الگوهای اندیشه‌ورزی معطوف به پیشرفت در جهان اسلام؛ بررسی مقایسه‌ای ایران، ترکیه و مالزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد علوم سیاسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

2 استادیار گروه اندیشه سیاسی در اسلام، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف: بررسی وجوه اختلاف و افتراق الگوهای اندیشه‌ورزی معطوف به توسعه در کشورهای اسلامی پیشرو، می‌کوشد به مقایسه این الگوها بر اساس 5 مؤلفه «نوع نگرش به پیشرفت»، «نوع نگرش به دین»، «مبانی دینی الگوی پیشرفت»، «مصادیق دین در عرصه پیشرفت» و نیز «نقش بوم‌زیست بر الگوی پیشرفت» در کشورهای ایران، ترکیه و مالزی اقدام نماید و به این سؤال پاسخ دهد که رویکرد به پیشرفت و نسبت آن با دین در اندیشه‌ورزی معطوف به پیشرفت در سه کشور مذکور چه تفاوت‌ها و تشابه‌هایی با یکدیگر دارد؟
روش‌شناسی پژوهش: روش این پژوهش توصیفی - مقایسه‌ای است که مبتنی بر اطلاعات کتابخانه‌ای، ابتدا به توصیف رابطه دین با توسعه و پیشرفت در کشورهای اسلامی مذکور ‌پرداخته و در ادامه، با روش تطبیقی به مقایسه مؤلفه‌های مورد نظر در باب پیشرفت در این کشورها اقدام می‌کند.
یافته‌ها: نخست، الگوهای اندیشه‌ورزی در خصوص پیشرفت تحت تأثیر مذاهب و سنت‌های بومی طیفی از الگوهای پیشرفت بومی اسلامی را در بین اندیشمندان آن کشورها مطرح کرده است و دوم آن‌که، علی‌رغم برخی تفاوت‌های بنیانی، این الگوها در خصوص رویکرد به دین و پیشرفت در حال نزدیک شدن به یکدیگر می‌باشند و همگی درصدد نوعی بهره‌مندی گزینشی از مظاهر پیشرفت و تمدن غربی و مدرنیته معطوف به شرایط بومی خود هستند.
نتیجه‌گیری: وجه اشتراک تمام الگوهای توسعه در کشورهای اسلامی عبارتند از: بهره‌مندی گزینشی از مظاهر پیشرفت و تمدن غربی و مدرنیته؛ اعتقاد به جامعیت اسلام، و نیز امکان بازتعریف و فهم مجدد آموزه‌‎های دینی بر اساس سه عنصر زمان، مکان و مصلحت در چارچوب مفهوم اجتهاد و دین‌اندیشی؛ تلاش برای سازگار نمودن اسلام با مدرنیته غربی؛ تأکید بر برخی مؤلفه‌های مکتب اقتصادی اسلام به خصوص بانکداری اسلامی.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  •  

    • Afkhami Ardakani, Mehdi (2011). "Islamic-Iranian model of Progress in Imam Khomeini's Thought". Master Thesis, Yazd University. (In Persian)
    • Ahmad Badawi, Abdullah (2014). Presence Islam: A Model for Progress and Development, Translated by Nafiseh Salehi and Rahim Kaviani, Tehran: Arena. (In Persian)
    • Akuchekian, Ahmad (1997). "Revival of Religious Thought from the Perspective of the Evolution of the Discourse of Progress in Iran." Kayhan Andisheh, No. 73. (In Persian)
    • Anckar, C., (2008). "On the Applicability of the Most Similar Systems Design and the Most Different Systems Design in Comparative Research." International Journal of Social Research Methodology, 11(5): 389-401.
    • Arefi, Mohammad Karam (2003). "Pakistan and Islamic Fundamentalism". Journal of Political Science, Fourth Year, No. 16: 278-261. (In Persian)
    • Bahrani, Morteza (2005). "Islam and Democracy in the Political Thought of Yousef Al-Qaradawi". Bi-Quarterly Journal of Political Science Research, First Issue: 150-131. (In Persian)
    • Bullard, Sydney (1975). The Think of Development, Translated by Hossein Asadpour, Tehran: Amirkabir. (In Persian)
    • Collier, D‌‌., (1993). “The Comparative Method”. In: Ada W‌‌. Finifter (ed.), Political science: The State of the Discipline II, Washington, D‌.C‌.: American Political Science Association: 105 - 119.‌
    • Davoodoglu, Ahmad (2015). Strategic Depth, Translated by Mohammad Hossein Noohinejad Mamghani, Tehran: Amirkabir.
    • Esposito, John L. (2010). Contemporary Islamic Movements. Translated by Shoja Ahmadvand. Tehran: Ney. (In Persian)
    • Fazlur, Rahman (1979). Islam, 2nd ed. Chicago: University of Chicago Press.
    • Feyrahi, Davood (2011). Jurisprudence and Politics in Contemporary Iran. J. 2, Tehran: Ney. (In Persian)
    • Fozi, Yahya (2000). "The Islamic Revolution and the Alternative Model of Modernization". Matin Quarterly, No. 8. (In Persian)
    • Fozi, Yahya (2001). Religion and Modernization in Iran, Tehran: Islamic Revolution Documentation Center. (In Persian)
    • Fozi, Yahya (2003). "A Study of Theoretical Foundations and Abilities of Shiite Reformist Discourse", Journal of the Faculty of Law and Political Science, No. 61. (In Persian)
    • Fozi, Yahya (2013). "Intellectual Flow of the Islamic Awakening Movement", Quarterly Journal of Islamic Revolution Studies, No. 33. (In Persian)
    • Ghaffari, Gholamreza (2009). "Comparative Research Logic". Iranian Journal of Social Studies, Volume 3, Series 8: 119-99. (In Persian)
    • Herman, Rainer (2004). "Different Narratives of Political Islam in Turkey". Translated by Mohammad Hossein Khorshidi, Religious News, No. 7: 122-118. (In Persian)
    • Islamic Encyclopedia Foundation, Encyclopedia of the Islamic World, Volume 1. Available at: http://lib.eshia.ir/23019/1/5261
    • Ismaili, Mohammad Mehdi; Ghadiri, Seyed Shahab (2019). "Reflections on the Neo-Salafis; "Mohammad Al-Arifi and the Effect of the Sermon on the Influence of Opinions." Politics, Volume 50, Number 3: 768-747. (In Persian)
    • Khani, Hussein (2017). "Neo-Salafism and the Study of the Pattern of Security Threats in Iran's Regions". Politics, Volume 48, Number 4: 944-927. (In Persian)
    • Kheikh, N., (2003). The Newe Politics of Islam; Pan-Islalmic Foreign Policy in a World of States, London: Routledge.
    • Kowsari, Massoud (2007). "Qualitative Comparative Analysis in the Social Sciences." Social Science Letter, No. 31: 167-143.
    • Lodhi, I., (2007). "Forthcoming Pakistan Elections: A Porofil on the Islamic Parties". ISAS Brief, No. 39. Date: 26 December 2007,
    • Maududi, A. (1955). Islamic Law and Constitution. Lahur: Islamic Publications. RAND 2004 Report, 2004.
    • Mirahmadi, Mansour (2005). "Islamic Secularism and its Epistemological Foundations". Journal of Political Science, No. 32. (In Persian)
    • Mohammad, Mahathir (1999). In Search of Poverty or King Solomon. Translated by Mohammad Souri, Tehran: Simin. (In Persian)
    • Mohammad, Mahathir (2007). The world We Live In. Translated by Mohsen Pakaien. Tehran: Information. (In Persian)
    • Nozari, Hossein Ali (2008). Philosophy of History: Methodology and Historiography. Tehran: New Plan. (In Persian)
    • Qiyasi, Sajjad (2012). "Active Islamic Parties in Malaysia; From Amno to Pas ", Zamaneh Monthly, No. 23 and 24, April and May. (In Persian)
    • Shirzadi, Reza (2017). "Government and Political Development in Malaysia". Journal of Political Studies, Volume 3, Number 9: 179-153. (In Persian)
    • Smelser, N. J‌‌., (2003). “On Comparative Analysis, Interdisciplinarity and Internationalization in Sociology”. International Sociology, 18(4): 643-657.‌
    • Sunnier, T. and et al., (2011). The Turkish Directorate for Religious Affairs in a Changing Enviroment. VU University Amasterdam, Utrecht within Islamism, Oxford University Press.
    • Tavakoli, Mohammad Kazem (2004). Mahathir Mohamad: Architect of New Malaysia. Tehran: Hazara Phoenix. (In Persian)
    • Yavuz, Hakan (2010). Secularism and Islamic Democracy in Turkey. Translated by Ahmad Azizi, Tehran: Ney. (In Persian)

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار