مطالعه تطبیقی ظهور و سقوط محمد مصدق و محمد مرسی در انقلاب مصر و نهضت ملی نفت در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه بوعلی‌سینا

2 دانشجوی دکتری تاریخ انقلاب اسلامی دانشگاه بوعلی‌سینا

چکیده

کشورهای در حال توسعه علیرغم تفاوت­ های جغرافیایی نژادی و زبانی مشابهت‌های فراوانی در روند توسعه و تکامل خود به خصوص در مواجهه با مدرنیته داشته‌اند. توسعه، نوسازی، دموکراسی، حکومت مردمی، ملت-دولت‌سازی، و به‌ویژه مواجهه با استبداد و استعمار عرصه‌های مشترک بسیاری از کشورهای در حال توسعه در قرن گذشته بوده است. ایران و مصر دو کشور مهم و با سابقه تاریخی فرهنگی در منطقه خاورمیانه می­باشند. ایرانیان و مصریان علاوه بر پیشتازی در فرهنگ و تمدن تاریخی و حتی نقش مشترک در گسترش اسلام در نحوه مواجهه با غرب و تمدن غربی نیز مشابهت‌های فراوانی دارند. از جمله این تشابهات تأثیر گذار، نهضت ملی نفت در ایران وروی کار آمدن دکتر محمد مصدق (1332)و به قدرت رسیدن محمد مرسی در بهمن ماه سال 1389 سقوط هر دو با حمایت بیگانگان می­باشد. بررسی نکات اشتراک و افتراق و عوامل ظهور و سقوط محمد مرسی و محمد مصدق موضوع مقاله حاضر است. در این مقاله نشان داده می­شود این دو نهضت که از لحاظ مقابله با استبداد داخلی و استعمار خارجی اشتراک فراوانی دارند چگونه با مشکلات داخلی و خارجی مشترکی از جمله نوع برخورد قدرت‌‌های خارجی به‌خصوص آمریکا مواجه شدند و چگونه سرنوشت مشترکی یافتند. بنابراین گذشت زمان از یک‌سو تأثیر  چندانی بر استرا تژی بلندمدت آمریکا در منطقه خاورمیانه نداشته است و از سویی دیگر حتی نوع خصومت‌های داخلی علیه انقلاب‌ها و نهضت‌های مردمی شباهت‌های فراوانی با هم دارند.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار