گفتمان سیاست خارجی دهه چهارم انقلاب اسلامی (تعامل گرای ضد نظام هژمونیک) از منظر تئوری سازه انگاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

چکیده

طی سال­ های اخیر مطالعات بسیاری به­ منظور تجزیه و تحلیل ادوار مختلف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران براساس تئوری­ های شناخته شده در حوزه­ ی روابط بین­ الملل صورت پذیرفته است که هر یک در بردارنده نقاط قوت و ضعف خاص خود هستند. در این میان سیاست خارجی «تعامل­ گرای ضد نظام هژمونیک»، در سال 1388 به­ عنوان گفتمان ، راهبرد و نقشه راه در سیاست خارجی ایران، توسط رهبر انقلاب مورد تأکید قرار گرفت. با توجه به عناصر ویژگی­ های گفتمان یاد شده، به نظر می­ رسد تئوری «سازه­ انگاری» با ویژگی­ های خود و تاکید بر نقش ارزش­ ها و هنجارها در منافع ملی و سیاست خارجی کشورها، در این زمینه از قدرت تبیین بیشتری برخوردار باشد. این پژوهش در صدد پاسخ به این سؤال است که هویت، ارزش­ ها و هنجارها، چگونه قادرند تببین­ کننده سیاست خارجی تعامل­ گرای ضد نظام هژمونیک بوده و یا به عبارت بهتر سازه­ انگاری با چه مکانیسمی قادر به تجزیه و تحلیل این استراتژی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. بر این اساس، این مقاله حول این فرضیه سازمان یافته است که ارزش­ ها، هنجارها و هویت اسلامی ساختار نظام جمهوری اسلامی و چارچوبه‌های فقهی، مهم­ترین عامل تعیین­ کننده‌ی در اتخاذ سیاست خارجی تعامل­گرای ضد هژمونیک بوده است.

کلیدواژه‌ها