پهلوی دوم در کردستان (جایگاه کردستان در برنامه‌های پنجگانه عمرانی؛ اقدامات و نتایج)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشـیار گـروه جامعه‌شناسـی سیاسـی، واحـد تهـران مرکـزی، دانشگاه آزاد اسلامـی، تهـران، ایـران

2 دانشجوی دکترای گـروه جامعه‌شناسـی، واحـد تهـران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 استادیار گـروه جامعه‌شناسـی سیاسـی، واحـد تهـران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف: این پژوهش فهم آثار و نتایج مدرنیزاسیون پهلوی دوم درمناطق دوردست و حاشیه‌ایی نظیر کردستان است. چرا که شاه مدعی بود قصد دارد با اجرای برنامه‌های عمرانی-اقتصادی، تمام ایران را متحول سازد. این برنامه‌ها با وجود برخورداری شاه از دلارهای نفتی و حمایت‌های آمریکا اما نتوانست ایران را در ردیف کشورهای توسعه یافته قرار دهد. اهداف سیاسی- نظامی، دخالت‌های مستقیم خود شاه و هیأت حاکمه، ترجیح توسعه صنعتی- تکنولوژی بر توسعه کشاورزی، بی‌توجهی به مناطق محروم و شتاب در توسعه را می‌توان از عواملی دانست که برنامه‌های عمرانی را از اثربخشی مطلوب دورساخت.
روش‌شناسی پژوهش: در این پژوهش تلاش شده است با روش تاریخی- تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه‌ایی به این پرسش پاسخ داده شود که کردستان به‌عنوان یکی از استان‌های محروم و پیرامونی که ظرفیت‌های طبیعی زیادی برای توسعه دارد چه جایگاهی در برنامه‌های عمرانی پهلوی دوم داشت؟ و اجرای این برنامه‌ها چه نتایجی در کردستان به بار آورد؟
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشانگر آنست؛ سرشت تمرکزگرا، مشورت ناپذیر، فردمحور و رانتیر دولت پهلوی فرصت توسعه و آبادانی را از استان های قومی- پیرامونی مثل کردستان سلب نمود.
نتیجه‌گیری: در نتیجه، مدرنیزاسیون پهلوی در کردستان عواقب منفی و ضدتوسعه‌ایی نظیر گسترش حاشیه ‌نشینی در شهرها، تعمیق فاصله طبقاتی، تشدید ناسیونالیسم قومی و حکمرانی امنیتی را رقم زد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • Abrahamian, E (2019). Iran between the two revolutions, translated by Ahmad Golmohammadi and Fattahi, Tehran, Ney Publications.
  • Ahmadi, H. (2004). Iran, identity, nationality, ethnicity, Tehran, Institute for Human Sciences Research and Development. (In Persian)
  • Ardalan, A. Kh. (2014). Life during the reign of the six kings of Haj Azzalmalek Ardalan Memoirs, edited by Dr. Baqer Agheli, Tehran, Namak Publishing. (In Persian)
  • Azghandi, A. (2012). An introduction to Iranian political sociology, Third Edition, Tehran, Qom Publication. (In Persian)
  • Behravan, H. (2011). Rural sociology, Tehran: Sociologists Publications. .(In Persian)
  • Cronin, S. (2004). The Making of Modern Iran State and Society under Riza Shah, Translated by Morteza Saghebfar, Tehran, Jami Publications.
  • Derek Kinan, D. (1997). Kurds and Kurdistan; A Brief History of the Kurds, Translated by Ebrahim Younesi, Tehran, Negah.
  • Dowell, M.D. (2001). A Modern History of the Kurds, Translated by Ebrahim Younesi, Tehran, Paniz Publications.
  • Eric J. Hoagland (2002). Land and Revolution in Iran 1941-1981, Translated by Firoozeh Mohajer, Tehran, Shirazeh Publications.
  • Evaluation report of the fourth plan, (1972). and the 20-year outline of the fifth plan. (In Persian)
  • Foran, J. (2015). Fragile Resistance (social transformation in Iran from 1500 to the revolution), Translated by Ahmad Taddayon, 15th edition, Tehran, Rasa Publications.
  • Goodarzi, Farmanfarmayian, Majidi, M., Kh., A. (2002). Development in Iran: 1941-1978, Tehran, Gam-e-No Publications. (In Persian)
  • Haji Yousefi, A. (1999). Government, oil and economic development in Iran, Tehran, Islamic Revolution Documentation Center. (In Persian)
  • Heyrat Sajjadi, A. H. (2002). Tribes and nomads of Kurdistan, Sanandaj, University of Kurdistan. (In Persian)
  • Journal of Omid-e-Iran (hope for Iran), 1961, No. 361: 61. (In Persian)
  • Kaabi, M. (2014). Kurdistan at the heart of modernization, Iraqi Kurdistan, Bina. (In Persian)
  • Keddie, Nikki R. (2011). Roots of the revolution Iran, Translated by Dr. Abdolrahim Gavahi, sixth edition, Tehran, Nashr-e Elm.
  • Keyhan newspaper, 1962, No. 5662, p. 10.
  • Lambton, A.K.S. (1983). Landlord and Peasant in Persia, Translated by Manouchehr Amiri, third edition, Tehran, general and cultural.
  • Laylaz, S. (2014). The second wave (authoritarian modernity in Iran), Tehran, Niloufar Publications. (In Persian)
  • Maqsoodi, M. (2003). The role of ethnic groups in political developments of Pahlavi (FI), Tehran, Islamic Revolutionary Documentation Center. (In Persian)
  • Mosallanejad, A. (2016). Government and economic development in Iran, Third Edition, Tehran, Ney Publication. (In Persian)
  • Nili, Karimi, M., M. (2017). Planning in Iran 1938-1977, Tehran, Ney Publications.
  • Nouri, A. A. (2005). Notes of a journalist (developments of the last half-century in the contemporary history of Iran from the perspective of Abolhassan Amidi Nouri), by Mokhtar Hadidi-Jalal Farahmand, Vol. 2, Tehran, Institute of Contemporary Iranian History. (In Persian)
  • Photography Department of Student, University of Technology (Bita), Kurdistan until the uprising of February 1978 (analysis of socio-economic conditions), Tehran, Bina. .(In Persian)
  • Ranaei, Bigdeli, Sh., A. (2016). “Major owners' confrontation with the first stage of land reform in Iranian Kurdistan”, Journal of Local Histories of Iran, Vol. 1, 1(9), 5-22.
  • Ranaei, Sh. (2018). Land reforms in Kurdistan (establishment logic, social consequences, and political consequences), Tehran, Shirazeh Publications. (In Persian)
  • Report of Kurdistan Program and Budget Organization, (1976). Sanandaj, Bina. (In Persian)
  • Report of the Program and Budget Organization, (1977). Tehran, Bina. (In Persian)
  • Reshadi, K. (2017). History of Kurdish civilization (from the beginning to the Islamic Period), First Edition, Tehran, Shafiee Publications. (In Persian)
  • Sajjadi, A. (2002). History of Kurdistan revolt, Translated by Raouf Tavakoli, Sanandaj, Kurdistan Publications. (In Persian)
  • Statement of the Second Congress of the Kurdistan Democratic Party Bija, Bita, Bina.
  • Statistics Center of Iran (1975). Statistics of Kurdistan Province, Tehran. (In Persian)
  • Student followers of Imam Khomeini, documents of the spy nest, Kurdistan 1, Issue 31 (Bi Ja, Bi Na, Bi Ta). (In Persian)
  • Third Development Plan Performance Report (1968). Program Organization, Economic Affairs, Tehran, Program Organization Publications. (In Persian)
  • Webster, F. (2001). Theories of the information society, Translated by Ismaiel Ghadimi, Tehran, Qassideh Sara Publications.
  • Webster, F. (2011). Memoirs of the spiritual martyrs of Kurdistan, Sanandaj, Martyr Foundation. (In Persian)
  • Webster, F. (2018). The story of development in Iran (from the presidency of Amirkabir (1848) to the victory of the Islamic Revolution (1978)), the First Office of the Department of Kherad Engineering, Tehran, Loh-e-Fekr Publications. (In Persian)

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار