نگرشی گفتمانی به مشارکت زنان در انقلاب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی

2 کارشناسی ارشد علوم سیاسی پژوهشکده امام خمینی(ره)

3 کارشناس ارشد علوم سیاسی پژوهشکده امام خمینی(ره)

چکیده

موضوع مشارکت زنان در عرصه ­های اجتماعی- سیاسی یکی از موضوعات مهم مطالعات علوم اجتماعی است. این امر زمانی تشدید می­ شود که بخواهیم این امر را در بستری انقلابی بررسی نماییم. مشارکت گسترده­ زنان در انقلاب اسلامی ایران، ناظران خارجی را برانگیخت. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که چگونه گفتمان انقلاب اسلامی برخلاف دو گفتمان پیشین خویش یعنی گفتمان­ های سنتی و مدرنیزاسیون، باعث جذب و متعاقباً مشارکت سیاسی زنان در عرصه­ ی اجتماعی- سیاسی در ایران گردید؟ مقاله­ ی حاضر برآن است تا با استفاده از امکانات مفهومی روش تحلیل گفتمان این مسأله را بکاود. بنابراین سه گفتمان سنتی، مدرنیزاسیون و انقلاب اسلامی، در دو سطح تعاملات درون­گفتمانی و بیرون گفتمانی مورد مطالعه قرار می­ گیرند. فرضیه­ ی اصلی این مقاله این است که در سطح درون­ گفتمانی، گسستگی در مفصل­ بندی دو گفتمان سنتی و مدرنیزاسیون و اتخاذ استراتژی­ های طرد و حذف در قبال دیگــری و در سطـــح بیرون­گفتمانی زمینه ناتوانی آن­ها در حفظ مخاطبان سابق و جذب مخاطبان جدید در سال­های قبل از انقلاب فراهم گردید. از سوی دیگر ماهیت سنتزی مفصل­ بندی گفتمان انقلاب اسلامی در سطح درون­ گفتمانی و اتخاذ استراتژی برخورد نقادانه و ایجابی با دیگری مبتنی بر اقتضائات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعه، معنا و هویت سیاسی و اجتماعی جدیدی برای زن ایرانی رقم زد. این بازتعریف زن به نوبه­ی خود توانست تعداد زیادی از زنان را وارد عرصه­ ی مبارزه علیه حکومت وقت نماید که نمادی سنتی یعنی حجاب را به عنوان سمبل مبارزه برگزیده بود.
 

کلیدواژه‌ها

پژوهشنامه انقلاب اسلامی
دوره 3، شماره 6 - شماره پیاپی 6
فروردین 1392
صفحه 121-142

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار