهة گذشته، فرصتهای پیش روی کشور ایران پس از سرنگونی حکومت حسنی مبارک و همچنین مؤلفههای اهمیت دو کشور ایران و مصر برای یکدیگر، روابط خارجی ایران از نظر ژئوپولیتیک نوین در قبال بیداری اسلامی در مصر مورد ارزیابی گیرد. و در پایان مقاله، راهکارهایی برای بهره گیری از فرصت ها در روابط بهتر با مصر در آینده ارائه شده است.
)