روایت "حکومت" در اندیشه سیاسی آیت الله جوادی و آقای صالحی نجف آبادی با تاکید بر دوگانه انتصاب- انتخاب حاکم اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 علوم سیاسی. دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشگاه فردوسی مشهد/عضو هیأت علمی

10.22084/rjir.2024.29220.3774

چکیده

هدف این پژوهش فهم نگاه آیت الله جوادی و آقای صالحی در باب محتوای"حکومت" شامل؛ غایت حکومت، کیستی حاکم، محدودیت های اِعمال قدرت و حق اعتراض به ضد حاکمیت با بهره گیری از اُلگوی نظری" غایت– مشروعیت" با استفاده از روش هرمنوتیکی است. لذا فرضیه «با توجه به حاکمیت یافتن فقهای شیعی(انتخاب- انتصاب) و نتایج سیاسی ناشی از فرایند مدرنیته(شهروند- حقوق)؛ نگاه این دو فقیه شیعی به "حکومت"، تلفیقی از سنتِ اسلامی- شیعی و تجربیات بشری ناشی از مدرنیته است »، به بررسی گذاشته شد. نتایج حاصله حکایت از آن دارد که جوادی هدف حکومت را خلیفه الله شدن انسان می داند و صالحی حکومت را موظف به" انجام اقدامات برای دوام و قوام اجتماع اسلامی"می داند. در حوزه کیستی حاکم؛ جوادی معتقد به حاکمیت فقیه به نصب عام از جانب معصوم است و صالحی آن را متعلق به فقیه منتخب مردم می داند. در حوزه محدودیت های اِعمال قدرت: جوادی؛ اجتهاد، عدالت و مدیریت، مجلس خبرگان و قانون اساسی را مطرح می کند و در اندیشه صالحی؛ رای مردم، مشورت و عدم دخالت در زندگی خصوصی آنان و برخی شروط هنجاری مطرح هستند. و نهایتاً جوادی حقوق مردم را به موازین اسلام و نظام اسلامی منحصر می کند و صالحی دست مردم را برای اقدام اصلاحی یا براندازانه باز می گذارد.

کلیدواژه‌ها