دشواره‌های فهم اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)؛ چرایی و چیستی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه اندیشه سیاسی در اسلام، پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف: شناخت شایسته و اجتهاد دائمی در مبانی اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) به‌عنوان نرم‌افزار سیاست و حکومت در ایران پساانقلاب، امری ضروری برای تداوم مسیر بالندگی انقلاب اسلامی تلقی شده و هرگونه اهمال نسبت به آن می‌تواند با انحراف در نظم اندیشگی، به افساد ماهیت درونی نظام سیاسی نیز کشانده شود. لذا، شناسایی عواملی که به‌نحوی می‌تواند بر عدم شناخت قرین به واقع از اندیشه ایشان مؤثر باشد، به‌عنوان هدف این تحقیق برگزیده شده است.
روش‌شناسی پژوهش: این تحقیق با بهره‌گیری از روش کیفی «تحقیقات پس از وقوع»، درصدد شناسایی آن دسته از عوامل ذهنی است که می‌تواند در شناخت ناصواب اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) مؤثر باشد. نگارنده با پذیرش این پیش‌شرط که امکان حصول به چارچوبه‌هایی برای فهم غایات و مقصود مؤلف از متن وجود دارد، با بهره‌گیری از نظریه هرمنوتیک، تلاش در شناسایی آن دسته از انگاره‌های ذهنی دارد که در شناخت اندیشه سیاسی امام تأثیرگذار هستند.
یافته‌ها: یافته‌های این تحقیق حکایت از آن دارد که حداقل 10 عامل ذهنی می‌تواند در شکل‌دهی به این انگاره‌های ناصواب در فهم اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) مؤثر باشد که عبارتند از: تحریر ایدئولوژیک اندیشه سیاسی، تحمیل نظریه بر اندیشه، قدسی‌انگاری، نگاه تک‌ساحتی به اندیشه، فقدان تمایزگذاری میان اندیشه سیاسی و آراء سیاسی، اکنون‌انگاری، عدم بسط نظری اندیشه، نوع نگاه معرفت‌شناختی از قدرت و سیاست، عدم توجه به بافت و موقعیت در پردازش اندیشه و عدم توجه به واقعیت بیرونی هر اندیشه.
نتیجه‌گیری: چالش‌های معرفتی و انگاره‌های ذهنی نقش بسزایی در شکل‌بخشی به فضای تفهمی مفسر داشته و می‌تواند به‌مثابه یک عامل پیشینی و پیش‌فرض عمل نماید و پدیده را بر اساس آن مورد مطالعه و بازخوانش قرار دهد.

کلیدواژه‌ها


  • Barzegar, Ibrahim (2011). "The structure of understanding political thought in Islam". Political Science, 6 (2): 72-43. (In Persian)
  • Barzegar, Ibrahim (2014). Imam Khomeini's political thought; Politics as a path. Tehran: Samt publication. (In Persian)
  • Bavi, Mohammad (2003). "A reflection on the methodology of studying Imam Khomeini's political thought". Humanities Quarterly (Imam Hossein University), 11 (41): 5-32. (In Persian)
  • BBC (28 August 2016). "Province of jurisprudence, a theory for the seizure of power". Available at: https://www.bbc.com/persian/blogs/2016/08/160828_l44_nazeran_velayte_faghih_khomeini, viewed on 29 Aban 1401. (online)
  • Binandeh, Abdullah; Ali Hosseini, Ali; Harsij, Hossein (2020). "Epistemology; A framework for understanding Imam Khomeini's political thought". Siyasat-e-Motaaliyeh, 7 (26): 51-70. (In Persian)
  • Carter, Ken (June 1, 2020). "Investications-know the facts before investigating". Availaabe at: https://www.integritysci.com/investigations-know-the-facts-before-investigating/,viewed in: Nov. 14, 2022.
  • Eskandari, Mojtaba (2007). "Methodology of research in Imam Khomeini's thought". Journal of Human Sciences, 15 (65): 51-35. (In Persian)
  • Eyerman, R. (1981). "False Consciousness and Ideology in Marxist Theory", Acta Sociologica, 24, No. 1/2, Work and Ideology (1981), pp. 43-56
  • Eyvazi, Mohammad Rahim (2018). "Methodology of studying and understanding Imam Khomeini's political thought". Political Thought in Islam, 13: 126-95. (In Persian)
  • Gadamer, Hans-georg (1960). Truth and Method (in German: Wahrheit). Tübingen, Mohr Verlag.
  • Gadamer, hans-georg (1976). Philosophical Hermeneutics, ed. david e. linge. berkeley: university of california press.
  • Garib Blook, Somia; Hazavehai, Seyyed Morteza (2018). "Introduction to the methodology of understanding Imam Khomeini's political thought". Islamic Revolution Studies, 14 (50): 58-45. (In Persian)
  • “Hermeneutics in Science and Religion". Encyclopedia of Science and Religion. Retrieved November 09, 2022 from com: https://www.encyclopedia.com/ education/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/hermeneutics-science-and-religion, viewed in Nov. 14, 2022.
  • Hasanifar, Abdurrahman (2018). "An autopsy of political power in the light of examining the meaning of "political matter"; Presenting a new framework for knowing "political matter". Contemporary Political Essays, Year 8, No. 3, 29-52. (In Persian)
  • Heidegger, Martin (1962). Being and Time. Translated by John Marcquarrie & Edward Robinson. London: SCM Press.
  • Heidegger, Martin (1977). "Sein und Zeit, in Heidegger's Gesamtausgabe", Vol. 2, ed. F. W. von Herrmenn, 1977, XIV, 586p.
  • Hematifar, Mojtabi; Shabani, Bakhtiar; Alam al-hodi, Jamila; Lakzaei, Sharif (2023). "Procedural considerations in Imam Khomeini's ideology: with emphasis on education and politics". Islamic Revolution Research Journal, Year 12, No. 42: 1-21. (In Persian)
  • Hosseini, Maryam-Sadat (2012). Imam Khomeini's political thought. Tehran: Islamic Revolution Documentation Center. (In Persian)
  • Jamshidi, Mohammad Hossein; Sabzi, Davood (2012). "Methodology of Imam Khomeini's political thought". Islamic Revolution Research, Vol. 2, No. 7: 7-30. (In Persian)
  • Khomeini, Ruhollah (2009). Sahif-e- Imam. Tehran: Orouj. (In Persian)
  • Khorasani, Reza (2012). "Methodology of governmental jurisprudence in Imam Khomeini's sphere of jurisprudential-political thought". Research Journal of Islamic Revolution, 3(9): 68-47 (In Persian).
  • Khosropanah, Abdul Hossein (1998-1999). "The theory of interpretation and its approaches". Book Review (Naqd-e-Ketab), No. 5 and 6: 116-87. (In Persian)
  • Lakzaei, Najaf (2006). The evolution of Imam Khomeini's political thought. Tehran: Islamic Culture and Thought Research Institute Publishing Organization. (In Persian)
  • Lakzaei, Najaf (2011). "Methodology of Imam Khomeini's political thought". International and Political Approaches, No. 23: 77-99 (In Persian).
  • Lakzaei, Reza; Arjini, Hossein (2018). "Elucidation of the concept of power in the political thought of Imam Khomeini", Political Knowledge, 11 (2): 108-93. (In Persian)
  • Mesbah-e-Yazdi, Mohammad-taghi (2009). "The hypocrites refer to the similarities in the words of the Imam". Available at: https://gerdab.ir/fa/news/965/. Viewed at: 19 Feb. 2022.
  • Moghimi, Gholamhasan (2018). The effectiveness of Imam Khomeini's method of ijtihad in the production of jurisprudential-political thought. Tehran: Islamic Science and Culture Research Institute. (In Persian)
  • Mojtabai, Fethullah (1974). Plato's beautiful city and Shahi Armani, Tehran: Publications of Ancient Iran Culture Society. (In Persian)
  • Qaderi, Seyyed Ali (2002). Imam Khomeini in five spheres of political knowledge, Tehran: Hozur Publishing House. (In Persian)
  • Sandler, J; Sandler, A-M., (1995). "Unconscious Phantasy, Identification, and Projection in the Creative Writer". Chapter in: On Freud's Creative Writers and Day-dreaming, London: Routledge. 1st Edition, pp. 17.
  • Schleiermacher, Friedrich (1835). Sämmtliche Werke. Berlin: Reimer.
  • Shiroudi, Morteza (2012 B). "Imam Khomeini's approach in producing local political knowledge". Epistemological studies in Islamic University, 16(2) (51 series): 213-230. (In Persian)
  • Shiroudi, Morteza (2012A). "Investigating the localization approach of modern political concepts in Imam Khomeini's political thought and practice". Researches of the Islamic Revolution, Serial 2: 87-120. (In Persian)