تبیین بیانات نوروزی مقام معظم رهبری و ارائه مدل نظری در تحقق اقتصاد دانش بنیان با استفاده از روش تحقیق کیفی داده ‌بنیاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار و عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)

2 استادیار و عضو هیات علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه صنعتی شاهرود

3 استادیار و عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه یاسوج

چکیده

هدف: مسئله تولید و اشتغال از جملۀ مهمترین مسائل مورد تاکید مقام معظم رهبری در سال‎های اخیر در ترسیم شعار راهبردی سال است. در همین راستا نیز «تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» شعار راهبردی بود که توسط ایشان به‌مناسبت آغاز سال ۱۴۰۱، مطرح گردید. در این بین اقتصاد دانش‎بنیان نقشی محوری در بیانات ایشان دارد. لذا این مقاله در صدد است تا ضمن تبیین بیانات مقام معظم رهبری دربارۀ شعار سال، مدل نظری ایشان را دربارۀ اقتصاد دانش بنیان ترسیم نماید. سوال اصلی این پژوهش این است که چه مدل نظری از بیانات نوروزی مقام معظم رهبری دربارۀ اقتصاد دانش بنیان استخراج می­شود.
روش‌شناسی پژوهش: برای پاسخ به پرسش مذکور از روش تحقیق کیفی داده بنیاد استفاده شده است.
یافتهها: در مجموع، 20 مقولۀ اصلی از بیانات مقام معظم رهبری دربارۀ اقتصاد دانش بنیان استخراج گردید که در قالب یک مدل نظری متشکل از علل مؤثر، متغیرهای زمینه‎ای و بازدارنده و پیامدها در تحقق اقتصاد دانش بنیان تبیین گردید.
نتیجهگیری: نتایج حاکی از آن بود که نقش‎آفرینی مردم، سیاست نظام قرار گرفتن و حمایت­های قوای سه‌گانه، از جملۀ مهمترین علل مؤثر در تحقق اقتصاد دانش بنیان، و ایجاد اشتغال، افزایش بهره‎وری، افزایش تولید، عدالت اقتصادی و امنیت اقتصادی نیز از جملۀ مهمترین نتایج و پیامدهای تحقق اقتصاد دانش بنیان در مدل نظری مستخرج از بیانات مقام معظم رهبری می‎باشد.

کلیدواژه‌ها


  • Andreas M. Riege (2003), Validity and reliability tests in case study research: a literature review with “hands-on applications for each research phase, Qualitative Market Research: An International Journal, Volume 6, Number 2 pp. 75-86, Griffith University, Nathan, Australia
  • Asadzadeh, Z. (2006). Investigating the amount of scientific information by faculty members of Zabol University and the factors that have contributed to the decline in information production growth since its inception. (M.sc), Islamic Azad University, North Tehran Branch., Tehran. (in Persian).
  • Attride-Stirling, J. (2001), “Thematic Networks: An Analytic Tool for
  • Basri, Bijan; Abbasi, Gholamreza; and Nouri Bidhandi, Arzoo (2017), "Investigation of factors affecting economic growth in selected MENA countries", Economic Sciences Quarterly, second year, No. 6, 49-66.in Persian.
  • Bayat Bahram, Kashian, Abdul Mohammad (2014). "Knowledge-based economy in the intellectual system of the supreme leader (with emphasis on the requirements of resistance economy)", National conference of knowledge-based resistance economy, Islamic Azad University, Professor Mahmood Hesabi 's unit. in Persian.
  • Bisogno, M. (2018). Identifying future directions for IC research in education: a literature review. Journal of Intellectual Capital, 19(1), 10-33.
  • Braun, V. & Clarke, V. (2006), “Using thematic analysis in psychology”, Qualitative Research in Psychology, Vol. 3, No. 2, Pp. 77-101.
  • Bryman, Alan (2001), Social Research Method ,Oxford University Press.
  • Chen, D.H.C., & Dahlman, C.J. (2004). Knowledge and developpent: a cross-section approach (Vol. 3366). World Bank Publications.
  • Creswell, J. W. (2002). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Upper Saddle River, NJ: Pearson Education.
  • Duverge, Maurice (1983), methods of social sciences, translated by Khosrow Asadi, Tehran: Amir Kabir.
  • Emadzadeh, Mustafa; Shahnazi, Ruhollah, Dehghan, Zahra (2008), "Investigating the degree of realization of knowledge-based economy in Iran (comparative comparison with three neighboring countries)", Growth and Sustainable Development Research Quarterly, Q6, No.2, pp. 103-132. in Persian.
  • Flick, Yu. (1385), "Introduction to qualitative research in humanities", translator: Abdul Rasool Jamshidian, Seyed Ali Siadat and Reza Ali Nowroozi, Qom: Sama Qalam.
  • Golafshani,Nahid (2003), Underestanding Reliability and Validity in Qualitative Research, The Qualitative Report, Volume 8, Number 4, pp: 597-607
  • Hariri, Najala (2016), "Principles and Methods of Qualitative Research", Tehran: Islamic Azad University Press. in Persian.
  • Hosseinpour, Dawood; and Abdullahi, Mohammad (2014), the effect of human capital on the outbreak of entrepreneurial behavior, Quarterly Journal of Management Studies (Improvement and Development), Year 24, No. 78, pp. 109-126. in Persian.
  • Khosravi, Mohammadreza (2017). The concept of credibility (reliability) and validity in qualitative research, Strategic Attitude Monthly, Vol. 8 (14), 171-184. in Persian.
  • Memaranjad, Abbas (2004), knowledge-based economics; Requirements, indicators, situation of Iran, challenges and solutions, Modern Economy and Trade Quarterly, first year, Vol. 2, 95-84. in Persian.
  • Moshiri, Saeed and Jahangard, Esfandiar (2004) "Information and Communication Technology (ICT) and Iran's Economic Growth", Iranian Economic Research Quarterly, Vol. 19: 55-78. in Persian.
  • Nonaka, I., Toyama, R., & Konno, N. (2017). SECI, Ba and leadership: a unified model of dynamic knowledge creation. Long range planning, 33(1), 5-34.
  • Qualitative Research”, Qualitative Research, Vol. 1, No. 3, Pp. 385-405.
  • Schreyer, P., (2002). Knowledge spillovers and regional growth in Europe, European Regional Science Association Congress August, 27-30.
  • The information base of Preservation and Publishing Office of Ayatollah Khamenei. Available at: www.khamenei.ir. in Persian.
  • Vahdati, Hojat Elah, Saedi, Abdullah and Shariatnejad, Ali (2016), Investigating the effect of strategic intelligence on insurance human capital, Organizational Culture Management Quarterly, year5, No:15(59), 661-676. In Persian.
  • Vahidi, Paridekht (2012), knowledge-based economy and the role of research and development in it, Tehran: Iran's Development Challenges and Prospects Conference. in Persian.
  • Vakil al-Raaya, Yunus; and Amin Bidakhti, Ali Akbar (2017), the dimensions of empowering managers based on economy, resilience of production cooperatives, Cooperative and Agriculture Quarterly, S2, No. 7 :(26) 29-54.
  • Van Stel, A.J., & Nieuwenhuijsen, H.R. (2004). Knowledge spillovers and economic growth: an analysis using data of Dutch regions in the period 1987–1995. Regional Studies, 38(4), 407.
  • Zinali, Nasreen (2018), "A new approach to the third generation of universities and the place of science research in them", the third scientific research conference on new findings of management sciences, entrepreneurship and education in Iran, Tehran, Association for the Development and Promotion of Basic Sciences and Technologies. in Persian.