رابطه‌ی بین مفهوم سوژه‌گی، ایدئولوژی، اسلام و انقلاب در اندیشه شریعتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای تخصصی علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

10.22084/rjir.2023.26984.3552

چکیده

هدف: هدف از این پژوهش بررسی نقش انسان‌گرایی مدرن و سوبژکتیو در اندیشه شریعتی و تأثیر آن بر دیدگاه‌های سیاسی و مذهبی وی است. تفسیر انقلابی و رادیکال شریعتی از مذهب به‌عنوان ایدئولوژی سیاسی برآمده از همین نگرش انسان‌شناختی است. مسأله اصلی این است که سوژه‌گی و انقلاب چه جایگاهی در اندیشه شریعتی داشته و ترسیم سیمای ایدئولوژیک و انقلابی از دین با محوریت کنش سیاسی چه نسبتی با سوژه‌گی در آثار وی دارد؟
روش‌شناسی پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی-تاریخی می‌خواهد ضمن تحلیل شاخصه‌های اصلی رویکرد شریعتی به مذهب  به ارزیابی نقش آن در تبلیغ دین به‌‌مثابه یک ایدئولوژی سیاسی بپردازد.
یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش به ما نشان می‌دهد که سیطره رویکرد سوبژکتیو در اندیشه سیاسی شریعتی با محوریت انسان‌گرایی سیاسی، پراکسیس اجتماعی و خوانش ایدئولوژیک از دین باعث شده تا وی دین را به‌مثابه یک ایدئولوژی انقلابی و رادیکال تصویر کند. انسان ایده‌آل شریعتی یک سوژه خودآگاه، انقلابی و عدالت‌خواه است که هویت خود را در کنش رادیکال سیاسی باز می‌یابد.
نتیجه‌گیری: نتیجه کلی این پژوهش نشان‌گر آن است که پروژه فکری شریعتی در خصوص ارائه تصویری سوبژکتیو، ایدئولوژیک و رادیکال از مذهب در نهایت زمینه‌ساز تبدیل دین به یک عنصر سیاسی و انقلابی شده است.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار