واکاوی ویژگی‌ها و ابعاد تحقق تمدن نوین اسلامی مبتنی بر تربیت متعالیه با تأکید بر دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار تاریخ گروه معارف اسلامی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

2 استادیار انقلاب اسلامی گروه معارف اسلامی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر تلاش دارد تا بر اساس منظومه فکری و نگرش آیت‌الله خامنه‌ای، ویژگی‌ها و ابعاد تحقق تمدن نوین اسلامی مبتنی بر تربیت متعالیه امام خمینی(ره) را، مورد مطالعه قرار دهد و به این پرسش‌ها پاسخ دهد که بر اساس تربیت متعالیه (با تأکید بر دیدگاه امام خمینی)، مبنای تمدن اسلامی چیست؟ و این‌که بر اساس مبنای تربیت متعالیه، مهندسی کلان آیت‌الله خامنه‌ای برای شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی چه ویژگی‌ها و ابعادی را دارد؟
روش‌شناسی پژوهش: این پژوهش با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با بهره‌گیری از روش تحلیل کیفی، محتوای پیام‌ها و سخنان آیت‌الله خامنه‌ای را در شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی، مورد بررسی و ارزیابی قرار داد.
یافته‌ها: امام خمینی(ره) بر اساس تربیت متعالیه مدعی هستند تمدن مطلوب اسلامی در صورتی به‌وجود می‌آید که تربیت متعالیه در ابعاد سه گانه اخلاقی، اعتقادی و فقهی در فرد و سپس جامعه به‌وجود آید.
نتیجه‌گیری: بر اساس منظومه فکری آیت‌الله خامنه‌ای و در راستای تربیت متعالیه، ویژگی‌های تمدن نوین اسلامی در ابعاد سه گانه ذیل محقق می‌شود: الف: «تربیت عقلانی» به‌وسیله عقل‌گرایی و عقلانیت محوری، تولید فکر و سپس با نوآوری در عرصه علم می‌باشد. ب: «تربیت اخلاقی» به‌وسیله حق‌گرایی و حقیقت‌جویی، فضیلت‌گرایی و نوگرایی به دور از تحجر می‌باشد که نتیجه آن در سبک زندگی اسلامی است. پ: «تربیت فقهی» با شکل‌گیری امنیت، وجود دانشگاه تمدن‌ساز مهیا می‌شود که باعث ایجاد مدیریت کارآمد و نهایتاً منجر به نظام‌سازی می‌شود.

کلیدواژه‌ها


  • The Holy Quran
  • Faiz Kashani, Mohammad Mohsen (1994). Rah Roshan and the translation of Jannah al-Bayda fi Tahhib al-Ahiya, translated by Seyyed Mohammad Sadiq Aref, Volume1, Mashhad: Astan Quds Razavi. (In Persian)
  • Farabi, Abu Nasr (1996). Al-Manyeh politics, translated and explained by Hasan Melkshahi, Tehran: Soroush Publishing House. (In Persian)
  • Farahini Farahani, Mohsen (2015). “Requirements of modern Islamic civilization research”, Proceedings of the Great Islamic Civilization National Conference, Tehran: Shahid University. (In Persian)
  • Ibn Khaldoun, Abdur Rahman (1983). Introduction by Ibn Khaldoun, translated by Mohammad Parvin Mokhtar Gonabadi, Tehran: scientific and cultural. (In Persian)
  • Imam Khomeini (1997). Faqih Province, Tehran: Imam Khomeini Editing and Publishing Institute. (In Persian)
  • Imam Khomeini, Seyyed Rooh (2000). Imam Khomeini's Sahifa, Tehran: Imam Khomeini's Writing and Publishing Institute.(In Persian)
  • Khari Arani, Majid, Ali Akbarzadeh, Zahra, (2014). "Foundations and components of modern Islamic civilization with an emphasis on the thoughts of the Supreme Leader of the Islamic Revolution", Proceedings of the National Conference on Modern Islamic Civilization, Tehran: Shahid University. (In Persian)
  • Khorramshad, Mohammad Bagher and Ali Admi, (2009). “Islamic Revolution, Civilizing Revolution; Iranian University, Tamdansaz University”, Cultural Research Quarterly, second period, (6): 161. (In Persian)
  • Khosropanah, Abdul Hossein, (2016). The intellectual system of Ayatollah Khamenei (system of vision, action and secret), Tehran: Islamic Culture and Thought Research Institute Publishing Organization. (In Persian)
  • Kilini, Mohammad bin Yaqub (1969). Kafi, Tehran: Dar al-Kitab al-Islamiya. (In Arabic)
  • Majlisi Muhammad Baghar bin Muhammad Taqi (2018). Bihar al-Anwar: Al-Jamaa Leder Akhbar al-Imaa al-Athar, Beirut: Darahiya al-Tratah al-Arabi. (In Arabic)
  • Moinipour, Masoud and Lakzaei, Reza, (2013). “The pillars of the united nation and Islamic civilization from the perspective of Imam Khomeini and the Supreme Leader”, Scientific Research Quarterly of Islamic Revolution Studies, 9 the year, (28): 51-76. (In Persian)
  • Najafi, Musa (2019). “The Theory of Modern Islamic Civilization from a Theoretical Philosophical Approach to a Theoretical Historical Approach”, Two Scientific Quarterly Journals of Fundamental Studies of Modern Islamic Civilization, 3, (2): 10-40. (In Persian)
  • Pournjati, Ahmed, (1999). “systemic and universal approach in Imam Khomeini's Hajj messages”, Miqat Hajj Quarterly, (30): 1-12. (In Persian)
  • Sobhani, Mohammad Taqi, (2012). Scientific movement in the thought of Ayatollah Khamenei, a collection of essays on ijtihad and innovation from the perspective of Ayatollah Khamenei, Tehran: Soroush. (In Persian)
  • Taghizadeh, Majid, Meshkani Sabzevari, Abbas Ali, (2019). “Theoretical and objective requirements of the extension of the theory of legal guardianship in the evolutionary process of the Islamic revolution with an emphasis on the second step of the revolution”, Nizam Valai Quarterly, second year, 3: 35-58. (In Persian)
  • EMAM.com
  • KHAMENEI.IR
  • Yazdan Madd, Tayyaba and Azimifar, Alireza (2013). “Universality of Islam from the perspective of the Qur'an and Hadiths”, Qur'an Quarterly in the Mirror of Research, Year 1, (1): 157-180. (In Persian)