دین و قدرت از قدرت معنوی تا قدرت سیاسی (مورد مطالعه انقلاب اسلامی ایران با تأکید بر نظریه فطرت امام خمینی(ره))

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه گیلان

چکیده

هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی نقش قدرت معنوی دین در ایجاد قدرت اجتماعی و سیاسی در فرایند انقلاب اسلامی ایران می‌باشد.
روش‌شناسی پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش واسازی به مطالعه اسناد، مضامین گفتاری و نوشتاری آثار بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران و به بررسی سطوح خرد و میکروفزیک قدرت در فرایند انقلاب می‌پردازد.
یافته‌ها: بر اساس نظریه دو فطرت امام خمینی(ره) می‌توان مقوله قدرت را در دو پارادایم قدرت معنوی و مادی تقسیم نمود. به‌طور طبیعی میان دین و قدرت درسطوح مختلف -معنوی، اجتماعی و سیاسی- پیوند برقرار است. امام خمینی(ره) برای مبارزه با رژیم پهلوی با تکیه بر قدرت معنویِ دین، به احیای هویت مقاومت اسلامی پرداخت. همسویی ایدئولوژی اسلامی با هویت مقاومت، قدرت معنوی دین را به قدرت اجتماعی مبدل نمود. بکارگیری نمادها و نهادهای مذهب تشیع، مناسب‌ترین بستر را برای شکل‌دهی کنش‌های انقلابی- نه واکنش‌ها- فراهم ساخت و قدرت اجتماعی دین را به قدرت سیاسی ارتقاء داد. قدرت سیاسی دین با مداخله در قدرت حاکم حاکمیت پهلوی دوم را به انفعال و سقوط کشاند.
نتیجه‌گیری: از بین انواع قدرت فقط قدرت معنوی دینی است که به دلیل همسویی با فطرت انسانی از ماهیت رادیکال و سلطه‌گرانه برخوردار نمی‌باشد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • Aaghajary seyed hashm (2002). Religion, power, Wealth, Tehran: Institution of Publication and Researchs of Zekr.
  • Castells, Manuel (1999). The Rise of the Network Society: the power of Identity, trans by Ali Paya and Hoseyn Chavoshiyan, Tehran: Tarhe No.
  • Eftekhari, Asghar & et al (2010a). Soft Power, social capital, Qom: Imam Sadigh Publication.
  • Eftekhari, Asghar & et al (2010b). Soft Power, Culture and Security, Qom: Imam Sadigh Publication.
  • Forati, Aabdolvahab (2000). Theoretical approach to Islamic Revolution of Iran, Qom: Maaref Publication.
  • Khanifar, Hossein and Moslemi, Nahid (2016). The Principles and Basics of Qualitative Researches: a New Aapproach and Applicable, Tehran: Danesh Publication.
  • Khmeyni, Roohollah (2008a). Sharhe hadise jonode aghl va jahl. Tehran: Publishing House of Imam Khomeyni.
  • Khomeyni, Roohollah. Sahiifeh Imam. Tehran: Imam Khomeyni
  • Lukes, Steven (2014). Power: A Radical View, trans by mad Afrouhg, Tehran: Elmi.
  • Motahari, Morteza (1995). Ghiyam va Enghlabe Mahdi az Didgahe Falsafeh Tarikh, Qom: Sadra.
  • Nay, Joseph S (2008). Soft power: the means to Success in World Politics, trans by Mohsen Rohani and Mahdi Zolfaghari, Tehran: University of Imam Sadegh.
  • Nay, Joseph S (2010). Power in the Global Information Age: from Realism to Globalization, trans by Saeid Mirtorabi, Tehran: Research Institute for Strategic Studies.
  • Rucher, Guy (1969). Social Changes, Trans by Mansoor Vosoughi, Tehran: Ney Publication.
  • Sadghniya, Mehrab (2000). “The Islamic revolution and the identity of the resistance”, in Quarterly Journal of Political Thought of Daru-lsalam. NO15, spring.
  • Sobhi, Saleh (1995). Nahjol-balagh, Qom: Markz al-bohoos al-eslamiyah
  • Soroush, Abdolkarim (1997). Modara va Modiriyat, Tehran: Serat.
  • Toffler, Alvin (1990). Powershift: Knowledge, Wealth and Violence at the Edge of the 2lst century, Trans by Shahindoght Kharazmi, Tehran: Simorgh Publication.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار